پاسخ:
تقليد يعني پيروي از كسي در دانش يا فني از فنون كه در آن تخصص و تبحر كافي داشته دارد. سيره و روش مردم و عقلا از آغاز پيدايش انسان تاكنون چنين بوده است كه در اموري كه در آنها چيرگي و خبرگي كافي ندارد از دانشمنداني كه در آن موضوعات و رشتهها داراي تخصص ميباشند پيروي ميكنند و مهمات زندگي خويش را به آنان واگذار مينمايند.
تقليد در فروع دين نيز از اين ضابطه كلي مستثنا و خارج نيست. زيرا مقلد يعني شخصي كه در مسايل مذهبي و فروع ديني خود يعني نماز، روزه، زكات، حج، خمس و غيره از مجتهدي داراي دانش كافي در اين مسايل است و كه در بردارنده شرايط تقليد است، تبعيت ميكند در واقع از قانون كلي استفاده از تخصص در مسايلي كه فاقد تخصص در مسايلي كه فاقد تخصص در آن است استفاده شود، به مانند بيماري كه به پزشك مراجعه مينمايد و يا كسي كه براي ساختن ساختمان خود از يك مهندس بهره ميبرد. مقلدين چون خود قوه و قدرت تشخيص و تميز احكام و مسايل را از متن قرآن و روايات ندارد از تخصص بهره گرفته است. بنابراين بايد گفت كه تقليد در فروع دين كاملاً آگاهانه و طبق مذاق و سيره عقلا و انديشمندان است و به هيچ وجه نميتوان در آن خدشه وارد كرد؛ زيرا اگر كسي كه داراي دانش كافي در دين نيست و با صرف و نحو، معاني و بيان، منطق، فقه، اصول و تفسير، آشنا نيست، به اطلاعات ناقص و محدود خويش بسنده كند، مثل آن است كه بدون گذراندن رشته مهندسي ساختمان و ديدن دورههاي عملي به ساختن ساختمانهاي بلند بپردازد. بديهي است كه با اين كار، عملي جز به هدر دادن سرمايه و اتلاف وقت انجام نداده و جان كساني كه در آن ساختمان سكونت ميكنند، را به خطر افكنده است.
البته واضح است اين پيامد منفي در امور دنيوي است و خطر آن به مراتب كمتر از عدم تقليد در فروع دين كه به آخرت انسان بستگي دارد، ميباشد.
اما تقليد كوركورانه، تقليدي است بدون اطلاع و آگاهي كافي از كسي كه انسان از او پيروي ميكند. مثلاً صرف علاقه به حزب و يا دسته و گروهي، انسان از مشي و روش آنان تبعيت كند. اين گونه تقليد را تقليد كوركورانه گويند و انجام آن در بسياري از موارد خطرات غير قابل جبراني براي مقلدان به همراه دارد و باعث تباهي دين و دنياي آنان ميشود. نمونههاي آن را ميتوان در تقليد گروهي از جوانان در نحوه پوشش و طرز سخن گفتن از غربيان نظاره كرد./م
منبع : تبیان
|