اختيار، يعني برگزيدن و انتخاب نمودن يكي از دو راهي كه پيش روي ماست. شما مي خواهيد از اصفهان براي زيارت مرقد مطهر ثامن الائمه حضرت علی بن موسی الرضا علیهما السلام به مشهد مقدس مشرف شويد. دو راه پيش روي شماست . يك راه از تهران مي گذرد و مسافت و زمان طولاني تري را دربرمي گيرد. راه ديگر از نايين، خورو بيابانك مي گذرد و زمان و مسافت كمتري را در بر مي گيرد. شما اما راه تهران را برمي گزينيد. زيرا ترجيح مي دهيد كه به زيارت بارگاه نوراني حضرت فاطمه معصومه سلام الله عليها و مسجد جمكران نيز مشرف شويد. اين ترجيح يكي از دو راه كه داراي مصلحت و منفعت است، اختيار نام دارد. اختيار مبتني بر قدرت، علم و اراده است. يعني آنگاه كه قدرت، علم و اراده در موجودي يافت شد آن موجود داراي اختيار نيز مي تواند باشد. اين اختيار مخصوص مخلوقات است. زيرا اين گونه اختيار پس از قدرت، علم و اراده به وجود مي آيد. اما در خداي متعال هيچ گاه اختيار پس از قدرت نمي باشد. زيرا صفات آن ذا ت پاك، عين ذات اوست و يك صفت بر ديگر اوصاف او تقدم ندارد. اين بندگان خداست كه در اختيار و انجام اعمال خود به زمان نياز دارند. چون مخلوق و محدود به زمان و مكان مي باشند. بزرگترين دليل بر اختيار خداي سبحان، همين نظام آفرينش است. زيرا ديدن نظام آفرينش و هماهنگي آن با هم و غاياتي كه هر كدام دارند، دليل بر اين است كه خداوند سبحان، وجود آنها را بر عدمشان « ترجيح» داده و آنها را آفريده است. ادله عدل» هر انساني، بر اساس احساس و درك فطري خود، مي داند كه عدالت ، كاري است خوب و ستم، كاري است ناگوار و زشت. هر شخصي كه در مسير عدالت، گام بردارد، مورد احترام مردم است و هركسي كه در مسير ستم پا نهد، مورد نفرت و انزجار مردم خواهد بود. معمولاً كساني كه در جامعه به صفت عدالت مشهور هستند، از امتياز و ارج وعظمت خاصي برخوردارند ، به حدي كه گاهي اوقات نام آنها با تكريم ياد مي شود. فطرت انساني، تا آن روز كه غبار ماديت و جهل و ناداني، پوششي بر رويش نكشد، اگر بين راستي و دروغ ، امانت و خيانت، او را مخير سازند، بدون ترديد راه راستي و امانت را اختيار خواهد كرد. اينجاست كه بدون توجه به احتياجات شخصي و مصالح مادي در راه راست قدم مي گذارد و اين درك و احساس روشن فطرت، خود گواه زنده اي است بر عدالت خداوند. اين را نيز مي دانيم كه ظلم و جور و انجام دادن فعل و كار زشت، يا ناشي از عجز است، يا ناشي از حقد و يا ناشي از بخل و حسد است و يا ناشي از جهل و سفاهت و يا منشأ آن احتياج است . پر واضح است كه خداوند متعال، از تمامي صفات فوق منزّه و مبري مي باشد.
|