پرسش:
برخى معتقدند كه خدا همه چيز و همه چيز خداست و يا موجودات جزئى از خدا هستند آيا اين عقيده صحيح است؟
پاسخ:
اوّلا بايد توجّه داشت كه ما كه مى گوييم خدا، چگونه خدا را مى سناسيم، منظور از خدا يك هستى بى نهايتى است كه داراى تمام كمالات غيرمحدود است و هستى و ساير كمالات وى از آن خود اوست.
و بديهى است در صورتى كه ما خدا را اين چنين بشناسيم هر چيز نمى تواند خدا باشد زيرا اين موجود كه داراى كمالات غيرمحدود و هستى غيرمتناهى باشد يك حقيقت بيش نيست و ساير موجودات همه داراى نقص اند و اگر كمالى دارند از طرف او به آنان افاضه شده است.
بنابراين اين مطلب كه همه چيز خدا است و خدا همه چيز است مطلبى است نادرست و غيرقابل تصوّر و همچنين اينكه ما موجودات جزئى از خدا مى باشيم نيز صحسح نيست زيرا لازمه ى اين سخن اين است كه خدا داراى اجزا باشد در حالتى كه خدا داراى جزء نيست و اگر داراى جز باشد بايد به اجزاء خويش محتاج باشد و احتياج با خدايى سازگار نيست. /ح |