از جمله مسائلي كه ثابت مي كند موضوع مهدويت و ظهور يك مصلح غيبي از مسائل مسلمي بوده كه مسلمانان بدان اعتراف داشته اند ادعاي عده اي است كه در طول تاريخ خود را به عنوان مهدي موعود معرفي كرده اند.
اسامي برخي مدعيان مهدويت در طول تاريخ از اين قرار است : ابو اسحاق ابو عبيده ثقفي كيخسرو ابوالحسن زيد بن علي ابوالعباس سفاح، ابو مسلم امين آل محمد معروف به ابو مسلم خراساني، ابن مقفع ابو محمد عبدالله مهدي حاكم بامر الله ابو عبدالله مغربي مهدي سوداني ،عباس الريفي الرجل الجبلي توزري ،الرجل الطرابلسي، السيد محمد الجونپوري الهندي ،؛سيد محمد مشهدي موسي كردي ابوالكرم داراني، شيخ علايي ،عبدالله عجفي بنگالي، محمد بن احمد سوداني ،شيخ سعيد يماني ،السيد محمد بن علي بن احمد الادريسي الشيخ شمس الدين محمد الفرياني بن احمد المغربي ،الشيخ المغربي ،الرجل المصري، محمد بن عبدالله محمد قرماني غلام احمد قادياني ميرزا طاهر مشهور به حكاك شيخ مهدي قزويني، سيد محمدگجراتي هندي ،سيد محمد همداني، سيد ولي الله اصفهاني، ميرزا حسن همداني غلامرضا شاه معروف به مركب ساز، سيد علي شاه هندي ،هاشم شاه نوربخش، شيخ عبدالقدير بخارايي ميرزا بلخي ملاعرشي كاشاني سيد علي موسوي، ميرزا مشتاق علي شيرازي، بايزيد تركماني،سيد علي محمد باب ،ميرزا يحيي ازل ،حسين علي عبد البها و يوسف خواجه كاشغري . (1 )
كساني كه در تاريخ به مدعيان مهدويت شهرت يافته اند به اعتباري بر سه گروه قابل تقسيم اند :
.1 كساني كه ديگران روي انگيزه هاي خاصي آنان را مهدي موعود خواندند . مانند : محمد حنفيه، زيد ،محمد بن عبداله محض .
.2 كساني كه به انگيزه جاه طلبي و قدرت خواهي چنين ادعاي دروغين نمودند مانند : مهدي عباسي .
.3 كساني له طبق نقشه استعمار و به اشاره بيداد گران به چنين دجال گري و فريب دست يازيدند و خود را مهدي موعود معرفي كردند مانند : علي محمد باب (2 )
مدعيان نيابت
در عصر غيبت صغري افرادي پيدا شدند كه به دروغ مدعي سفارت و نيابت خاص امام بودند و در اموال متعلق به امام تصرفات بي مورد نموده و در مسائل فقهي و اعتقادي سخنان گمراه كننده بر زبان مي راندند. از اين رو نواب خاص با رهنمود امام به مقابله با آنان
بر مي خاستند وگاه در طرد و لعن آنان از ناحيه حضرت توقيع صادر مي شد. شروع تفكر ادعاي دروغين نيابت به دوران نايب دوم ـ محمد بن عثمان ـ بر مي گردد. كساني كه در اين دوران به دروغ ادعاي نيابت امام را داشتند عبارتند از : ابو محمد حسن شريعي محمد بن نصير نميري احمد بن هلال عبرتايي ابو طاهر محمد بن علي بن بلال ابوبكر محمد بن احمد بن عثمان معروف به ابوبكر بغدادي اسحاق احمر باقطاني حسين بن منصور حلاج . البته شلمغاني در زمان نايب سوم و ابودلف كاتب پس از وفات نايب چهارم نيز ادعاي نيابت نموده اند . (3 ) از ديگركساني كه ادعاي نيابت خاصه كرده اند : محمد بن سعد شاعركوفي متوفي مال 540 احمد بن حسين رازي متوفي سال 670 حسين بن علي اصفهاني متوفي سال 853 علي بن محمد سجستاني متوفي سال 860 سيد محمد هندي متوفي سال 987 شيخ محمد مشهدي متوفي سال 1090 سيد علي مشهدي شيخ محمد فاسي مغربي متوفي سال 1095 و ميرزا محمد هروي . (4 )
با تعمق در روايات و حوادث دوران علت انحراف مدعيان نيابت را مي توان چنين برشمرد :
.1 حرص و آز در تامين منافع نامشروع شخصي .2 طمع به اموال و امكاناتي كه انبوه دوستداران امام عصر به آن ها داده بودند تا به وسيله آنان به آن حضرت برسد .3 جاه طلبي و دوستي رياست و عشق به شهرت و قدرت تا از وراي آن به جامعه فرماندهي و رياست كنند . .4 و بالاخره پيروي از هواي نفس كه انسان را از حق و فضيلت باز مي دارد . سرانجام كارشان به جايي رسيد كه نفرين و لعنت حضرت مهدي شامل آنان گرديد و نگون بخت شدند.
.1 اديان ومهدويت محمد بهشتي ص .54
.2 امام مهدي ازولادت تا ظهور سيد محمدكاظم قزويني ص 6 .53
.3 زندگاني نواب خاص امام زمان عج غفار زاده ص .179
.4 اد يان و مهدويت محمد بهشتي ص .64 |