سوال :
با سلام و خسته نباشید طاها 2 ساله است ...مشكلی كه من و پدرش و خودش رو عذاب میده اینه كه خیلی خیلی خجالتیه و ترسو است وقتی یه غریبه میبینه همش دنبال یه گوشه میگرده كه مخفی بشه یا همش خودشو پشت من قایم میكنه وقتی میخواد یه حرفی بزنه خیلی اروم به من میگه ...خیلی اروم حتی منم صداشو نمیشنوم احساس میكنم تو جمع از صدای خودشم میترسه...همش منتظر میمونه تا من بگم اب بخور تا بخوره اگر نگم اصلا از جاش تكون نمیخوره و خشكش میزنه یهجا ...عین میخ فقط یجا میمونه ....توخونه خیلی خوب بازی میكنه و حرف میزنه...تو خیابون اگه یه ادم ببینه فوری میخواد بیاد بغلم منم هرباریه بهانه میارم تا خودش بیاد...ماخیلی از نظر اعتقادی كار كردیم و میكنیم من بدون وضو شیرش ندادم ....خواهش میكنم كمكمون كنید تا بتونیم خوب تربیتش كنیم تا جلوی دشمنان اسلام كم نیاره.......خواهش میكنم مارو از این ناراحتی راحت كنید..
پاسخ :
مادر عزیز برای اینکه برخورد درست ومنطقی با این موضوع داشته باشید ، لازم هست که شما علل خجالت را بشناسید . دلایل ایجاد ویژگی خجالتی در كودكان كم نیست اما برخی علل مهم آن را مرور میكنیم.
ژنتیك: برخی از ویژگیهای شخصیتی به افراد ارث میرسد بنابراین این ویژگی نیز میتواند در فرد ژنتیك باشد. تحقیقات نشان میدهد، میل به كمرویی ممكن است ژنتیك باشد.
ترس از شكست: هستند والدینی كه فكر میكنند كودكشان نابغه است و باید هر آنچه لازم است را زود یاد بگیرد. كودكانی كه مدام بیشتر از ظرفیتشان از آنها توقع وجود دارد، زمانیكه نمیتوانند آن انتظار را درست برآورده كنند احساس بدی پیدا میكنند و این احساس بد تبدیل به ترس از شكست در آنها میشود و بالطبع آنها را به سمت شرمساری سوق میدهد.
شخصیت: گاهی اوقات شخصیت نوزاد طوری است كه حساس و عاطفی و البته زودرنج است. بنابراین چنین شخصیتی بیشتر احتمال دارد كه در كودكی خجالتی باشد.
رفتار آموزش داده شده: كودكان بهدنبال تقلید مدلهای تاثیرگذار هستند و این مدلها میتوانند والدین باشند. والدین خجالتی این حس را به كودكشان نیز میآموزند.
روابط خانوادگی: كودكانی كه احساس وابستگی به والدینشان نمیكنند، ممكن است مستعد اضطراب و رفتار خجالتی باشند. از سوی دیگر، والدین به شدت محافظهكار نیز ممكن است كودك را از قرارگرفتن در موقعیتهای جدید بترسانند.
فقدان تعامل اجتماعی: بچههایی كه در سالهای اول زندگیشان از دیگران دور هستند، احتمالا نمیتوانند مهارتهای اجتماعی را كه به آنها كمك میكند بتوانند با دیگران در تعامل باشند، یاد بگیرند.
حال برای اینکه این خصیصه را در فرزندتان تعدیل کنید و او را اجتماعی کنید .توصیه های زیر را مورد توجه قرار بدهید .
* با كمرویی فرزند خود همدردی كنید اذعان به آنچه او احساس میكند، بدون داوری منفی، به او كمك میكند احساس بهتری نسبت به خود داشته باشد. دادن این تصور كه چیز بدی در رفتار او وجود دارد باعث میشود او حس بدی پیدا كند و در نتیجه خجالتیتر شود. همدردی با فرزندتان به او كمك میكند كه مهارتهای اجتماعی خود را افزایش دهد و با دیگران ارتباط برقرار كند. به كودكتان نشان دهید، احساس او را درك میكنید. وقتی در یك جشن تولد وارد یك اتاق پر از كودك میشوید به او بگویید: «میدانم سخت است وارد جمع بچههایی بشوی كه این همه سرو صدا میكنند!» این جمله به او كمك میكند حس راحتی بیشتری داشته باشد و بتواند رفتار بهتری از خود نشان دهد.
* به كودك خود راهبردهای موثر مقابله با كمرویی را آموزش دهیدبه كودكتان بیاموزید از دیگر كودكان سوال كند و به جوابهایشان گوش دهد. با او صحبت كنید چطور موقعیتی را كه باعث عصبیشدن او شده باید مدیریت كند. «اگر در مهمانی عصبی بودی چه كار باید بكنی تا آرام شوی؟ میتوانی با یكی از بچههایی كه در مدرسه میشناسی معاشرت كنی، میتوانی پیشنهاد كنی كه تو هم از مهمانها پذیرایی كنی، فكر میكنی با دیگر بچهها درباره چه چیزی میتوانی صحبت كنی؟»
* به كودكتان برچسب خجالتی نزنید«ببخشید، این پسر من خیلی خجالتی است» جملهای است كه مادر و پدر یك كودك خجالتی معمولا زمان روبهروشدن با دیگران به زبان میآورند. غافل از اینكه این كار اشتباه است! گفتن اینكه فرزندتان خجالت میكشد یا خجالتی است، به او این پیام را میدهد كه چیزی غیرطبیعی در وجودش هست و شما از این بابت شرمنده یا نگران هستید.
* مهارتهای پایه اجتماعی را به كودك بیاموزیدباید به كودكان بیاموزید كه تماس چشمی برقرار كنند، با دیگران دست بدهند، بخندند و با احترام با بقیه ارتباط داشته باشند. میتوانید با نقش بازیكردن و بازی با عروسكها هم این چیزها را به كودك یاد بدهید. اینكه چطور در زمین بازی با دیگران همبازی شوند و... بچههایی كه در پیوستن به گروههای مختلف موفق عمل میكنند ابتدا مشاهده میكنند و سپس راهی برای ملحقشدن به گروه پیدا میكنند. این بازیها را در خانه با كودك انجام دهید و مهارتهای اجتماعی را تمرین كنید.
* الگوی رفتاری با اعتماد به نفسی باشید شما بهعنوان والدین باید بتوانید با غریبهها دوستانه برخورد كنید، به دیگران كمك كنید و برخورد آرام در واكنشهای اجتماعی را در همه زمینهها مدلسازی كنید. یادتان باشد كودك با دیدن آدمهای اطرافش خیلی چیزها یاد میگیرد. اگر شما هنگام برخورد با دیگران احساس راحتی كنید و بتوانید با كلمات ساده ارتباط خوبی برقرار كنید، كودك شما هم این رفتار شما را میبیند و یاد میگیرد. پس سعی كنید، در برخورد با دیگران در سلام كردن و معرفی خودتان پیشقدم باشید و سر صحبت را شما باز كنید.
در نهایت حتما کودک خود را از سه سالگی به مهد بفرستید ، این موضوع سبب میشود بسیاری از تعاملات اجتماعی را در جمع هماسلان بیاموزد و ترس هایش از بین برود . |