پرسش:
من داراي يك فرزند 6 ماهه و يك فرزند 3 ساله مي باشم و طبق گفته رسول اكرم(ص) هر بچه اي تا 7 سال سيد است و پدر و مادر بايد حرفهاي او را گوش كنند مي شود اين مسئله براي ما بازتر كنيد كه در چه مسائلي اين حديث صدق مي كند در صورت امكان كتابي را معرفي فرمائيد.
پاسخ:
همان طور كه اشاره فرموديد، طبق گفته رسول اكرم هفت سال اول دوران كودكي را تعبير مي كنند به اين كه در اين دوره كودك سيد است. منظور از سيد بودن در هر مرحله اي مراحل رشد معناي خاص خود رادارد لذا نبايد ما اين گونه تلقي كنيم كه وقتي گفته مي شود كودك در دوران 7 سال اول سيد است منظور اين است كه در اين دوره فرمانده در خانواده كودك است هر چه گفت و هر چه خواست بايد انجام گيرد ودر هفت سال دوم «عبد» است يعني كودك غلام حلقه به گوش است. هر جوري كه والدين مي خواهند مي توانند بااين عبد برخورد كنند. بنابراين بايد براي فهم معناي كلام رسول الله(ص) به چند نكته توجه داشت:
1- كودك در ابتداي تولد براي حفظ و بقاي خود صد در صد نياز به سرپرست (والدين) دارد زيرا كوچكترين نيازهاي خود را به تنهايي نمي تواند تأمين كند بنابراين والدين يا سرپرست بايد خود را موظف به تأمين نيازهاي كودك كنند چه اين كه اگر اين كار را انجام ندهند حيات كودك مورد تهديد قرار مي گيرد.
2- كودك در هفت سال اول خصوصا در سال هاي اول و دوم از نظر شناختي در حد پاييني قرار دارد كه بعضي از مفاهيم براي او قابل درك نيست زيرا هنوز قواي ذهني او آمادگي درك و فهم بعضي از مفاهيم را ندارد لذا والدين بايد با زبان كودكي با او سخن بگويند و از بكار بردن مفاهيم غير قابل فهم با كودك سخن نگويند و برخورد نكنند.
3- با توجه به توانايي هايي كه كودك از جهات مختلف دارد و نيازهاي (فيزيولوژيكي، عاطفي و روان شناختي) او، والدين مسؤوليت بيشتري در قبال تأمين نيازهاي كودك دارند بنابراين اگر گفته مي شود كودك در اين دوران سيد است.
منظور اين است كه والدين بايد مراقب او باشند بايد نيازهاي او را تأمين كنند، بايد در پوشيدن لباس به او كمك كنند و بالاخره والدين همواره بايد با تأمين نيازهاي ضروري كودك، نسبت به دنياي خود و محيط اطراف خود حسن اعتماد را در او ايجاد كنند زيرا اگر نيازهاي كودك به موقع و به نحو صحيح تأمين نشود كودك به محيط اطراف خود و دنياي بيروني خود نمي تواند اعتماد پيدا كند و علاوه بر اين به خودش نيز نمي تواند اعتماد پيدا كند و اين عدم اعتماد مي تواند منشأ بسياري از مشكلات رواني كودك در دوره هاي بعدي و حتي در بزرگسالي شود اما اين طور نيست كه اگر گفته مي شود كودك سيد است والدين فكر كنند در اينجا تربيت كردن معنا ندارد و ياد دادن رفتارهاي صحيح، كودك هنوز زود است و كودك را به حال خود رها كنند و صرفا مطيع كودك باشند بنابراين يك معناي اين كه كودك در هفت سال اول سيد است، اين است كه در اين دوره وابستگي كودك از جهات مختلف به والدين بيشتر است و والدين بايد با برخورد صحيح و به موقع اين وابستگي را يك وابستگي توأم با ايمني قرار دهند و با برخوردهاي غلط باعث نشوند كه كودك دچار وابستگي ناايمن شود.
به نظر مي رسد مطالعه كتاب هاي زير در مورد تربيت كودك مفيد باشد:
1- راه تربيت، مجيد رشيد پور، انتشارات سازمان انجمين اولياء و مربيان
2- آشنايي با تعليم و تربيت اسلامي، مجيد رشيد پور، ، انتشارات سازمان انجمين اولياء و مربيان
3- حدود آزادي در تربيت، دكتر علي قائمي، انتشارات سازمان انجمين اولياء و مربيان
4- تربيت كودك از ابراهيم اميني، انتشارات دفتر تبليغات اسلامي و سازمان تبليغات اسلامي/ح |