امامت جماعت در صورت يقين به عدم عدالت خود
س: اگر گروهى از مؤمنين اصرار كنند كه بنده امام جماعت آنها شوم اما من هم پافشارى كنم كه نمىشوم چرا كه مىدانم عادل نيستم، آيا مىتوانم امام جماعت شوم (بدون نيت امام بودن)؟
ج) امامت شما براى كسانى كه شما را عادل مىدانند اشكال ندارد و جماعت صحيح است و در عين حال اگر خودتان نخواستيد قصد امامت كنيد باز نماز شما صحيح است و اقتداء مؤمنين به شما نيز اشكال ندارد.
وظيفه مأموم در صورت نرسيدن به رکوع امام
س: مأمومى كه در هنگام ركوع امام جماعت تكبيرة الاحرام گفته ولى به ركوع امام نرسيده وظيفهاش چيست؟
ج) اگر مأموم به ركوع رفته، نمازش فرادا مىشود و صحيح است و مىتواند براى درک جماعت آن را به مستحبى تبديل کند و اگر به ركوع نرفته، مىتواند نيّت فرادا كند و مىتواند صبر كند تا امام براى ركعت بعد برخيزد و آن را ركعت اول خود حساب كند؛ ولى اگر برخاستن امام به قدرى طول بكشد كه نگويند اين شخص نماز جماعت مىخواند، بايد نيّت فرادا كند.
اقتدا به نماز جماعت با فاصله
س: زيد وارد مسجد شد ديد امام در ركوع است از فاصله چهارمترى بعد از گفتن تكبيرةالاحرام به سرعت حركت كرده و در ركوع به امام و مأمومين ملحق شده است نماز او چگونه است؟
ج) اگر طورى است که مىترسد به رکوع امام نرسد با فاصلهاى که صدق اقتدا بکند تکبير را مىگويد اگر چه فاصله طورى است که در حال اختيار جايز نيست و بعد به رکوع مىرود و بعد خود را به صف مىرساند.
احراز شرايط امام جماعت
س: در مساجدى كه به صورت گذرى قصد اقتدا بر امام داريم به نظر مىرسد امكان احراز عدالت فراهم نيست چون فقط به اندازه اقامهى نماز توقف داريم. در اين صورت تكليف چيست؟ آيا مىتوان اقتدا كرد؟
ج) اگر از راه اقتدا کردن افرادِ موجّه به آن شخص، اطمينان به عدالت او پيدا کنيد، کافى است
بطلان نماز امام به نظر مأموم
س: اگر امام جماعت كارى كند كه به فتواى مرجع تقليد ما مبطل نماز باشد ولى احتمال بدهيم كه مرجع تقليد امام جماعت آن را مبطل نداند حكم اقتدا به اين امام جماعت چيست؟
ج) در فرض مذكور اقتدا به امام جماعت صحيح نيست.
مفهوم حُسْن ظاهر در عدالت امام جماعت
س: تعريف، مفهوم و محدوده اصطلاح حُسْن ظاهر در احراز عدالت امام جماعت را به صورت شفاف و روشن بيان بفرماييد.
ج) حُسنِ ظاهر يعنى رفتار و کردار آن شخص که مشاهده مىشود بر طبق ميزان شرع است و گناهى از او ديده نشده است.
شرايط امام جماعت
س1- در نماز جماعت ظهر و عصر و يا در ديگر نمازها که قرائت امام به گوش نرسيده و صحت قرائت امام احراز نمىشود، وظيفه چيست؟
س2- آيا «عدالت» و «صحت قرائت» دو شرط اساسى براى امام جماعت مىباشد؟
س3- آيا داشتن «لهجه عربى» جزء «صحت قرائت» محسوب مىشود؟
ج1) اگر در صحّت قرائت امام شک داريد مىتوانيد اصل را بر صحّت گذاشته و وارد جماعت شويد.
ج2) عدالت شرط اساسى براى امام جماعت است که مأموم بايد آن را قبل از ورود به جماعت ولو از راه حُسن ظاهر احراز نمايد ولى اگر پس از نماز، کشف خلاف شد، ضررى به نمازهاى قبلى نمىزند ولى صحت قرائت را مىشود قبل از ورود به جماعت با اصالة الصحة احراز کرد.
ج3) داشتن لهجه عربى جزو «صحّت قرائت» نيست
فاصله صفوف در نماز جماعت اهل سنت
س: آيا در مکه يا مدينه در نمازهاى جماعت آنها وقتى که بين صفوف فاصلهى زيادى باشد (جلويى و عقبى) نماز خواندن ما با آنها اشکال دارد؟
ج) تا آن مقدارى که خود آنها اشکال نمىکنند، اشکال ندارد.
اقتداى طلبه به غيرروحانى در نماز جماعت
س: آيا اين سخن صحيح است كه مىگويند طلاب نمىتوانند به غير از طلبه براى نماز جماعت اقتدا كنند؟ منظور از روحانى چه کسى است؟
ج) با دسترسى به روحانى به غير روحانى اقتدا نکنند، و منظور از روحانى کسى است که علاوه بر داشتن صلاحيتهاى لازم، ملبس به لباس مقدّس روحانيت نيز باشد.
کیفیت اقتدا
س: اگر بالكن شبستان مسجد كه عدهاى از مردان در آن مكان به امام اقتدا مىكنند داراى ديوارى باشد كه نمازگزاران در صف اول بالکن نتوانند صف جماعت را ببينند آيا اين اتصال صحيح است.
ج) محل اشکال است و احتياط ترک نشود.
اقتدا به امام جماعت در رکوع
س: وقتى كه مىخواهيم به امام جماعت در ركوع متصل شويم آيا بايد صبر كنيم كه ايشان در ركوع قرار بگيرند و بعد تكبير را بگوييم يا مى توان در حال رفتن امام به ركوع تكبير را گفت؟ و اگر شک در رسيدن به ركوع امام كرديم وظيفه ما چيست؟
ج) در ركعت اول و دوم خواه امام در حال قرائت يا در حال ركوع باشد داخل شدن در جماعت اشكال ندارد و در ركعت سوم و چهارم اگر پيش از ركوع امام به وى اقتداء نموده بايد حمد و سوره را خودش بخواند و اگر وقت براى خواندن سوره ندارد بايد لااقل حمد را تماماً بخواند و به ركوع امام برسد و اگر بداند كه با خواندن حمد به ركوع امام نمىرسد احوط آن است كه پيش از ركوع امام داخل نشود و اگر در حال ركوع امام اقتداء كرده و به مقدار ركوع خم شده و شک دارد كه به ركوع امام رسيده يا نه، نماز صحيح است ولى فرادى است.
نماز جماعتى که مأموم مساوى امام جماعت بايستد
س: آيا اگر مأموم مساوى با امام بايستد نماز كداميک باطل است؟
ج) بنابر احتياط جماعت باطل است و نماز امام در هر حال صحيح است و اگر مأموم به وظيفه منفرد عمل کند نمازش به طور فرادا صحيح است.
شرط عدالت براى امام جماعت
س: اگر کسى خودش مىداند که عدالت ندارد و گروهى مثلاً در يک ميهمانى خانوادگى به هنگام نماز او را به عنوان امام جماعت انتخاب کنند آيا مىتواند جلو بايستد و نماز بخواند يا بايد از اين کار پرهيز نمايد؟
ج) نماز آنان که او را عادل دانستهاند، صحيح است و بهتر آن است که قبول نکند ولى اگر قبول کرد هم نماز خودش و هم نماز مأمومين صحيح است.
اقتداى زن به شوهر در نماز
س: اين كه مىگويند زن در نماز مىتواند به شوهرش اقتدا كند، آيا به اين معنى است كه لازم نيست شوهر تمام شروط امام جماعت را داشته باشد؟
ج) در اقتداى زن به شوهر مثل ساير نمازهاى جماعت، تمام شرايط معتبر است.
ترك وقت فضيلت نماز براى درك ثواب جماعت
س: آيا خواندن نمازهاى ظهر و عصر و مغرب و عشا در زمان فضيلت و بطور فرادا افضل است يا اينکه هر دو نماز در وقت نماز اول و به جماعت خوانده شود؟
ج) هر دو را با جماعت بخوانيد افضل است.
تبديل نماز جماعت به فرادا
س: کسى که میخواهد نماز جماعتش را به فرادا تبديل کند آيا در همه جاى نماز مثلاً بعد از دو سجده مىتواند اين کار را بکند يا جاهاى خاصى دارد؟
ج) محل خاصى معتبر نيست.
نماز جماعت با امامت روشندل
س: همسرم روشندل هستند و من دوست دارم كه در منزل با ايشان نماز جماعت بخوانم آيا از نظر شرعى مانعى وجود ندارد؟
ج) مانع ندارد.
تكرار ركوع در تبعيت از امام جماعت
س. در صورتيكه در نماز جماعت، امام به قنوت (كه مستحب است) برود و مأموم سهواً به ركوع رفته و به دليل اصل تبعيت، مجدداً به همان قنوت ملحق شود، حكم چيست؟
ج) نماز مأموم در فرض مذكور صحيح است و چيزى بر او لازم نيست.
ترجيح مسجد جامع نسبت به مسجد محله
س: در صورتى که نماز جماعت در مسجد ديگر غير از مسجد محله پربارتر باشد (از نظر تعداد شرکت کنندگان يا از نظر معنويت حاکم بر سخنرانى و يا فضاى مسجد) آيا براى شرکت در هر يک از اين مساجد (مسجد محله و مسجد ديگر) مختار هستيم و اساساً شرکت در کداميک افضل است؟
ج) نسبت به شركت در هر يك از اين مساجد مخيّريد، هر چند مسجدى كه جامع است يا جمعيت شركت كنندگان در نماز جماعت آن بيشترند افضل است.
شرطيت نيّت جماعت در صحّت آن
س: آيا در نماز جماعت، امام بايد نيت جماعت بکند؟
ج) نيّت جماعت لازم نيست ولى اگر بخواهد فضيلت نماز جماعت را درک کند بايد قصد جماعت نمايد.
شک در رسيدن به رکوع امام
س: اگر شخصى شك كند كه به ركوع امام (موقع اتصال به نماز جماعت) رسيده است يا خير؟ وظيفهاش چيست؟
ج) اگر به مقدار ركوع خم شود و چنين شكى كند، نماز او به صورت فرادا صحيح است.
اقتدا به امام جماعت مسافر
س: آيا اقتدا كردن به امام جماعتى كه نمازش شكسته است صحيح مىباشد؟
ج) مانع ندارد هر چند كراهت دارد.
وقت نماز فراداى ظهر و عصر روز جمعه
س: در صورتى كه بخواهيم در روز جمعه نماز ظهر و عصر خود را به صورت فرادا در منزل بخوانيم آيا بايد صبر كنيم تا نماز جمعه تمام شود يا اينكه مىتوانيم در اول وقت نماز را بجاى بياوريم؟
ج) صبر كردن لازم نيست.
تفاوت امام و مأموم در نوع نماز يوميه
س: آيا هنگامى که امام جماعت نماز عصر را برگزار مىنمايد ، کسى که نماز ظهر را نخوانده مىتواند به امام جماعت اقتدا کند؟ اين مورد در خصوص نماز مغرب و عشا نيز مورد سؤال است.
ج) مانع ندارد.
اقتدا به امام قبل از اقتداى صفهاى جلوتر
س: آيا در نماز جماعت به محض قامت بستن امام مىتوان اقتدا كرد يا بايد منتظر شد تا صفهاى جلوتر اقتدا كنند؟
ج) اگر مأمومينى كه بين او و امام ايستاده اند، بعد از اينكه امام جماعت شروع به نماز كرد، به طور كامل آماده اقتدا نمودن باشند، مىتواند به نيّت جماعت وارد نماز شود./م
منبع : استفتائات جدید مقام معظم رهبری www.leader.ir |