خودت باش. آنچه که اکنون در انجام آنی، در اندیشه آنی، در اشتیاق آنی، هیچ یک از
آن تو نیست. (نیچه)
در دنیای امروز و زندگی تعاملی انسان با اینترنت، انسان خدماتی را عرضه و دریافت می کند و به عبارتی در فضای سایبر زندگی می کند. در دنیای واقعی آنچه هویت افراد را می سازد شرایط زندگی، پایگاه اجتماعی و فرهنگی آنان است. اما در محیط سایبر این هویت می تواند به دو شکل هویت مجازی و یا حقیقی شکل بگیر. حضور در دانشگاه الکترونیکی، استفاده از سیستم بانکی الکترونیکی یا خرید کتاب از یک وبسایت فروشگاه مجازی نیازمند هویت حقیقی انسان در این فضاست. در حالیکه بعضی اوقات به دلایلی افراد مایل به پنهان کردن هویت حقیقی خود هستند و با هویتی ساختگی در این فضا زندگی می کنند که از آن به هویت مجازی تعبیر می شود.
مهمترین مشخصه هویت مجازی این است که امکان ناشناخته بودن را برای افراد فراهم می کند و این امر منجر به این می شود که شخص بخشی از هویت واقعی خود را پنهان یا دستکاری کند و از نتایج آن در جهت سوء استفاده بهره گیرد (خسروی 1389:7).
گاهی حتی ساخت هویت های مجازی جعلی به نام برخی افراد مشهور و صاحبنام در حوزه سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی و انتساب آنها به شبکه های خاص و انجمن های مشخص در فضای سایبر، به اعتبار مسئولان آسیب وارد می کند که البته در همه جای دنیا با نام "مجرمان سایبری جعل هویت" مطرح است. بعضی هویت مجازی را با موضوع حریم شخصی افراد مرتبط دانسته اند یعنی در صورت داستن هویت مجازی، امکان ردیابی اطلاعات افراد در اینترنت و سایر بانک های اطلاعاتی نیست. بنابراین مطابق نظر بعضی از اندیشمندان چون فرگوسن (2000) می توان گفت هویت مجازی با مفهوم گمنامی (Anonymity) تعریف می شود. ورن هیچ (2000) معتقد است که مفهوم گمنامی همان بی هویتی فضای مجازی است. مارکس این مفهوم را اینگونه تعریف می کند: گمنامی بدین معناست که افراد مطابق با هفت بعد دانش شناخت، شناخته نشوند. این ابعاد هفت گانه عبارتند از: نام قانونی، موقعیت دقیق جغرافیایی، نام های مستعار قابل اتصال (لینک)، نام های مستعار غیر قابل اتصال، داشتن دانش نسبت به خصوصات فردی آن شخص، رده گروه اجتماعی، علامت شایستگی و عدم شایستگی فرد (MARX. G.T. 199:99-112) در مقابل، والاس گمنامی را این چنین معنی می کند. ویژگی های غیر قابل ردیابی در یک ارجاع معین به فرد (Wallace, 1999:25) گمنامی یا ویژگی های غیر قابل ردیابی بدین معناست که شخصی غیر قابل شناخت است و هویت او مشخص نیست، به طوریکه می دانیم این فرد وجود دارد ولی نمی دانیم چه کسانی هستند. اعمال و ویژگی هایی از شخص وجود دارد، اما نمی توانیم به وسیله ویژگی ها و خصوصیاتشان آنها را ردیابی کنیم.
گمنامی می تواند به صورت یک اثر حاشیه ای از دنیای مدرن و اجتماعات جدید تلقی شود مانند حضور یک نفر در میان گروهی از افراد، و یا اینکه در سازمان های اجتماعی بزرگ گمنامی را بررسی کنیم که جایگاه های اجتماعی افراد پراکنده است. این گمنامی روی روابط اجتماعی فرد موثر است که میزان پاسخگویی و مسئولیت پذیری افراد را کم می کند. در محیط سایبری دامنه گمنامی افراد بالا می رود و افراد با هویت بیشتر مجازی در این محیط زندگی می کنند.
منابع:
خسروی، آرش، (1389). مفهوم شناسی هویت مجازی در فضای سایبر، نشریه ره آورد نور، شماره 32
Kathleen A. Wallae, (2008). Online anonimity chapter 7 of the handbook of information and computer ethics, edited by kenneth einar Himma and Herman T. Tavani. New YourkLWilly press
Marx G.T., (1999). Reflections on sociology of Anonimity. The information sociaety. New Yourk: Henry Holt.
Von Hirtsh, A. (2000). The ethics of public television surveillance. InL von Hirsch, A. Garland, D., and Wakefield, A. (Eds.), Ethical and social perspectives on situational crime
|