پرسش:
چرا خدا بايد خدا باشد و ويژگي هاي خاص خدا بودن را داشته باشد؟
پاسخ:
اگر خدا ويژگي ها و صفات خداوندي را نداشته باشد، خدا نمي شود، بلكه مي شود يكي از موجودات مثل ما. اگر خدا با چشم ديده شود، مي شود يك موجود محدود و مادي و نيازمند به مكان و زمان؛ محال است كه خدا (آفريدگار تمام جهان كه همه حتي مكان و زمان نيز به او نيازمندند) شود؛ همين طور است اگر نياز به غذا داشته باشد يا از كارش خسته شود، يا احتياج به خواب و استراحت داشته باشد. در همة اين صورت ها خداوند را ممكن الوجود و نيازمند، به حساب آورده ايم. موجود نيازمند محال است خدا باشد، چون نياز به آفريننده خواهد داشت، پس خدا بايد ويژگي خدا بودن را داشته باشد، چنان كه اگر موجودي بخواهد انسان باشد، بايد خصوصيات انسان را داشته باشد.
مطمئناً يك درخت يا سنگ نمي تواند ويژگي هاي انسان را داشته باشد. سؤال فوق مانند آن است كه بگوييم: چرا بايد انسان ويژگي هاي انسان بودن را داشته باشد؟
اگر كسي بخواهد رهبر جامعه اي باشد، بايد شايستگي رهبري را داشته باشد، و اگر دانش آموزي بخواهد در رشتة رياضي فيزيك قبول شود، بايد در اين رشته كار كرده باشد. اين مثال در بحث خداشناسي مهم ترين بحث اين است كه نيازمند نيست، يعني محال است كه نيازمند باشد، چون اگر نيازمند باشد ديگر خدا نيست، بلكه موجودي است مثل موجودات ديگر، از اين رو خداوند بايد صفات خود را داشته باشد، مثل قدرت مطلق و علم مطلق و همواره زنده بودن و محدود نبودن به هيچ چيز، اعم از زمان و مكان يا هر چيز ديگر.
اگر يكي از اين صفات را نداشته باشد، مي شود محتاج و نيازمند، نه خداي بي نياز.
براي اطلاع بيشتر به كتاب خدا را چگونه بشناسيم آيت الله مكارم شيرازي مراجعه فرماييد./ح |