پرسش:
کودکی خردسال دارم،لطفا بفرماييد از چند سالگي و به چه طريق او را تشويق يا اجبار به نماز و عبادات نماييم؟
پاسخ:
در رابطه با شيوه آموزش نماز و ساير عبادات به كودكان رعايت نكات زير ضروري است:
1- نماز خواندن در حضور كودك و نوجوان: به دليل وجود حسّ تقليد و الگوگيري در كودكان، نماز والدين در حضور كودك ميتواند سهم بسزايي در تربيت ديني كودكان به ويژه تعليم نماز، داشته باشد.
2- بردن كودك به مساجد و مجالس مذهبي: اين روش نيز در ايجاد علاقه به نماز و... در كودك تأثير فراواني خواهد داشت. البته به شرطي
كه اين كار با محبت و نرمش انجام گرفته و فارغ از هر نوع اجبار و تحميلي باشد و نيز به خستگي و آزردگي كودك منجر نشود.
3- ايجاد جاذبه ظاهري: شما ميتوانيد بر اساس ميل فرزندتان مقنعه و چادر مناسب و زيبا و نيز مهر و تسبيح و سجاده و... دلخواهش را تهيه كنيد و نيز رعايت والدين نسبت به ظواهر ديني همانند پوشيدن لباس زيبا هنگام نماز و برپايي نماز در مكان تميز و شايسته و... به نوبه خود تأثيرات مثبتي در رفتار و تربيت ديني كودك خواهد داشت.
4- چون بلوغ شرعي دختران از سن 9 سالگي آغاز ميگردد از اين رو بر اساس روايات لازم است از سن 6 سالگي آنان را به خواندن نماز و... وادار كرد. چنان كه امام صادق(ع) فرمود: از سن 6 تا 7 سالگي كودك را به نماز واداريد و در ترك آن مؤاخذهاش كنيد.{ - نماز و شكوفه هاي زندگي، مركز تحقيقات سپاه، ص 51 (به نقل از وسائل الشيعه، ج 2، ص 5)}
البته لازم است اجبار به نماز، توأم با محبت و رأفت نيز باشد؛ در غير اين صورت آثار منفي چنين روشي بيش از آثار مثبتش خواهد بود. در مورد عبادات ديگر نيز بايد اجبار نمودن متناسب با ظرفيّت و توان كودك باشد مثلاً نسبت به روزه از او خواسته شود كه چند ساعت روزه بگيرد و...
5- تشويق: تشويق كودكان مهمترين نقش را در تربيت ديني آنان خواهد داشت. اگر تشويق كودكان در حضور ديگران صورت گيرد تأثيراتش بيشتر از روشهاي ديگر خواهد بود. از طرفي تشويقها را ميتوان از طريق دادن جايزه، خريدن اسباب بازي مناسب، خوراكي دادن، پول و... انجام داد. (البته در بين تشويقها، تشويق لفظي و دادن مسئوليت، بيشترين اثر را دارند.)
{/ - همان، ص 105. /}
6- گفت و گو درباره نماز و... بين اعضاي خانواده: اين روش نيز در تعميق اعتقادات ديني كودكان بسيار مؤثر است؛ البته لازم است مباحث در سطح متناسبي بوده و با قصه و شعر و... همراه باشد تا در قلب كودك و نوجوان نفوذ كند./ح
{ در تهيه اين پاسخ از كتاب نماز و شكوفه هاي زندگي مركز تحقيقات؛ و راهنماي پدران و مادران، ج 2، آقاي محمد علي سادات استفاده شده است.}انشاء الله در زندگيتان موفق باشيد |