نشستن بين دو سجده
س: آيا در نماز واجب نشستن بين دو سجده واجب است در نماز مستحب چطور؟
ج) واجب است و تفاوتى ميان نماز واجب و مستحب نيست.
کيفيت سجده
س: آيا واجب است که حتماً در هنگام سجده دو انگشت شست پا روى زمين قرار گيرد. اگر دو انگشت کنارى شست پا بزرگتر باشد و در هنگام سجده آنها نيز با زمين تماس داشته باشند اشکالى دارد يا خير؟ و اينکه اگر شست پاى کسى قطع باشد طبيعتاً انگشت کنارى شست با زمين تماس خواهد داشت در اين حالت آيا اشکالى به نماز فرد وارد است؟
ج) اگر شست پا دارد حتماً بايد سر انگشت شست به زمين برسد و نسبت به بقيه انگشتان وظيفه خاصى ندارد و تماس آنها با زمين اشکالى ندارد و اگر شست پا ندارد به همان شکل مذکور در سؤال اگر سجده کند، صحيح است.
سجده بر دستمال کاغذى
س: آيا مىتوانم بر دستمال کاغذى سجده کنم؟
ج) اگر از چوب و يا گياهان ساخته شده، مانع ندارد.
اکمال سجدتين
س: اکمال سجدتين در نماز در چه مقطعى انجام میشود؟ به محض قرار دادن پيشانى روى محل سجده بعد از تمام شدن ذکر سجده بعد از سر برداشت از سجده يا ....
ج) بعد از سر برداشتن از سجده دوم اکمال سجدتين است.
قرار گرفتن مانع بين پيشانى و محل سجده
س: در نماز اگر در هنگام سجده پيشانى بر روى مهر مستقيم نخورد و چادر بر روى صورت قرار بگيرد و از پشت چادر پيشانى بر روى مهر قرار بگيرد چه حكمى دارد؟
ج) بايد آهسته بطورى كه سر بلند نشود چادر را از زير پيشانى بكشيد تا پيشانى بر مهر قرار گيرد.
گذاشتن كف دست روى زمين در سجده
س: آيا گذاشتن كف دست هنگام سجده بر روى زمين واجب است يا مىتوان نصف كف دست را هم اكتفا كرد؟
ج) بايد تمام كف دست هنگام سجده، بر روى زمين گذاشته شود و گذاشتن نيمى از آن كافى نيست.
جدا شدن غير ارادى سر از مهر
س: اگر در هنگام سجده اول سر يک لحظه از مهر جدا شود و دوباره روى مهر قرار بگيرد آيا دو سجده محسوب مىشود و ديگر سجده دوم را نبايد بجا آورد يا اينکه موجب بطلان كل نماز مىشود؟
ج) اگر سر بىاختيار برگردد و به مهر برسد يک سجده حساب مىشود و چون بىاختيار بوده سبب بطلان نماز نمىشود.
فراموش کردن رکوع در نماز
س: اگر پس از قنوت اشتباهاً به سمت سجده برويم، پس از فهميدن و در همان حالِ خميده بازگشتن به ركوع چه حكمى دارد؟ وظيفهى ما چيست؟
ج) اگر قصد رکوع داشتيد ولى به سجده رفتيد، چنانچه به سجده نرسيده يادتان آمد، بايد تا سر حدّ رکوع بلند شويد و ذکر رکوع را بگوييد و نماز را ادامه دهيد ولى اگر اصلاً رکوع يادتان نبود و به سمت سجده رفتيد و به سجده نرسيده يادتان آمد، بايد بلند شويد و از قيام به رکوع برويد.
قرار دادن آرنج بر روى زمين در سجده
س: اگر در سجده دست مرد تا آرنج روى زمين باشد چه حکمى دارد؟
ج) اشکال ندارد، هر چند براى مردان مستحب است آرنجها را از زمين جدا نگهدارند.
تيره شدن مُهر
س: وظيفهى ما در مورد مهرهايى كه سطح آنها تيره است، چيست؟ (چرا كه در اجوبةالاستفتائات چنين آمده كه اگر سطح مانعى بين پيشانى و مهر قرار گيرد نماز باطل است و تعدادى از مهرها نيز به دليل اينكه نمازگزاران پس از وضو با پيشانى مرطوب نماز مىگذارند سطحى تر دارند.)
ج) صِرف تيره شدن، مانع سجده نيست، اگر چرکِ روى آن ضخامت دارد و جِرم دارد، بايد آن را برطرف کرد.
برداشتن سر از روى مهر براى رفع مانع
س: اگر زنى براى اينکه چادرش را از روى مهر بردارد سرش را از روى مهر بلند کند و دوباره روى مهر بگذارد، نماز او چه حکمى دارد؟
ج) واجب است بدون اين که سر خود را از زمين بلند کند، پيشانىاش را حرکت دهد تا روى مهر قرار بگيرد. اگر بلند کردن پيشانى از زمين براى سجده روى مهر بر اثر جهل يا فراموشى بوده و اين عمل را فقط در يکى از دو سجدهى يک رکعت انجام داده، نمازش صحيح است و اعاده واجب نيست. ولى اگر اين کار با علم و عمد بوده و يا در هر دو سجدهى يک رکعت آن را انجام داده، نمازش باطل و اعاده آن واجب است.
نماز كسى كه قادر به نشستن نيست
س: كسى كه مىتواند نماز را ايستاده بخواند ولى نمىتواند به سجده رود، ركوع و سجده را چگونه انجام دهد؟
ج) بايد به هر مقدار كه مى تواند ولو با تكيه دادن به ديوار و امثال آن بايستد سپس به مقدارى كه مىتواند ركوع رود و در صورتى كه نمىتواند از حال ايستاده به ركوع رود، روى صندلى و مانند آن بنشيند و به ركوع رود پس از ركوع اگر مىتواند با وضع شش موضع ديگر سجده بر زمين سرش را خم كرده و بر مهرى كه روى ميز قرار دارد سجده نمايد، بايد اين چنين كند و اگر نمىتواند، احتياط در آن است كه مهر را بالا آورده و پيشانى را بر آن گذارده و اگر از وضع مساجد ششگانه ديگر بر زمين هم معذور است وظيفه او سجده با ايماء و اشاره است.
عجز از سجده بر انگشت شست پا
س: شخصی که انگشت شست پايش باندپيچی شده است يا بطورى كج است كه به راحتى روى زمين قرار نمىگيرد، آيا بايد به همان نحو سجده كند يا مىتواند ساير انگشتان را بر زمين بگذارد؟
ج) در فرض سؤال بايد آن را به زمين بگذارد و اگر نتواند بايد بقيه انگشتان را بگذارد.
ذكر ركوع و سجده در حال حركت
س: اگر اذكار ركوع يا سجود در حال حركت بدن گفته شوند، آيا نماز را باطل مىكند؟
ج) در ركوع و سجود هنگامى كه ذكر واجب را مىگويد بايد بدن آرام باشد بلكه حتى در هنگامى كه ذكرى را به قصد استحباب آن در ركوع يا سجود مىگويد (مانند تكرار «سبحان ربى...» و امثال آن)، احتياط واجب آن است كه بدن را آرام نگه دارد؛ و اگر در حالى که ذکر واجب رکوع يا سجود را مىگويد، بدن او بىاختيار حرکت کند و حال طمأنينهى واجب را بر هم بزند، بايد پس از آرام گرفتن بدن، ذکر واجب را دوباره بگويد. ولى حرکت اندک بدن يا حرکت انگشتان و امثال آن اشکال ندارد.
سجده بر اسكناس
س: آيا سجده کردن برکاغذ اسکناس جايز است؟
ج) اگر از چوب و يا گياهان ساخته شده و چيزى که مانع از رسيدن پيشانى به آن باشد، نداشته باشد مانع ندارد.
دعاى فارسى در سجده
س: آيا در سجده مىتوان بعد از ذكر سجده دعايى به زبان فارسى خواند؟ يا فقط دعايى به زبان فارسى خواند؟
ج) خواندن دعا به زبان فارسى در سجده اشكال ندارد ولى كفايت از ذكر واجب نمىكند و بايد ذكر واجب خوانده شود.
ميزان بلندى ناخن پا در سجده
س: اگر ناخن پا به حدى بلند باشد كه در موقع سجده مانع رسيدن انگشت به زمين شود، اشكالى دارد؟
ج) گذاشتن ناخن فقط، كفايت نمیكند.
سجده بر غير انگشت شست پا
س: آيا موقع سجده حتماً بايد انگشت شست پا به زمين برسد يا ساير انگشتها هم اگر روى زمين باشد، كفايت مىكند؟
ج) در صورتی كه انگشت شست داشته باشد، غير آن كفايت نمیكند.
سجده بر سجاده کاغذى
س: سجادهاى از جنس دستمال كاغذىهاى موجود در بازار، جهت استفاده براى همه مسلمين در اقصى نقاط عالم تهيه شده است آيا سجده بر آن صحيح است؟
ج) سجده بر كاغذى كه از چوب و گياهان ـ غير از كتان و پنبه ـ ساخته مىشود صحيح است، مشروط به اين كه رنگ يا جرم ديگرى روى آن را نگرفته باشد.
گفتن يک سبحان الله در ذکر رکوع و سجده
س: اينجانب تعدادى نماز قضا داشتم كه در خواندن آنها به جاى ذكر سجده و ركوع يك «سبحان الله» مىگفتم، بعداً فهميدم يك «سبحان الله» براى ركوع و سجده كفايت نمىكند. حال مىخواهم بدانم تكليف نمازهاى قضاى خوانده شده و همچنين بعضى از نمازهاى صبح كه در تنگى وقت به اين طريق خوانده شده، چيست؟ آيا بايد دوباره اعاده گردد يا خير؟
ج) نمازهايى را كه با يك بار ذكر شريف «سبحان الله» خواندهايد، اگر جاهل مقصر نبودهايد؛ يعنى در يادگيرى مسأله كوتاهى نكرده باشيد، صحيح است.
فراموش کردن يک سجده
س: اگر شخصى بعد از سلام نماز يادش بيايد كه يك سجده از ركعت آخر را فراموش كرده، آيا بهجا آوردن قضاى سجده بر او واجب است يا اين كه انجام دو سجده سهو کفايت مىكند؟
ج) اول بايد قضاى سجده فراموش شده و سپس دو سجدهى سهو را بهجا آورد./م
منبع : استفتائات جدید مقام معظم رهبری www.leader.ir |