فرزندان ما براي مان از ارزش فوق العاده اي برخوردارند و هر کاري براي آنها انجام مي دهيم تا به بهترين نحو تربيت شوند و بهترين زندگي را داشته باشند . اما به نظر مي آيد که يک عامل بسيار مهم در نگاه برخي از والدين مظلوم شناخته شده و آن طور که بايد نسبت به آن توجه ويژه نمي شود.
اسلام نوع شير را در کيفيت پرورش کودک مؤثر مي داند . از اين رو توصيه مي کند که در موقع انتخاب همسر که مادر آينده فرزندتان خواهد بود ، زن عاقل و زيبا و خوش اخلاق و سالم و نيرومند را انتخاب کنيد تا فرزنداني زيبا و نيرومند و هوشمند و خوش اخلاق داشته باشيد . و ثانياً تأکيد مي کند که تا حد امکان کودک از شير مادر تغذيه شود و ثالثاً مي گويد اگر ناچار شديد براي فرزندتان دايه بگيريد دقت کنيد عاقل و زيبا و خوش اخلاق و سالم باشد ، چون شير به هر حال ، در کيفيت پرورش کودک تأثير دارد .
علاوه بر آثار تغذيه بعد از تولد مي توان به تاثيرات آن در دوران بارداري و حتي پيش از بارداري نيز اشاره نمود . و نه تنها بايد به تغذيه کودک دقت نمود بلکه نوع تغذيه پدر ومادر نيز در اين امر دخيل است . چنانچه زمان ارتباط پدر ومادر و توليد مثل نيز مي تواند در چگونگي احوال فرزند به وجود آمده تاثير گذار باشد . از اين رو اسلام تاکيد دارد که هنگام شير دادن به نوزاد، مادر با آرامش و به دور از اضطراب و استرس و در شرايط مناسب قرار گيرد. امروزه ثابت شده که هورمون هاي حاصل از استرس در بدن مادر مي تواند بر محتواي شير مادر تاثير گذار باشد . بنابراين بهتر است که در هنگام شير دادن، موارد زير رعايت شود:
حضرت علي عليهالسلام فرمود: «دقت کنيد که چه کسي فرزندان شما را شير ميدهد زيرا کودک با همين وضع پرورش مييابد.» 1
1) مادر رو به قبله باشد. 2) در مکان غصبي نباشد. 3) با طهارت و وضو باشد تا فرزند سعادتمند دنيا و آخرت قرار گيرد. شيخ مرتضي انصاري دزفولي، صاحب کتابهاي «رسائل» و «مکاسب» که جزء درسهاي حوزههاي علميه ميباشند، از علما و مراجع برجستهي شيعه بود و مادرش دانشمند و اهل زهد و تقوي بود. روزي به مادرش گفتند: فرزندت به درجهي عالي از علم و تقوي رسيده است. مادرش در پاسخ گفت: من در انتظار آن بودم که فرزندم ترقّي بيشتري داشته باشد زيرا من به او شير ندادم مگر آنکه با وضو بودم و حتي در شبهاي سرد زمستان، بدون وضو او را شير ندادم.
4) زبانش مدام در حال ذکر و تلاوت قرآن و دعا باشد و از سخنچيني و غيبت به طور جدّي پرهيز و دوري کند. 5) شير مادر بايد از راه پاک و حلال باشد و هر لقمهاي را نخورد . به طور مثال، اسب، حيوان باهوشي است. اين حيوان هنگامي که در حالت گرسنگي در چراگاه رها ميشود يا علوفههاي سبز و تازه جلوي او گذاشته ميشود، اول آنها را بو ميکند، اگر سالم، بيضرر و بيخطر بود و داراي سمّ نبود آنها را ميخورد و گرنه هرگز فريب ظاهر غذا را نميخورد و اين عمل براي هر لقمهاي تکرار ميشود.
لذا رسالت پدران در اين زمينه سنگين است و زن و فرزند امانت الهي هستند که بايد به سلامت روحي و معنوي آنان توجه جدّي شود و پدران دقت کنند که در قيامت، از کساني نباشند که به عنوان خيانت در امانت معرفي شده و در عذاب الهي گرفتار آيند. پدران بايد در کسب حلال دقت کنند و از مال حرام يا مخلوط به حرام پرهيز کنند و براي پاک نمودن اموالشان، يک روز را به عنوان «سال خمسي» تعيين نمايند.
مادران هرگز به شوهران خود اجازه ندهند که لقمهي حرام وارد زندگيشان شود زيرا لقمهي حرام، سبب انحراف انسان از مسير رسيدن به خداوند ميگردد. از همينرو، حضرت امام حسين عليهالسلام در کربلا فرمود: «زينب جان! علت اينکه دشمنان حرفهايم را نميپذيرند آن است که شکمهايشان پر از حرام شده است.» از اين کلام نوراني معلوم ميشود که خوردن حرام، انسان را تا سر حدّ کشتن اولياء الله پيش ميبرد. بنابراين مواظب لقمههاي خود و فرزندان خود باشيم.
امام باقر عليه السلام فرمود : براي شير دادن فرزندتان از زنان پاکيزه ( با دايم الوضو ) استفاده کنيد ، زيرا شير سرايت دهنده است .2
قرآن کريم نيز سفارش نموده :اي کساني که ايمان آوردهايد از رزق و روزي پاک و حلال بخوريد. بقره ، 168 .
اگر لقمه، حلال و پاکيزه باشد، ثمره و نتيجهاش لطافت قلب و تقويت آثار روحاني، معنوي و الهي است ولي اگر لقمهي انسان از حرام باشد، نتيجه و ثمرهاش قساوت قلب و ميل و گرايش به دنيا، شهوات، امور پست و شيطاني و محروميت از معنويات و سعادت اخروي خواهد بود.
-------------------------------
پي نوشت:
1 - وسائل ، ج15،
2- همان
پور ابراهيم/کتاب فرزند صالح- |