زندگي منتظرانه پيشينه اي دراز در تاريخ و افقي ناپيدا در آينده روزگار دارد. باور انتظار تنها به پايان عصر غيبت بر نمي گردد بلكه به دوران آغازين دين باز مي گردد; زيرا تاريخ اسلام اين سلوك را در زندگي ديني آن روزگار نشان مي دهد.
عشق به تكامل شعله جاويداني است كه سراسر وجود انسان را در برگرفته ; يعني انسان مي خواهد بيشتر بداند بيشتر از زيبايي ها ببيند بيشتر از نيكي ها بهره بگيرد و آن چه را كه مايه پيشرفت و برتري او است فراهم سازد. بنابراين علاقه انسان به پيشرفت و تكامل علاقه اي است اصيل همبستگي و جاوداني و انتظار ظهور مصلح بزرگ جهاني نقطه اوج اين علاقه است .
به نظر مي رسد براي تفسير بحث فرهنگ انتظار و نقش آن در پويايي و تكامل جوامع بايد به زندگي پيرامون خود توجه داشته باشيم آن گاه در مي يابيم كه زندگي انسان هميشه توام با انتظار است و هر كسي در هر موقعيتي با انتظار زندگي مي كند. بدين ترتيب لحظات زندگي ما سرشار از انتظار است . به نظر مي رسد كه فرهنگ انتظار با سه ركن مهم تحقق پيدا مي كند :
1 ـ نارضايتي يا قانع نبودن به وضع موجود;
2 ـ اميد داشتن به آينده بهتر;
3 ـ حركت و تلاش
اما اين انتظار فقط در حيطه زندگي فردي انسانها توسعه پيدا نمي كند بلكه در اعماق زندگي و روابط اجتماعي انسان ها تحقق مي يابد.
مفهوم انتظار
انتظار باوري است بارور به عمل كه در زندگي منتظر در قالب كرداري خاص تجسم مي يابد. بدون هيچ عكس العملي خود را منتظر دانستن تفسيري وارونه و منافقانه از انتظار است . انتظار اعتقادي است در گرو عمل به آن چه فرهنگ انتظار ايجاب مي كند.
انتظار چشم داشتن به حاكميتي است كه در آن ناپاكان ظالمان متظاهران بي اعتقاد و معتقدان بي كردار به شمشير عدالت و ديانت سپرده مي شوند. دين از بدعت ها كجي ها نفاق ها و ناروايي هاي بشري پيراسته مي گردد. نادرستي ها و ناراستي ها كنار مي رود كاخ هاي به ظلم افراشته تاريخ سقوط مي كنند زنجيرهاي جهل و اسارت گسسته مي شوند. نابخردي ها و ناحقي ها پايان مي يابند و دنياي ناراستان به فرجام مي رسد1.
در جاي ديگر مفهوم انتظار اين گونه بيان شده است :
« انتظار يا آينده نگري به حالت كسي گفته مي شود كه از وضع موجود ناراحت است و براي ايجاد وضع بهتري تلاش مي كند... انتظار يعني آماده باش كامل » 2
مكتب انتظار
1 ـ انتظار مكتب آمادگي
آمادگي هميشگي جوهر اصلي انتظار است و وظيفه قطعي منتظران . انتظار قيام و ظهور مهدي (عج ) آمادگي پيشين مي خواهد از جمله پاك زيستن صداقت در عقيده و عمل دارا بودن توان روحي براي جهاد و مبارزه در ركاب امام مهدي (عج )
حضرت علي (ع ) مي فرمايد :
« منتظر امر ما بسان كسي است كه در راه خدا به خون خود غلتيده باشد » 3
2 ـ انتظار مكتب تعهد و تكليف
جاودانگي شريعت و احكام آن اصلي بي ترديد است و در همه عصرها پيروي از دستورها و تعاليم ديني و پياده كردن آنها در متن زندگي واجب است . بر پايه اين اصل مسلم دينداران براي هميشه حضور در صحنه و انجام تكاليف فردي و اجتماعي را وظيفه خود مي دانند. امام سجاد(ع ) مي فرمايد :
« معتقدان به مهدي (عج ) و منتظران ظهور او در عصر غيبت در پنهان و آشكار مردمان را به دين خدا فرا مي خوانند » 4.
پس انتظار باوري نيست كه با آن تعهد اجتماعي انسان نفي شود يا سكوت و سازش با ستم كاران و ظالمان توجيه گردد5.
پاورقي :
1 ـ چشم به راه مهدي ص .222
2 ـ مهدي انقلابي بزرگ ص 101 و .103
3 ـ بحارالانوار ج 52 ص .123
4 ـ شيخ صدوق كمال الدين ص .320
5 ـ علي باقي رضه آبادي نقش فرهنگ انتظار در پويايي جامعه مطلوب موسسه فرهنگي انتظار نور ص 108 ـ 105
انتظار باوري است بارور به عمل كه در زندگي منتظر در قالب كرداري خاص تجسم مي يابد. بدون هيچ عكس العملي خود را منتظر دانستن تفسيري وارونه و منافقانه از انتظار است
انتظار قيام و ظهور مهدي (عج ) آمادگي پيشين مي خواهد از جمله پاك زيستن صداقت در عقيده و عمل دارا بودن توان روحي براي جهاد و مبارزه در ركاب قائم (عج )
|