«عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ سَمِعْتُهُ يَقُولُ الْمُؤْمِنُونَ خَدَمٌ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ قُیل وَ كَيْفَ يَكُونُونَ خَدَماً بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ قَالَ يُفِيدُ بَعْضُهُمْ بَعْضاً...»(كافى، ج 2، ص 167)
امام صادق عليه السّلام مي فرمود: مؤمنين خدمتگزار يكديگرند. راوى گويد: عرض كردم: چگونه خدمتگزار يك ديگرند؟ فرمود: بيكديگر فايده رسانند . (ترجمه مصطفوی ج3ص243)
شرح حدیث:
عن الصّادق (عليهالسّلام): «المؤمنون خدم بعضهم لبعض»؛ حضرت امام صادق علیهالسلام فرمودند: مؤمنين، خدمتکاران يكديگرند. خدم، جمع خادم است؛ يعنى خدمتگاران. در فارسى، ما براى كلمهى خدم مي گوئيم خدمتکار؛ كه محترمانهاش كلمهى «خدمتکار» است، و غيرمحترمانهاش كلمهى «نوكر» است، نه خدمتگزار. تعبير خدمتگزار، يك تعبير ديگرى است و در فارسى يك معناى عرفىِ ديگرى دارد، كه متفاوت است با معناى خدمتکار. خدم، جمع خادم است. خادم به همان معناى خدمتگار است. ميگويد: مؤمنين خدمتکارهاى همديگرند. [خب مستمعین]، تعجب كردند: چطور؟ همه خدمتگار همديگر هستند؟ يا به تعبير عرفىتر، همه نوكر همند؟ «قيل و كيف يكونون خدما بعضهم لبعض»؛ چه جور مي شود كه بعضى، بعضى ديگر را خدمتگار باشند؟ يعنى مثلاً بروند خانههاى همديگر، خدمتکارى كنند؟ فرمود: «يفيد بعضهم بعضا»؛ [یعنی] به هم فايده برسانند. پس فايده رساندن مؤمنين به يكديگر، خدمتگارى به آنهاست؛ [و در آن] منّتى وجود ندارد؛ نكته اين است.
اگر چنانچه ما به هم خدمتى كرديم و به يكديگر فايدهاى رسانديم، چه در عرضِ هم باشيم - مثل ما مردم معمولى كوچه و بازار كه به حسب شأن اجتماعى، در عرض يكديگر قرار داريم - چه آن كسى كه به حسب موقعيت اجتماعى، شأن بالاترى دارد؛ مثلاً رئيس يك تشكيلاتى است، ديگر نبايد سر يكديگر منّتى داشته باشيم. به نظر ما نكتهى اين حديث، تنها اين نيست كه افراد بايد به هم نفع برسانند؛ بلكه اين هم هست كه اين نفع رساندن موجب منّت نباشد، تا اين خدمتى را كه مي كنند، با منّت گذاشتن باطل نكنند./م
منبع : سایت دفتر مقام معظم رهبری، شرح حدیث www.leader.ir |