زمـيـنـه هـاى اوليـه شـكـل گـيرى اين حزب ، به قبل از برگزارى هفتمين دوره انتخابات رياست جـمـهورى برمى گردد. به اين معنا كه ، همفكران خاتمى در ستادهاى انتخاباتى وى گرد آمدند تـا بـه پـيـروزى وى در انـتـخـابـات كـمـك نمايند. پس از انتخاب او، يكصد و ده نفر از اعضاىِ فعّال ستادهاى انتخاباتى ، براى پشتيبانى و پيشبرد شعارها و ايده هاى خاتمى ، جبهه مشاركت را رسـمـا در آذر 1377 تـأسـيس كردند. اعضاى اصلى اين حزب ، اغلب در دستگاه هاى اجرايى مشغول كار بودند. از اين رو، مى توان جبهه را يك حزب دولتى به شمار آورد. البته جبهه، يك حـزب مـنـسـجـم نـيـسـت ، زيـرا هـمـان طـور كـه از نـام جـبـهـه بـرمـى آيـد، يـك تـشـكـل سـيـاسـى بـا سـليـقـه هـاى مـختلف است . بنابراين ، جاى تعجب نيست كه از هجده گروه فعّال دوم خرداد، چهارده گروه در جبهه مشاركت عضويت دارند.
جبهه مشارکت ایران اسلامی یکی از اولین احزابیاست که پس از انتخابات دوم خرداد ۱۳۷۶ تأسیس شد. نام جبهه مشارکت ایران اسلامی در واقع نماد شاخصهای اصلی این حزب است. رویکرد این «جبهه» تماما در چهارچوب مفهوم حزب میگنجد.
بنیانگذاری این جبهه، نواندیشان دینی بودند که قرائت به اصطلاح انسانگرایانه و مشارکت جویانهای از اسلام سیاسی داشتند. شعارهای اصلی جبهه مشارکت که خطوط فکری این مجموعه را نیز مشخص می کند عبارتاند از "ایران برای همهی ایرانیان" و "معنویت، عدالت، آزادی". مولفه دیگر، سیاستمداران و تکنوکراتهایی بودند که در دولت هاشمی رفسنجانی به دستگاههای اجرایی کشور جلب شدند و به لیبرالیسم و اقتصاد باز معتقد بودند. این مولفه ها در همسویی نانوشتهای سازمان دهنده اصلی جنبش دوم خرداد سال ۷۶ بودند.
موسسین و اعضای ارشد جبهه مشارکت بر این باورند که تمام کشورهای دارای فرهنگ مذهبی-سنتی نیز با اصلاح ساختار فرهنگی جامعه خود (در کنار اصلاح ساختار سیاسی) و تولید فرهنگ مدرن برآمده از سنتهای بومی(به رغم مقاومت شدید سنتگرایان) می توانند جزو کشورهای مدرن جهان باشند و در ایران، دموکراسی باید از درون و با اصلاحات در داخل کشور محقق شود.
موسس و اعضای اصلی
دبیر کل سابق این جبهه محمدرضا خاتمی ، نایب رئیس مجلس ششم و برادر رئیس جمهور وقت سید محمد خاتمی بود که از تابستان 1385 جای خود را به محسن میردامادی داد که در آذر ۱۳۸۷ بار دیگر به دبیرکلی این حزب برگزیده شد. از دیگر مقامات مشهور این حزب می توان سعید حجاریان را نام برد.
اعضای شورای مرکزی
در یازدهمین کنگره حزب مشارکت ایران اسلامی(آذر ۱۳۸۷) اعضای شورای مرکزی جدید این حزب به مدت دوسال انتخاب شدند : سعید حجاریان، عبدالله رمضانزاده، سیدمحمدرضا خاتمی، سید مصطفی تاجزاده، محسن میردامادی، محسن صفاییفراهانی، الهه کولایی، حمیدرضا جلاییپور، هادی خانیکی، هادی قابل، سید صفدر حسینی، جلال جلالیزاده، آذر منصوری، سعید شیرکوند، حسین کاشفی، سید شمسالدین وهابی، فاطمه راکعی، فخرالسادات محتشمیپور، محمود حجتی، محمد نعیمیپور، کریم ارغندهپور، داوود سلیمانی، علی شکوریراد، مصطفی درایتی، فریده ماشینی، مصطفی ثبتی، محمد کیانوشراد، عروجعلی محمدی، علی غلامی، سعید شریعتی، زهره آقاجری، محمدحسین شریفزادگان، سید شهابالدین طباطبایی، زهرا مجردی و سید باقر نبوی.
همچنین نجفقلی حبیبی، علیاصغر خدایاری، محسن بهشتیسرشت، فریبا بشیری، علی قنبری، شهیندخت ملاوردی و سید حمید سیدی در کنگره به عنوان هیئت داوری جدید به مدت دو سال انتخاب شدند.
در یازدهمین کنگره مشارکت که با سخنرانی میردامادی و قرائت پیام ابراهیم یزدی به کنگره برگزار شد سیدمحمد خاتمی، سیدیاسر خمینی، عمادالدین باقی، محمد سلامتی، مصطفی معین، عباس عبدی، مصطفی کواکبیان، معصومه ابتکار، محمدرضا عارف، محمد صدر، عبدالله ناصری، حبیبالله بیطرف، عزتالله سحابی، محمد توسلی، فیضالله عربسرخی، مرتضی الویری، حبیبالله پیمان و جمعی از سفیران کشورهای خارجی حضور داشتند.
در کنگره های قبلی از میان 53 نامزد عضویت در شورای مرکزی 30 عضو اصلی و پنج عضو علیالبدل برگزیده شدند که اسامی اعضای اصلی به ترتیب حروف الفبا عبارت است از:
کریم ارغندهپور ، مصطفی تاجزاده ، جلال جلالیزاده ، حمیدرضا جلاییپور، سعید حجاریان ، محمود حجتی ، سیدصفدر حسینی ، سید محمدرضا خاتمی ، ناصر خالقی ، هادی خانیکی ، علیاصغر خدایاری ، فاطمه راکعی ، عبدالله رمضانزاده ، محمدعلی سعدایی ، داوود سلیمانی ، سعید شریعتی ، علی شکوریراد ، احمد شیرزاد ، سعید شیرکوند ، محسن صفایی فراهانی ، هادی قابل ، حسین کاشفی ، عباس کوشا ، الهه کولایی ، محمد کیانوشراد ، فخرالسادات محتشمیپور ، اروجعلی محمدی ، محسن میردامادی ، محمد نعیمیپور ، سید شمسالدین وهابی.
همچنین اعضای علیالبدل نیز به ترتیب الفبا عبارتند از : زهره آقاجری، نصرالله جهانگرد، محمدحسین شریفزادگان، جعفر کامبوزیا و فریده ماشینی.
در اسـاسـنـامـه حزب جبهه مشاركت ايران اسلامى ، ايجاد زمينه مناسب براى مشاركت ملت ايران در فـعـاليـت هـاى سـيـاسى و اجتماعى ، حفظ دستاوردهاى انقلاب عظيم اسلامى و تداوم بخشيدن به آرمـان هاى حضرت امام خمينى (ره ) از هدف هاى جبهه به شمار آمده اند. كنگره ، شوراى مركزى ، دبـيـر كـل ، هيأت داورى ، دفتر سياسى ... از اركان ، و كنگره و شوراى مركزى ، عالى ترين ركـن جـبـهـه اند، ولى تنها، شوراى مركزى مسؤ وليت هدايت و پيشبرد هدف هاى جبهه را بر عهده دارد. دبـيـر كـلّ بـالاتـريـن مـقـام اجـرايـى جـبـهـه رئيـس شـوراى مـركـزى اسـت كـه بـه مدت دو سـال انـتـخـاب مـى شـود. التـزام به قانون اساسى ، تابعيت ايران ، اعتقاد به اسلام و داشتن حـداقـل پـانـزده سـال تـمـام ، از شـرايـط عـضـويـت در جـبـهـه اسـت . عـضويت در ساير احزاب و تشكل هاى سياسى ، مانع عضويت در حزب جبهه مشاركت ايران اسلامى نيست .
شـعـارهای جبهه مشاركت ايران اسلامى
مـهـم تـريـن شـعـار جبهه مشاركت ايران اسلامى ، توسعه سياسى و نهادينه كردن مشاركت مـردم در اداره كـشـور بود . البـتـه بـرخـى از اعـضـاى حـزب ، نـظـر مـعـتـدل ترى در اين باره مطرح مى كنند، به عقيده آن ها، توسعه سياسى و توسعه اقتصادى و بـه بـيـان ديـگـر، توسعه متوازن ، بايد هم زمان مورد توجه قرار گيرد، ولى در كوتاه مدت پـرداختن به توسعه سياسى لازم است و اين توسعه ، راه را براى توسعه در ابعاد ديگر مى گـشـايد. اين حزب رئوس برنامه هاى اقتصادى خود را به اين شرح اعلام كرد : (اقتصاد بيمار ايران نياز به درمان دارد. ريشه هاى بيمارى اقتصاد ايران فراوانند: عدم ثبات سياسى ، فـقدان امنيت اقتصادى و قضايى ، اقتصاد نفتى ، اقتصاد زيرزمينى ، فرار سرمايه ها و مغزها، تـعـدد مـراكـز تـصميم گيرى و... از نمايان ترين آن اند.
گام هاى اوليه در درمان بيمارى بـايد به اصلاح ريشه ها معطوف شود اصلاحات اقتصادى نيازمند اصلاحات حقوقى و سياسى است وگرنه تزريق منابع مالى و انتخاب سياست ها و راهبردهاى مختلف اقتصادى تنها مى تواند بـه تـداوم بـيـمـارى اقـتـصـادى يـارى رساند.)
امّا جبهه مشاركت و اعـضـاى آن كـه بـرخـى از آن هـا تاسال 84پـسـت هـاى مهم كشور را در اختيار داشتند، در راستاى سياست هاى اقـتـصادى پيشنهادی مجمع تشخيص مصلحت نظام كه از سوى مقام معظم رهبرى تصويب و به دولت ابـلاغ شـد، حـركـت نـكـردند و در نـتـيـجـه ، دولت آقـاى خـاتـمـى را بـا مشكل ناتوانى اقتصادى مواجه نمودند.
فاطمه راکعی، عضو شورای مرکزی جبهه مشارکت و دبیرکل جمعیت زنان مسلمان نواندیش دراسفند 1386
از طريق تريبون وابسته به وزارت خارجه انگليس به خط هنجارشكنانهاي كه نورالدين پيرموذن سخنگوي فراكسيون اقليت مجلس هفتم از طريق صداي آمريكا آغاز كرده بود، پيوست.
راديو بيبيسي وابسته به وزارت خارجه انگليس و راديو فردا ارگان سازمان جاسوسي ايالات متحده، پشتيباني رسانهاي از اقدام هنجارشكنانه"پيرموذن" سخنگوي فراكسيون اقليت مجلس هفتم (دومخرداديها) در مصاحبه با رسانه وابسته به وزارت خارجه آمريكا را شدت بخشيدند.
اين نماينده مجلس ششم و عضو ارشد جبهه مشاركت كه از واشنگتن پايتخت آمريكا با بيبيسي گفتوگو ميكرد، گفت: "اساسا اقدام آقاي پيرموذن غيرقانوني نبوده و ما چيزي را خيانت ميناميم كه در قانون منع شده باشد."
حقيقتجو عقده گشايي از تريبون صداي آمريكا عليه نظام جمهوري اسلامي و نهادهاي قانوني كشور توسط پيرموذن را منطبق با اصول ۸۴و ۸۶قانون اساسي مبني بر آزادي اظهارنظر نمايندگان مجلس خوانده است.
عضو جبهه مشاركت نيز اظهاراتي مشابه آنچه پيرموذن از تلويزيون صداي آمريكا مطرح كرده بود را از تريبون وزارت خارجه انگليس عليه نظام و انتخابات ايران مطرح كرده است.
مصاحبه حقيقتجو با بيبيسي در دفاع از مصاحبه پيرموذن با صداي آمريكا، توسط اين رسانه وابسته به دولت آمريكا پوشش داده شد.
مانيفست براندازي حزب مشاركت
دراوایل شهریور 1388 دراولين جلسه متهمان آشوب هاي پس از انتخابات دهم ریاست جمهوری، معاون دادستان در ميانه كيفرخواست خود عليه متهمان پرونده اغتشاشات ، به سندي اشاره كرد كه به باور بسياري از كارشناسان يكي از جدي ترين مدارك اثبات كننده «قصد براندازي» در ميان احزاب و گروههاي تندرو اصلاح طلب است. آن سند، جزوه اي به نام «تاملات راهبردي» است كه حزب مشاركت در سال 1387 و پس از چند ماه بحث و بررسي آن را به عنوان « راهبرد آينده» خود تدوين كرده و به تصويب كنگره سالانه خود هم رسانده است.
اين سند بسيار كليدي در اثبات اين نكته است كه حزب مشاركت در برنامه ريزي سياسي خود براي آينده هدفي جز «ضربه زدن به ساختار نظام و تغيير دادن آن در جهت دين زدايي و عرفي سازي هرچه بيشتر با تمركز بر ضعيف كردن نهاد ولايت فقيه» نداشته است.
"مشارکت" وبگاه جبهه مشارکت ایران اسلامی ،"نوروز" وبگاه خبر رسانی جبهه مشارکت و "برای فردا" پایگاه اطلاع رسانی شاخه جوانان جبهه مشارکت است. (شعبانی،رمضان،جریان شناسی - سایت باشگاه اندیشه - خبرگزاری فارس و...)
نویسنده : بهزاد کاظمی |