پرسش:
اگر كسي واجباتش را انجام دهد, ولي مرجع تقليد نداشته باشد, حكم اعمالش چگونه است ؟
پاسخ:
دين اسلام مجموعه است از اعتقادات (جهان بيني به معني بينش و عقيده اي كه مبتني بر اطلاعات وشناخت صحيح واقعيات پيدا و ناپيداي هستي باشد) و دستور عمل هايي در زمينه هاي گوناگون يعني طرح وبرنامه هايي ايدئولوژي ) است كه ما را به هدف آفرينش مي رساند و ما از آن به تكليف (واجب , مستحب , حرام ,مكروه و مباح ) تعبير مي كنيم .
در اعتقادات و هم چنين در اعمال و دستورهاي غير اعتقادي كه ضروري دين باشد, مثل نماز روزه و حرمت غيبت و تهمت و دروغ و ظلم و تجاوز, تقليد لزومي ندارد, بلكه در اعتقادات جايز نيست , اما در غير ضروريات واحكام مربوط به ضروريات , انسان بايد مجتهد باشد تا بتواند بر پايهء نظريات اجتهادي خويش تكليف خود را انجام دهد. در غير اين صورت دو راه براي وي معيّن شده است :
1 تقليد; يعني طبق فتوا و نظر مجتهدي كه واجد شرايط باشد عمل كند.
2 احتياط; يعني بر اساس نظريهء تمامي يا گروهي از مجتهدان وظيفهء خود را انجام دهد; به اين معني كه اگرمجتهدي كاري را جايز و ديگري حرام مي داند, آن كار را ترك كند و اگر مجتهدي كاري را واجب و ديگري مباح مي داند, آن را به جا آورد.()
(پـاورقي 1.آيت ا... محمد تقي بهجت , رسالهء توضيح المسايل , ص 7
اگر فردي به آن چه گفته شد, توجه نداشت يا خيال مي كرد با اين كه مجتهد نيست و عمل به احتياط نمي كند,تقليد لزومي ندارد. اعمال گذشتهء او در صورتي صحيح است كه بفهمد به وظيفهء واقعي خود رفتار كرده است , يا عمل او با فتواي مجتهدي كه وظيفه اش تقليد از او بوده , يا با فتواي مجتهدي كه فعلاً بايد از او تقليد كند, مطابق باشد.()
(پـاورقي 2.همان ص 11 مسئله 20 |