- قال الإمام علیّ علیهالسلام ـ فِی الحِكَمِ المَنسوبَةِ إلَیهِ ـ الصَّومُ عِبادَةٌ بَینَ العَبدِ و خالِقِهِ، لا یَطَّلِعُ عَلَیها غَیرُهُ، و كَذلِكَ لا یُجازی عَنها غَیرُهُ (شرح نهج البلاغه:20/296/385) ؛ روزه، عبادتى میان بنده و آفریدگار اوست. كسى جز آفریدگار، از آن آگاه نمىشود و كسى جز پروردگار، پاداش آن را نمىدهد .
سخنى در شرح حدیثِ: «روزه، براى من است»
ابو حامد غزّالى در شرح این حدیث، گفته است:
این كه روزه براى خداست و این شرافت را یافته كه به خداوند، نسبت داده شود (هر چند همه عبادات، براى اوست، همچنان كه كعبه این شرف را یافته كه خانه او باشد، در حالى كه همه زمین براى اوست) دو معنا دارد:
نخست این كه: روزه، پرهیز و ترك است و عملى پنهان است و در آن، كارى نیست كه دیده شود. به خلاف همه عبادتها كه در معرض دید مردم انجام مىشوند، روزه، عبادتى است كه جز خدا آن را نمىداند؛ چرا كه كارى است باطنى كه همان صبر است .
دوم این كه: روزه، سركوبى دشمن خداست؛ چون ابزار شیطان ملعون، شهوتها هستند و شهوات با خوردن و آشامیدن، نیرو مىیابند. از این رو، پیامبر صلىاللهعلیهوآله فرموده است: إنَّ الشَّیطانَ لَیَجرى مِنِ ابنِ آدَمَ مَجرَى الدَّمِ؛ فَضَیِّقوا مَجارِیَهُ بِالجوعِ؛ شیطان، همچون خون، در وجود آدمى جارى مىشود، پس گذرگاههاى او را با گرسنگى، تنگ كنید ... .
از آن جا كه به خصوصِ روزه، سركوبى شیطان و بستن و تنگ ساختن گذرگاههاى اوست، شایسته است كه ویژه خدا گردد؛ زیرا سركوبى دشمن خدا، یارى نمودن خداست، و یارىرسانىِ خداوند به بندهاش، در پىِ یارى كردن بنده به خداست. خداوند فرموده است:
«إِن تَنصُرُواْ اللهَ یَنصُرْكُمْ وَ یُثَبِّتْ أَقْدَامَكُمْ»(محمد/7) ؛ اگر خدا را یارى كنید، خدا یارىتان مىكند و گامهایتان را استوار مىسازد . پس شروع تلاش، از بنده است و پاداش دادن به هدایت، از خدا .
|