٢٥٦٤ مالى كه انسان پيدا مىكند اگر نشانهاى نداشته باشد كه به واسطه آن صاحبش معلوم شود احتياط واجب آن است كه از طرف صاحبش صدقه بدهد.
٢٥٦٥ اگر مالى پيدا كند كه نشانه دارد و قيمت آن از ٦/١٢ نخود نقره سكهدار كمتر است، چنانچه صاحب آن معلوم باشد و انسان نداند راضى استيا نه،نمىتواند بدون اجازه او بردارد، و اگر صاحب آن معلوم نباشد، مىتواند به قصد اين كه ملك خودش شود بردارد، و در اين صورت اگر تلف شود، نبايد عوض آن را بدهد، بلكه اگر قصد ملك شدن هم نكرده و بدون تقصير او تلف شود، دادن عوض بر او واجب نيست.
٢٥٦٦ هرگاه چيزى كه پيدا كرده نشانهاى دارد كه به واسطه آن مىتواند صاحبش را پيدا كند اگر چه صاحب آن كافرى باشد كه در امان مسلمانان است در صورتى كه قيمت آن چيز به ٦/١٢ نخود نقره سكهدار برسد بايد اعلان كند و چنانچه از روزى كه آن را پيدا كرده تا يك هفته هر روزى و بعد تا يك سال هفتهاى يك مرتبه در محل اجتماع مردم اعلان كند كافى است.
٢٥٦٧ اگر انسان خودش نخواهد اعلان كند، مىتواند به كسى كه اطمينان دارد بگويد از طرف او اعلان نمايد.
٢٥٦٨ اگر تا يك سال اعلان كند و صاحب مال پيدا نشود مىتواند آن را براى خود بردارد به قصد اين كه هر وقت صاحبش پيدا شد به او بدهد ولى احتياط مستحب آن است كه از طرف صاحبش صدقه بدهد.
٢٥٦٩ اگر بعد از آن كه يك سال اعلان كرد و صاحب مال پيدا نشد، مال را براى صاحبش نگهدارى كند و از بين برود، چنانچه در نگهدارى آن كوتاهى نكرده و تعدى يعنى زياده روى هم ننموده، ضامن نيست، ولى اگر از طرف صاحبش صدقه داده باشد يا براى خود برداشته باشد، در هر صورت ضامن است.
٢٥٧٠ كسى كه مالى را پيدا كرده اگر عمدا به دستورى كه گفته شد اعلان نكند، گذشته از اين كه معصيت كرده، باز هم واجب است اعلان كند.
٢٥٧١ اگر بچه نابالغ چيزى پيدا كند، ولى او بايد اعلان نمايد.
٢٥٧٢ اگر انسان در بين سالى كه اعلان مىكند از پيدا شدن صاحب مال نااميد شود، احتياط واجب آن است كه آن را صدقه بدهد.
٢٥٧٣ اگر در بين سالى كه اعلان مىكند، مال از بين برود، چنانچه در نگهدارى آن كوتاهى كرده يا تعدى يعنى زيادهروى كرده باشد، بايد عوض آن را به صاحبش بدهد، و اگر كوتاهى نكرده و زياده روى هم ننموده، چيزى بر او واجب نيست.
٢٥٧٤ اگر مالى را كه نشانه دارد و قيمت آن به ٦/١٢ نخود نقره سكهدار مىرسد در جايى پيدا كند كه معلوم است به واسطه اعلان صاحب آن پيدا نمىشود، مىتواند در روز اول آن را از طرف صاحبش صدقه بدهد و چنانچه صاحبش پيدا شود و به صدقه دادن راضى نشود، بايد عوض آن را به او بدهد و ثواب صدقهاى كه داده، مال خود او است.
٢٥٧٥ اگر چيزى را پيدا كند و به خيال اين كه مال خود اواست بردارد، بعد بفهمد مال خودش نبوده، بايد تا يك سال اعلان نمايد.
٢٥٧٦ لازم نيست موقع اعلان جنس چيزى را كه پيدا كرده بگويد بلكه همين قدر كه بگويد چيزى پيدا كردهام، كافى است.
٢٥٧٧ اگر كسى چيزى را پيدا كند و ديگرى بگويد مال من است، در صورتى بايدبه او بدهد كه نشانههاى آن را بگويد و يقين پيدا كند كه مال او است، ولى اگر ذكر نشانهها فقط موجب گمان مالك بودنش باشد، مخير است كه به او بدهد يا ازدادن به او خوددارى نمايد.
٢٥٧٨ اگر قيمت چيزى كه پيدا كرده به ٦/١٢ نخود نقره سكهدار برسد، چنانچه اعلان نكند و در مسجد يا جاى ديگرى كه محل اجتماع مردم است بگذارد و آن چيز از بين برود يا ديگرى آن را بردارد، كسى كه آن را پيدا كرده ضامن است.
٢٥٧٩ هرگاه چيزى پيدا كند كه اگر بماند فاسد مىشود، بايد تا مقدارى كه ممكن است آن را نگهدارد، بعد قيمت كند و خودش بردارد يا بفروشد و پولش ر نگهدارد، و احتياط مستحب آن است كه در فروش آن به خودش يا به ديگرى از حاكم شرع، در صورت امكان، اجازه بگيرد و در هر صورت بايد تعريف تا يك سال را ادامه دهد تا اگر صاحب آن پيدا شد، پول را به او تسليم كند و اگر صاحب آن پيدا نشد از طرف او صدقه بدهد، و احتياط واجب آن است كه براى صدقه دادن از حاكم شرع اجازه بگيرد.
٢٥٨٠ اگر چيزى را كه پيدا كرده موقع وضو گرفتن و نماز خواندن همراه او باشد، در صورتى كه قصدش اين باشد كه صاحب آن را پيدا كند، اشكال ندارد.
٢٥٨١ اگر كفش او را ببرند و كفش ديگرى به جاى آن بگذارند، چناچه بداند كفشى كه مانده مال كسى است كه كفش او را برده، در صورتى كه از پيدا شدن صاحبش مايوس و يا برايش مشقت داشته باشد، مىتواند به جاى كفش خودش بردارد.ولى اگر قيمت آن از كفش خودش بيشتر باشد، بايد هر وقت صاحب آن پيدا شد زيادى قيمت را به او بدهد، و چنانچه از پيدا شدن او نااميد شود، بايد با اجازه حاكم شرع زيادى قيمت را از طرف صاحبش صدقه بدهد، و اگر احتمال دهد كفشى كه مانده،مال كسى نيست كه كفش او را برده، بايد با آن معامله مجهول المالك نمايد يعنى از صاحبش تفحص كند و چنانچه از پيدا كردن او مايوس شود، از طرف او به فقير صدقه بدهد.
٢٥٨٢ اگر مالى را كه كمتر از ٦/١٢ نخود نقره سكهدار ارزش دارد پيدا كند و از آن صرف نظر نمايد و در مسجد يا جاى ديگر بگذارد، چنانچه كسى آن را بردارد، براى او حلال است.
منبع : رساله توضیح المسائل امام خمینی (ره) سایت : www.leader.ir |