چكيده امروزه ستون فقرات و سلسله اعصاب انقلاب در امور سختافزاري و نرمافزاري نظامي، فناوري برتر است كه استراتژي نظامي و سياستگذاري دفاعي كشورها را شديداً تحت تأثير قرار داده است. فناوري برتر ارتباطي، اطلاعات و شبكهاي مبتني بر شعور هوشمند تقسيم اطلاعات با هدف تقسيم پيروزي به آمادهسازي نيروهاي عملياتي در سطح مجازي مبتني بر شبيهسازي ميپردازند و آنگاه به اجراي مأموريتهاي محوله مبادرت ميورزند. به نظر ميرسيد كه \"شعار هر چه در ميدان آموزش عراق (تهاجم) بريزي تا در ميدان رزم كمتر خون بريزي\" در حال وقوع عيني است. يكي از مظاهر عيني فناوري ارتباطي و شبكهاي، ارتباط هويت ژنتيكي براي اجراي مأموريتهاي راهبري و عمليات - نجات و نيز يكي از چهرههاي جديد عمليات رواني، شبيهسازي كاركتر فكري مولد تهديدات ضد دسترسي براي اتخاذ تصميمهاي پيروزمندانه براي دسترسي به متحدين در شرايط اضطراري است. واژگان كليدي: متدلوژي شبيهسازي، شبيهسازي دسترسي، رويكرد چندبعدي و پروژه هيماكس، نيروهاي ميانوزن هوابرد، فرماندهي مركب و تمرينات بحراني استراتژيك، فناوري ارتباط هويت ژنتيك و شبيهسازي كاركتر فكري شخصيتهاي حقوقي و حقيقي هدف. مقدمه امروزه متدلوژيهاي شبيهسازي در مراكز و محافل فكري و استراتژيك نظامي جهان براي تحليل - مدلي شرايط اضطراري اهميت استراتژيك پيدا كرده است. مطالعات اخير نشان ميدهد كه مانورهاي مشترك در عرصههاي پهناور نظامي بدون تدوين و توسعه برنامهريزي نرمافزاري شبيهسازي و مدلسازي امكانپذير نيست. در اين ميان سناريوسازي دسترسي به مناطق و اهداف موردنظر (سرپلهاي عملياتي) در عاليترين سطوح برنامهريزي آموزشي و پژوهشي و نيز بخشهاي اطلاعاتي و عملياتي ارتشها با بهرهگيري از شبكههاي ارتباطي و اطلاعاتي مبتني بر فرماندهي، كنترل، كامپيوتر، ارتباطات، اطلاعات (انفورماتيك) و جاسوسي عمق استراتژيك دارد. پروژههاي مطالعاتي و ميداني ايالات متحده با متحدين واشنگتن در برخي مناطق حساس و استراتژيك جهاني با هدف دسترسي به آنها در شرايط بحراني و يا مقابله با تهديدات ضد دسترسي مطابق با شرايط امنيتي سيستم بينالمللي پس از 11 سپتامبر به تعريف پروژههاي تخصصيتر از نوع هيماكس، تشكيل نيروهاي ميان وزن هوابرد، فرماندهي مركب، تمرينات بحراني استراتژيك، تربيت حلقههاي انساني در سطوح عالي فرآيند تصميمگيري حساس امنيت ملي متحدين و توليد نسل جديد تبليغات هوشمند با هدف گسترش و تعميق اطمينانسازي به آنها انجاميده است. اين مقاله نيز در نظر دارد، ضمن تعريف تيپشناسي شبيهسازي دسترسي به تحليل حلقههاي مغزافزاري، نرمافزاري و سختافزاري سيستم شبكهاي اطمينانسازي متحدين واشنگتن در شرايط بحراني بپردازد. تعريف متدلوژي شبيهسازي و گستره كاربرد آن امروزه متدلوژيهاي كمي جايگاه مهم و بسيار با اهميت تحت عنوان سياستسنجي( ) در برنامهريزي دفاعي دارند. متدلوژي كمي شامل رهيافتهاي مدلي، تحليلي- مدلي، تحليل- دادههاي آماري، كميسازي، آمار و احتمالات و از اين قبيل جزو ديدگاه روشگرا محسوب ميشوند كه در اموري چون شبيهسازي، مدلسازي و پيشبيني مبتني بر سيبرنتيك، انفورماتيك، ژنتيك و نانوتكنولوژي به كار گرفته ميشوند. در اين ميان، شبيهسازي يكي از مدلهاي رايج در سياستسنجي محسوب ميشود كه كاربرد ديرينهاي در مطالعات استراتژي داشته است. شبيهسازي به معناي نمايش عملي واقعيت است كه ابتدا از جعبه شني در ارتشهاي كلاسيك و امروزه در كامپيوترها به شكل برنامهريزيهاي جنگي سر در آورده است. مهمترين هدف در شبيهسازي مطالعه چندبعدي متغيرهاي دخيل در شكلگيري پروسهها است. همچنين از كاربردهاي شبيهسازي ميتوان به تمرينات متنوع مجازي نظامي، شبيهسازي فرماندهي مركب براي هماهنگي (C4I2) ( ) در صحنههاي وسيع جنگ و نيز مانورهاي نظامي مجازي براي آمادهسازي نيروها در صحنههاي واقعي عملياتي اشاره كرد.1 تعريف سناريوسازي يا شبيهسازي دسترسي و عمق استراتژيك آن از اهداف استراتژيك فرماندهي دكترين و آموزش نيروي زميني ارتش امريكا (ترادوك)( ) به كارگيري فناوريهاي متنوع و مدرن شبيهسازي براي رويارويي با جنگهاي آينده و نيز مكانيسم دستيابي به پايگاههاي نظامي متحدين واشنگتن در نقاط حساس جهاني آن هم در شرايط بحراني است. ترادوك فناوريهاي مذكور را در صحنه مجازي شامل برنامهريزي نرمافزاري نظامي و در عرصه عملياتي چون خودروهاي سريع هوايي و زميني و نيز شبكههاي به هم تنيده انفورماتيك و ارتباطات زميني، هوايي، دريايي و فضايي تحت عنوان سيستمهاي جديد جنگي (آينده)( ) به كار ميگيرد كه مهمترين كار ويژه آنها آمادگي براي جنگهاي مدرن و دسترسي آسان به متحدين در شرايط بحراني است. دسترسي آسان به متحدين به منزله دستيابي به سرپلهاي عملياتي براي پيروزي در جنگهاي مدرن است. شبيهسازي دسترسي يا بازي دسترسي( ) از كارويژههاي فناوريهاي شبيهسازي براي سناريوسازي دسترسي در اعزام و گسترش نيروها، گسيل لجستيك و تداركات دسترسي به پايگاههاي متحدين و از اين قبيل است كه مراحل اوليه خود را در صفحات كامپيوتري (به شكل مجازي) پشت سر گذاشته و به تدريج وارد مراحل عملياتي شده است. از اهداف استراتژيك امريكا در بازي دسترسي اطمينان بخشيدن به متحدين و دوستان نزديك واشنگتن در مواقع بحراني است. در واقع؛ در بازي دسترسي نواقص موجود برطرف و نقاط قوت تقويت ميشود و آنگاه مانورهاي مشترك نظامي با متحدين اجرا ميشود كه مهمترين اهداف سياسي آن اطمينان بخشيدن به متحدين در مواقع بحراني به ويژه براي رويارويي با تهديدات داخلي و خارجي است. شبيهسازي دسترسي يا بازي دسترسي با تدوين و توسعه انواع سناريوسازي براي دسترسي به متحدين در شرايط حساس و بحراني، به آزمون تواناييها، ظرفيت، منابع، استراتژي و تاكتيك امريكا در بدترين وضعيت دسترسي يعني مقابله با تهديدات ضد دسترسي در برخي مناطق استراتژيك جهاني ميپردازد. براي مثال؛ پنتاگون برنامهريزي نرمافزاري سناريوسازي را براي دسترسي به متحدين در شرق آسيا براي مواجهه احتمالي با چين بر سر تايوان، با روسيه بر سر جمهوريهاي بالتيك و با دشمنان فرضي بر سر منابع انرژي و ژئوپليتيك منطقه خليج فارس مورد آزمون مجازي و تمرينات عملي نظامي قرار داده است. منابع خبري در اين خصوص اعلام كردند كه مانورهاي مجازي و واقعي نظامي براي دسترسي آسان به مراكز حساس جهاني داراي عمق استراتژيك براي متحدين واشنگتن اثرات رواني داشته است. بديهي است كه عمليات رواني و عمليات اطلاعاتي، انفورماتيك و ارتباطات سلسله اعصاب شبكههاي ارتباطي مانورهاي دسترسي در شرايط بحراني را تشكيل ميدهند. طراحان مانورهاي مذكور معتقدند كه اثرات رواني تهديدات ضد دسترسي به مراتب بيش از اثرات فيزيكي و اجرايي آن است. مهلكترين نوع تهديدات ضددسترسي بيشتر از جانب تهديدات تروريستي كشتارجمعي نام برده شده است. اكسيژن سياسي اين نوع تهديدات اثرات رواني گفتمان وحشت تروريستي است. بنابراين در روند متحول سناريوسازي دسترسي از طريق فناوريهاي مدرن مجازي اثرات عمق استراتژيك شامل اثرات عمليات رواني دنبال ميشود. در واقع اثرات چند بعدي عمليات رواني از يك سو به استراتژي دسترسي به متحدين و از سوي ديگر به در اختيار داشتن تجهيزات و تسليحات مدرن و پيشرفته در جنگهاي مدرن مرتبط ميشود كه در هر دو صورت براي متحدين عمق استراتژيك دارد. دكتر حميد هاديان |