قضاى نماز و روزه ميت مرد توسط زن
س: آيا نماز و روزه قضاى ميت مرد حتماً بايد توسط مرد بجا آورده شود يا اينكه زن هم مىتواند آن را به جا آورد؟
ج: زن مىتواند نماز و روزه ميت را ـ خواه مرد باشد يا زن ـ انجام دهد.
ترتيب در نمازهاى استيجارى
س: در نماز استيجارى اگر مثلاً شش ماه فقط نماز صبح و شش ماه نماز ظهر و عصر و شش ماه نماز مغرب و عشا خوانده شود صحيح است يا بايد به ترتيب روزانه باشد؟
ج) مانع ندارد مگر آن که در اجاره ترتيب خاصى شرط شده باشد.
ناتوانى از قضاى نماز و روزه
س: در صورتى که فرد توانايى بجا آوردن قضاى روزه و نمازهاى فوت شده خود را نداشته باشد (نه از لحاظ مالى و نه جسمى) تکليف او چيست؟
ج) در مورد قضاى نماز اگر اميد به خوب شدن ندارد، واجب است به هر کيفيتى که مىتواند آن را انجام دهد و در هر صورت اگر انجام نداد بايد وصيّت کند تا پس از مرگ او بر طبق وظيفه عمل شود. ولى در صورت اميد به خوب شدن، احتياط آن است که تأخير بيندازد و در زمان خوب شدن آن را انجام دهد، ولى در مورد قضاى روزه اگر به هيچ وجه تا آخر عمر نتواند، بايد وصيّت کند که از مال خودش براى قضاى آنها اجير بگيرند، بلکه اگر مال نداشته باشد ولى احتمال بدهد کسى بدون آن که چيزى بگيرد آنها را انجام مىدهد، باز هم واجب است وصيّت نمايد.
س: آيا نماز قضا را مىتوان نشسته خواند؟
ج) با تمكن از ايستادن، صحيح نيست.
شك در شكسته يا كامل بودن نماز قضا
س: اگر شخصى نداند که نماز وى در بيرون از حدّ ترخص قضا شده يا در داخل آن، قضاى آن را بايد شکسته بجا آورد يا کامل؟
ج) در مفروض سؤال براى تحصيل يقين به فراغ ذمّه، بايد بين قضاى قصر و قضاى اتمام جمع كند.
بهجا آوردن نماز قضا در حال مبطون بودن
س: فردى كه به علت بيمارى نمىتواند از بيرون آمدن باد معده، موقع نماز جلوگيرى كند و هر چه معالجه كرده است نتيجه نبخشيده است و احساس مىكند با توجه به مشكلات زندگيش اگر بخواهد منتظر بهبودى بنشيند، نمىتواند نمازهاى قضايش را بهجا آورد، چنانچه نمازها را قضا كرد و بعداً بيمارىاش رفع شد آيا بايد دوباره نمازها را قضا كند؟ در صورتى كه مشقّت داشته باشد چهطور؟
ج) در فرض مرقوم كه اميدى به بهبودى نداشته، نماز قضاهايى كه خوانده، صحيح بوده و نياز به اعاده ندارد.
اعمال مستحبى به جاى قضاى نماز
س: اخيراً در بعضى كتابهاى ادعيه درباره كسانى كه فراموش كردهاند كه چهقدر نماز قضا دارند دستورالعملى را بيان كرده و مىگويند دليل آن روايت است و كيفيت بدين صورت است كه در روز معيّنى روزه گرفته مىشود و شب بعد از افطار آن روز، پنجاه ركعت (دو ركعتى) نماز خوانده شود و بعد از خواندن اين نمازها هرچه نماز قضا بر گردن او بوده همه برداشته مىشود. آيا چنين دستورالعملى معتبر است و مىتواند به آنچه در اين نوع كتب دعا آوردهاند، اعتماد نمود؟
ج) انجام عمل مذكور موجب رفع تكليف و برداشت ذمّه نسبت به نمازهايى كه بر گردن دارند نمىشود و واجب است افراد مذكور به مقدارى كه يقين دارند، نمازهاى قضا را بهجا آورند.
قضاى نماز آيات پدر و مادر
س: آيا نماز آيات پدر و مادر بر گردن پسر بزرگتر است؟
ج) آنهايى كه قضا دارند، بر او واجب است.
وجوب قضاى عبادات پدر بر پسر دوم
س: در صورت فوت پسر بزرگ خانواده، آيا قضاى عبادات پدر بر پسر دوم نيز واجب مىشود؟
ج) تکليف قضاى نماز و روزه پدر بر پسر بزرگى واجب است که هنگام وفات پدر زنده باشد، هر چند فرزند اول يا پسر اول پدر نباشد
قضاى عبادات مبتلايان به آلزايمر
س: کسى که بيمارى آلزايمر داشته و اکنون فوت کرده آيا نماز و روزه بر او واجب بوده است؟ وظيفهى ما در اين باره چيست؟
ج) اگر به حدّى كه عنوان جنون بر آن صدق كند نرسيده، نماز و روزه بر او واجب بوده است و در صورتى كه از او نماز و روزه فوت شده، قضاى آن بر عهده پسر بزرگتر مىباشد مگر آنكه نسبت به آن وصيّت كرده باشد و از ثلث مال او هم تجاوز نكند كه در اين صورت مىتوانيد براى اين كار شخصى را اجير كنيد.
کثرت نماز قضاى خود و والدين
س: فردى كه خودش نماز قضاى واجب زيادى دارد؛ بهگونهاى كه قضا كردن آنها چند سال طول مىكشد و از طرفى چون پسر بزرگ خانواده است نماز قضاى والدينش نيز بر گردن اوست و بضاعت مالى هم ندارد كه پول بدهد تا ديگران نماز والدينش را قضا كنند، چه تكليفى دارد؟
ج) بايد تا آنجا كه توان دارد به هر دو وظيفه عمل كند و هم نمازهاى قضاى خود و هم قضاى نماز پدر را انجام دهد و مقدارى را كه توان ندارد، وصيت كند.
منبع : استفتائات جدید مقام معظم رهبری www.leader.ir |