من مواعظ النبی صلى الله عليه وآله وسلّم:
الحياءُ حياءان، حياءُ عقلٍ وحياء حُمْقٍ، وحياء العقل العلم وحياءُ الحُمقِ الجهل.(تحف العقول صفحه 45)
حيا دو گونه است: يكى از عقل و ديگر از حماقت؛ حياى عقل علامت علم است و حياى جهل نشان حماقت. (گاه از عمل زشت شرم مىكند اين از عقل است كه كارش جلوگيرى از ناهنجاريهاست و گاه مثلا از پرسش و سؤال شرم مىكند، اين از حماقت است كه جهل را مى پذيرد، و حاضر به سؤال نيست)(ترجمه جنتى ص 77 )
شرح حدیث :
حياءِ عقل آن است كه انسان از روى عقل احساس حياء كند، مثل حياء در هنگام ارتكاب گناه، و يا حياء در مقابل كسانى كه احترامشان لازم است و اين حياء، علم است يعنى رفتارى عالمانه مىباشد.
و حياء جهل آن است كه از پرسيدن و يادگرفتن يا از عبادتكردن و امثال آن، حياء كند (مثل كسانى كه در بعضى محيطها، از نماز خواندن، خجالت مىكشند) و اين حياء، رفتارى جاهلانه است.
منبع : سایت دفتر مقام معظم رهبری، شرح حدیث www.leader.ir |