با بزرگترين اتفاق قرن بيستم يعني پيروزي شکوهمند نور و روشنايي برظلمت و تاريکي، ابرمرد تاريخ معاصر برآن شد تا براي پاسباني از نهال تازه غرس شده انقلاب اسلامي، نهادي درخور شان حرکت عظيم مردم براي نگهداري از انقلاب ومهمترين رکن آن يعني حريم ولايت که همانا سپاه پاسدارن بود، تاسيس کند.
بدين ترتيب انقلاب اسلامي ايران به جهت تاثير گذاري و الهام بخشي آن، يک رويداد منحصر به فرد ديني در دنياي امروز بشمار مي رود.
اما جمهوري اسلامي در مواجهه با تهديدات ابرقدرت هاي شرق و غرب، که انقلاب اسلامي را مانع جدي سلطه خود در جهان مي ديدند، به نهادهايي نيازمند بود که بتواند احتياجات يک انقلاب به عظمت جمهوري اسلامي را در زمينه هاي گوناگون پاسخ دهد.
به اين ترتيب يکي از دستاوردهاي بزرگ نظام اسلامي يعني نهاد سپاه پاسداران انقلاب اسلامي بنا به فرمان حضرت امام خميني (ره) و با حضور عده اي از جوانان مومن و انقلابي پايه ريزي شد.
اصولا نيروهاي مسلح در تمام نظام هاي سياسي با هدف پاسداري از تماميت ارضي و استقلال کشور تشکيل مي شوند، اما در نظام اسلامي براساس اصل 150 قانون اساسي، فلسفه و کارکرد وجودي سپاه، پاسداري از انقلاب اسلامي و دستاوردهاي آن عنوان شده است.
بر اين اساس يک تفاوت ماهوي بين سپاه و ديگر نيروهاي مسلح وجود دارد.
سپاه به عنوان بازوي توانمند ولايت و رهبري، آماده پاسداري از حاکميت جمهوري اسلامي در تمام عرصه هاي مورد نياز بوده است.
پاسداران به جهت رشادت هاي خودافتخار ويژه "اگر سپاه نبود، کشور هم نبود" را از بنيان گذار جمهوري اسلامي ايران دريافت کردند.
علاوه بر تشکيل سه نيروي دريايي، زميني و هوايي و توسعه نيروي مقاومت بسيج در سال 69 به فرمان مقام معظم رهبري، مسئوليت هاي گوناگوني را در عرصه پاسداري از انقلاب و نظام اسلامي ايفا نموده است.
**ويژگي هاي سپاه پاسداران
شاخصه هاي برجسته سپاه را در چند محور مي توان برشمرد:
1- تبلور ارزش ها و معيارهاي ديني؛ پاسداران که به عنوان نيروي هاي متدين و انقلابي رتبه بالايي را در معرفت ديني، معنويت، بصيرت، هوشياري و بينش سياسي دارا هستند و تخلق به ارزش هاي مکتبي و انقلابي در انديشه و عملکرد آنان مشهود است.
2- مردمي بودن؛ سپاه نهادي برخاسته از متن توده هاي متدين جامعه است و همواره يکي از ويژگي هاي ذاتي خود يعني مردمي بودن را حفظ نموده به شکلي که اين مردمي بودن با شجره طيبه بسيج نهادينه شده و بر استراتژي و راهبردهاي دفاعي سپاه نيز بسيار تاثير گذار بوده است.
اين امتياز سپاه را به يک قدرت ملي در نظام جمهوري اسلامي تبديل کرده و موجب شده بيشترين توانمندي را در مقايسه با ساير ارتش هاي منطقه و جهاني دارا باشد.
4- شهادت طلبي؛ روحيه فداکاري و ايثار براي آرمان هاي ديني و انقلابي همراه با شجاعت، تواني را به سپاه داده که در مواجهه با دشمنان داخلي و خارجي با تمام قدرت ايستادگي مي نمايد.
ايستادگي کلاهدوزها، خرازي ها، همت ها و بروجردي ها در مقابله با ضد انقلاب داخلي و دشمنان متجاوز در حماسه هشت سال دفاع مقدس، تابلويي زرين و افتخار آفرين از نقش برجسته سپاه را ترسيم نموده است.
**قلمرو و عملکرد سپاه
سپاه بر اساس رسالت پاسداري از انقلاب و دستاوردهاي آن، هر عرصه اي را که از کيان نظام مقدس جمهوري اسلامي به خطر بيافتد، عرصه فعاليت خود مي داند که مهمترين قلمروهاي عملکرد سپاه بر چند محور زير تقسيم مي شود:
الف- عرصه نظامي؛ سپاه به عنوان يک نيروي مسلح قوي و نيرومند و انقلابي، در همه شرايط، آماده پاسخگويي و مقابله با هجمه خارجي بوده است.
هجوم ناجوانمردانه نيروهاي بعثي در 31 شهريور 59 تحت حمايت همه قدرت هاي شرق و غرب و دشمنان منطقه اي، صحنه نمايش اقتدار آميز سپاه پاسداران در مواجه با تهديد سخت بود.
سپاه ابتدا با عمليات نامنظم چريکي، منظم محدود و عمليات گسترده به فرمان امام خميني (ره)، دشمن تا بن دندان مسلح را زمين گير و وادار به عقب نشيني کرد.
در هشت سال دفاع مقدس، رزمندگان اسلام بيش از 96 عمليات را در 95 ماه جنگ تحميلي انجام دادند و پاسداران و بسيجيان در 27 عمليات مشترک با ارتش جمهوري اسلامي و 55 عمليات مستقل، ضربات مهلکي را بر دشمن وارد کردند.
اوج هنرنمايي و عمليات آفريني معجزه آساي سپاه را در عمليات هايي همچون فتح المبين، بيت المقدس، والفجر 8 مي توان نشان داد که مايه حيرت تمامي دشمنان نظام جمهوري اسلامي شد.
توانمندي امروز سپاه و آمادگي آن در مواجهه با تهديدات خارجي به گونه اي است که کوچکترين تهاجم و تهديد دشمن، با پاسخ کوبنده و همه جانبه سپاه مواجه خواهد شد.
ب- عرصه امنيتي؛ سپاه در عرصه امنيتي و اطلاعاتي و مقابله با آشوب ها و بحران هاي داخلي، توانمندي بالايي را در کمک به وزارت اطلاعات و نيروهاي انتظامي دارا است که با توان قوي مهار بحران ها و مديريت آشوب هاي احتمالي، قدرت بازدارندگي اقتدار آميزي را به نظام جمهوري اسلامي بخشيده است.
از آغاز پيروزي انقلاب اسلامي تا به حال، همواره يکي از راهبردهاي دشمن بهره گيري از جريان هاي برانداز داخلي در مواجهه با جمهوري اسلامي بوده است.
راهبرد بي ثبات سازي، آشوب آفريني و برپايي غائله ها و نيز حرکت هاي تجزيه طلبانه در طول سه دهه گذشته همواره در دستور کار آمريکايي ها و ديگر دشمنان جمهوري اسلامي بوده و هم اکنون نيز وارد فاز جديدي شده است.
نقش سپاه و روحيه شهادت طلبي و شجاعت بي نظير پاسداران در مواجهه با دشمنان قسم خورده داخلي به گونه اي بود که امام (ره) در توصيف آنان فرمود: "جوانان ارجمند و عزيز ما در جبهه هاي داخلي از عمق جنگ هاي وسيع تا بيغوله و پناهگاه هاي بزرگ منحرفان غافل از خدا، از دموکرات و کوموله تا منافقين و فداييان خلق و حزب خلق به اصطلاح مسلمان تا حزب توده و ساير گروهک هاي کوچک و بزرگ را با فداکاري ها و خداطلبي ها چنان قلع و قمع کردند که دنيا را با همه دشمني ها که با جمهوري اسلامي ايران دارند به اعجاب و تحير در آوردند".
در سال هاي اخير، نقش سپاه در مواجهه با بحران ها و آشوب هاي داخلي و مقابله با فتنه هايي همچون حوادث بعد از انتخابات دهم رياست جمهوري، غائله 18 تير 78، جريان براندازي ملي - مذهبي ها در سال 79، از بين بردن حرکت هاي ضد انقلاب گروهک ها در هواپيما ربايي - که قوي ترين امنيت پروازي را در سطح جهان به نمايش گذاشتند - و... گوشه اي از فداکاري فرزندان انقلاب در عرصه هاي امنيتي و اطلاعاتي است.
ج- عرصه فناوري هاي علمي و دفاعي؛ سپاه با توجه به نيازهاي انقلاب در عرصه هاي علمي و دفاعي و ارتقاي نظام در بازدارندگي دشمنان و حفظ استقلال کشور، در زمينه هاي مختلف از جمله ابداع و ساخت تسليحات پيشرفته تا فناوري ها نوين علمي، اقدامات موثر و چشمگيري را انجام داده است.
برخي از اين عرصه ها عبارتند از: ساخت ناوچه، ساخت و توليد خودروهاي نظامي، توليد موشک هايي با برد کوتاه و متوسط و دور برد همانند موشک شهاب 3، طراحي و ساخت بالگرد شاهد، توليد سکوهاي پرتاب موشک، توليد هواپيماي بدون سرنشين، ساخت دو هزارو 296 قطعه صنعتي مهم، ساخت سامانه هاي راداري، توليد قطعه نرم افزاري، طراحي و توليد موشک هاي فوق مدرن ضد موشک و رادار گريز، آزمايش سريع ترين موشک زير سطحي جهان (حوت)، آزمايش فوق پيشرفته جهان، بکارگيري سامانه هاي پدافند فوق پيشرفته و ده ها فناوري جديد که با همکاري وزارت دفاع، خود کفايي و استقلال کشور را در ابعاد گوناگون نظامي و دفاعي براي جهانيان آشکار مي کند.
اين قدرت بازدارندگي دفاعي سپاه ، در برخي مقاطع همچون حضور متجاوزين انگليسي در آب هاي سرزميني ايران، باعث واکنش سريع دريادلان سپاهي و نمايش ابهت پوشالي قدرت هاي متجاوز خارجي شده است.
د- عرصه اقتصادي و سازندگي؛ پس از پايان جنگ تحميلي بر اساس فرمان مقام معظم رهبري مبني بر ضرورت بازسازي کشور، سپاه با تشکيل قرارگاه سازندگي خاتم الانبياء به عنوان بازوي اصلي سپاه در عرصه هاي مختلف سازندگي کشور فعاليت نموده و توان مهندسي و تجربه سپاه را در هشت سال دفاع مقدس به سوي اجراي طرح هاي عظيم عمراني و صنعتي سوق داده است.
احداث سد گتوند خوزستان (بلندترين سد خاکي کشور)، سد کرخه (يکي از بزرگترين سدهاي مخزني خاورميانه)، ساخت اسکله بعثت و شهيد باهنر،سخت پالايشگاه فاز 15 و16 پارس جنوبي (عسلويه)، خط لوله گاز عسلويه به ايرانشهر، پروژه خط هفتم متروي تهران، طراحي و ساخت مخازن يک ميليون بشکه اي نفت خام و صدها پروژه ديگر نمونه هاي آشکار حضور سپاه در عرصه سازندگي است.
مقام معظم رهبري فرمودند: "ايراني بسازيد که هرکس از هر جاي دنيا به اين کشور نگاه کند، معجزه اسلام را در سازندگي يک کشور و ملت به چشم ببيند" که در اين راستا پاسداران اسلام و نظام اسلامي درصدد هستند تا خواسته رهبري نظام اسلامي تحقق يابد.
ه- عرصه تحقق بسيج و ارتش بيست ميليوني؛ شجره طيبه بسيج که در 5 آذر 58 توسط بنيانگذار نظام بنا نهاده شد، در طول حماسه هشت سال دفاع مقدس به نقطه اوج بالندگي دفاعي و معنوي خود رسيد و پس از آن با توسعه کمي و کيفي به قدرت بي نظير در عرصه هاي مختلف دفاع از انقلاب و نظام اسلامي تبديل شده است.
تربيت سه ميليون رزمنده بسيجي در حماسه هشت سال دفاع مقدس، تشکيل دو هزار 500 گردان عاشورا و الزهرا (س) از بسيجيان فعال، حضور بيش از صد هزار بسيجي در طرح نظير به نظير نيروي زميني سپاه، حضور 12 ميليون بسيجي در رزمايش ملي سالانه در سراسر کشور، همکاري با نيروي انتظامي در تامين امنيت، بکارگيري 50 هزار بسيجي در برگزاري انتخابات ساليانه در کشور، حضور ده ها هزار بسيجي به عنوان ضابطين و ناصحين امر به معروف و نهي از منکر، حضور هزاران بسيجي در هسته هاي علمي و پروژه هاي تحقيقاتي و ... گوشه اي از توانمندي و مديريت سپاه در ارتقاي ارتش 20 ميليوني است.
سپاه علاوه بر 12 ميليون بسيجي در سراسر کشور با تشکيل هسته هاي بسيج در کشورهاي مسلمان از جمله عراق، لبنان، فلسطين، افغانستان و... توانسته است عمق بخشي انقلاب اسلامي را در مواجهه با رژيم صهيونيستي و موفقيت اصول گرايان در کشورهاي اسلامي، جلوه هايي از نداي دلنشين تفکر و فرهنگ بسيجي در جهان اسلام و الگوآفريني از بسيج براي همه انقلابيون و مبارزان در سراسر دنيا فراهم آورد.
از ابتداي پيروزي انقلاب اسلامي يکي از نهادهاي تبليغي و فرهنگي تاثير گذار در سراسر کشور، نهاد مقدس سپاه بوده است.
سپاه به دليل حضور نيروهاي تحصيل کرده، هوشمند، خستگي ناپذير و انقلابي از يک سو و پشتوانه امکانات تبليغي و فقدان نهادهاي فرهنگي ديگر، قوي ترين نهاد فرهنگي در گستره کشور بوده است.
تاسيس دو دانشگاه امام حسين (ع) و علوم پزشکي بقيه الله (عج) و چهار مجتمع دانشگاهي و ديگر مراکز آموزش عالي سپاه و فارغ التحصيل شدن صدها دانشجو و تربيت هزاران بسيجي و سازماندهي آنان در مواجهه با تهاجم فرهنگي و عرصه عمليات رواني دشمن و... گوشه اي از توانمندي و عملکرد سپاه در عرصه هاي ياد شده است.
کارنامه سه دهه پر افتخار سپاه در عرصه هاي مختلف، اميدهاي فراواني را در مسئولان نظام و دوستداران انقلاب در سراسرجهان ايجاد نموده است.
اگرچه سپاه بايد با بهره گيري از تدابير مقام معظم رهبري خود را آماده فداکاري در عرصه هاي گوناگون مورد نياز انقلاب و نظام اسلامي، پاسداران انقلاب اسلامي را در عرصه تمدن سازي تواناتر مي کند و سپاه در آستانه دهه چهارم انقلاب اسلامي، با پشتوانه و تجربه سه دهه گذشته خود مي تواند دستاوردهاي بزرگتري را به نظام جمهوري اسلامي و ملت اسلامي تقديم نمايد.
گزارش از حميد شهرياري
|