پرسش:
چه لزومي داشت كه بعد از صلح حديبيه و بازگشت مسلمانان بدون انجام حج، خداوند سكينه (آرامش) را طبق آيه 27 سوره فتح بر مومنان نازل كند؟
پاسخ:
پيامبر(ص) خوابي ديده بود ـ رؤياي الهي و رحماني ـ كه با يارانش وارد مسجد الحرام مي شود، و به دنبال آن به عزم زيارت خانه خدا حركت كرد، غالب اصحاب فكر مي كردند تعبير اين خواب و رؤياي صالحه در همين سفر واقع مي شود، در حالي كه مقدر چيز ديگري بود، اين از يكسو.
از سوي ديگر مسلمانان محرم شده بودند و حيوانات قرباني با خود آورده بودند، اما برخلاف انتظارشان توفيق زيارت خانه خدا نصيب آنها نشد و پيامبر(ص) دستور داد در همان حديبيه شتران قرباني را نحر كنند، و از احرام بيرون آيند، كاري كه براي آنها بسيار سخت و باور ناكردني بود، چرا كه آداب و سنن آنها و نيز دستورات اسلام ايجاب مي كرد تا مناسك عمره را انجام ندهند از احرام بيرون نيايند.
از سوي سوم در مواد صلحنامه حديبيه مطالبي كه پذيرش آن بسيار سنگين مي نمود، از جمله اينكه اگر كسي از قريش مسلمان شود و به مدينه پناه آورد مسلمانان او رابه خانواده اش تحويل دهند، اما عكس آن لازم نيست!
از سوي چهارم به هنگام تنظيم صلحنامه، قريش حاضر نشدند كلمه «رسول الله» كنار نام محمد(ص) باشد، و «سهيل» نماينده قريش با اصرار آن را حذف كرد، و حتي با نوشتن «بسم الله الرحمن الرحيم» نيز موافقت نكرد، و اصرار داشت به جاي آن «بسم اللهم» نوشته شود كه با سنت اهل مكه سازگار بود، واضح است اين امور هر كدام به تنهائي مطلب ناگواري بود تا چه رسد به مجموع آنها، و به همين جهت تزلزلي در قلوب افراد ضعيف الايمان افتاد، حتي وقتي سوره فتح نازل شد بعضي با تعجب پرسيدند چه فتحي؟!
اينجا است كه بايد لطف الهي شامل حال مسلمانان شود و سكينه و آرامش را به دلهاي آنها بازگرداند، نه تنها ضعف و فتوري در آنان راه نيابد، بلكه بر قدرت ايمان آنها افزوده شود.
اين آرامش ممكن است جنبه عقيدتي داشته باشد، و تزلزل اعتقاد را برطرف سازد، يا جنبه عملي، به گونه اي كه ثبات قدم و مقاومت و شكيبائي به انسان بخشد./ح |