سرچشمه هاي نو انديشي ديني «درآمدي بر تاريخ كلام جديد»
كتاب سرچشمه هاي نو انديشي ديني (درآمدي بر تاريخ كلام جديد) نوشته محمدجواد صاحبي كه چاپ اول آن در سه هزار نسخه در بهار سال 1381 و توسط انتشارات احياگران منتشر گرديده است، اين اثر تحرير مباحث مطرح شده مؤلف در مركز تخصصي كلام حوزه است كه در سال 1373 ايراد گرديد و در هنگام نشر به نظر حضرت آيت الله سبحاني نيز رسيده است. اين كتاب شامل بخش هاي ده گانه ذيل مي باشد:
1- سرآغاز نو انديشي ديني 2- انقلاب علمي 3- نهضت نوين فلسفي 4- موضع عقل نوين در برابر دين 5- انقلاب صنعتي 6- رويارويي غرب مسيحي با شرق اسلامي 7- در واكنش اقتصاد در برابر غرب 8- نو انديشي ديني در جهان غرب 9- نو گرايي ديني در شبه قاره هند 10- نو انديشي در ايران نويسنده انقلاب علمي و يافته هاي دانشمندان در حيطه فضاء و علوم كيهاني را در تضاد با معتقدات كليساي مسيحي و خط بطلاني بر باورهاي غلط ديني آن عصر و سبب ديگري براي رشد تجديد نظرطلبي مي داند و دامنه آن را به تحولات در يافته هاي زيست شناسي و نظريه داروين مي كشاند. اينجاست كه مبحث رويارويي علم و دين شكل تازه اي به خود مي گيرد، در ادامه جريان مؤلف محترم بحث نهضت فلسفي نوين اروپا را كه با شك گرايي دكارت آغاز شده است، عامل ديگري براي تزلزل اعتقادات يقيني ديني دانسته و دامنه بحث را به عقل گرايي قرن هجدهم كشانده و استدلالات هيوم را در زمينه هاي مختلف خصوصاً در رد معجزات، ضربه ديگري بر پيكر راست ديني مسيحي مي داند و در اين طريق انواع الحاد را در آن دوره از زمان به بررسي مي نشيند و در بخش هاي بعدي به تحليل اين تقابل و تضاد ميان عقل و علم از يك سو و باورها و معتقدات ديني از ديگر سوي را مورد بحث قرار مي دهد. در بخش هاي بعدي نفوذ و سرايت اين افكار را به دنياي اسلام و شرق مسلمان مورد بررسي قرار مي دهد و مخالفت شديد سنت برنارد كشيش مسيحي را سر آغاز تهاجم مسيحيت، عليه اسلام مي داند و در ضمن به سير تاريخي واكنش هاي مسلمانان در برابر اين تهاجمات نيز مي پردازد، ايشان جريان هاي سلفي گري و بنيادگرايي و نو انديشي و تجددگرايي را واكنش هاي عمده مسلمانان در برابر اين تهاجم مي داند، كه واكنش اول نمود بارزي چون پيدايش وهابيت داشته است. سپس واكنش دوم را به صورت گسترده تري مورد بحث قرار داده و به تفكيك در ميان جوامع عرب، شبه قاره هند و بالاخره ايران مورد بررسي قرار داده است. در خاتمه از ميان عرب ها به بررسي آثار طهطاوي، شبلي شميل، فرح آنطون، اسدآبادي، محمد عبده، عبدالرزاق، قاسم امين و ...و در شبه قاره به سرسيد احمدخان، امير علي، و ديگران و در ايران به كارهاي افتال، آخوندزاده، طالب اوف، ميرزا آقاخان كرماني و سايرين و نتايج عملكرد آنان در راستاي تجديد نظرطلبي در باورهاي ديني و يا پروتستانيسم اسلامي را به بوته نقد و بررسي گذاشته است.
....................................................
نویسنده: محمد جواد صاحبي.
منبع: www.tebyan.net
|