س1) مأموری در روزهای غیر کاری ( مثلا جمعهها یا مرخصیهای روزانه) درمحل اسکان استراحت مینماید یا به سفر یک یا چند روزۀ تفریحی در شهرهای مختلف کشور محل ماموریت (که فاصله آنها تا شهر محل اسکان بیش از حد ترخص - مثلا ده کیلومتر - و یا بیش از حد شرعی سفر - مثلا سی کیلومتر - است) میرود حکم نماز و روزۀ مامور یادشده بالا در وضعیتهای سهگانه مذکور، چیست؟
ج) اگر از ابتداء، قصد خروج از محل اسکان نداشته و قصد اقامت ده روز کرده باشد، و بعد از خواندن یک نماز چهار رکعتی قصد خروج نماید خارج شدن از آنجا به مقدار کمتر از مسافت شرعی، به قصد اقامت ضرر نمیرساند و نماز در محل سکونت و رفت و برگشت تمام است، لکن اگر از ابتدا تصمیم به رفت و آمد بیش از حدترخص باشد، اگر مقدار خروج تا کمتر از مسافتشرعی و آنهم به میزان 6 یا 7 ساعت در مجموع ده روز باشد، قصداقامه صحیح و نماز تماماست و در صورتیکهبهمقدار مسافت شرعی از محل اقامت خارج شوید، نماز شکسته است مگر بعد از بازگشت مجددا قصداقامت نمائید.
س2) فردی که برای شغل هر ده روز یک بار به حد مسافت شرعی میرود و همسرش را نیز با خود میبرد، حکم نماز همسرش چیست؟ اگر شکسته است آیا راهحلهای صوری مشکلگشا میباشد ؟
ج) نماز همسر شکسته است و سفر شغلی معیار است و با یک تدبیر صوری مسأله حل نمیگردد.
س5) گروهی از همکاران در محل ماموریت سفرهای پی در پی شغلی دارند یعنی در خلال هر ده روز حداقل یک بار برای شغل، سفر انجام میدهند و این تردد شغلی دو یا سه ماه ادامه دارد، حکم نماز و روزۀ آنان چگونه است ؟
ج) اگر مدت دو ماه، هر ده روز دو سه سفر شغلی یا سه ماه هر ده روز یک سفر شغلی دارند ـ به طوری که ده روز یکجا نمیمانند ـ یا یک ماه، هر روز سفر شغلی میروند، در سفرهای شغلی در مبدأ، مقصد و بین راه، نماز تمام و روزه صحیح است و اگر بین سفرها، ده روز یا بیشتر یکجا ماندند، در اولین سفر شغلی بعد از دهروز، نماز شکسته است و در سفرهای بعدی نماز تمام میباشد و در سفرهای شخصی حکم مسافر دارند.
س4) شخصی از وطن به مقصد شهری مسافرت میکند که تا اول آن شهر مسافت شرعی نیست لکن تا نقطهای که مقصود اوست (مثلاً منزل دوستش) مسافت شرعی میباشد، آیا برای محاسبه مسافت شرعی اول شهر ملاک است یا نقطهای که در آن شهر مقصود فرد میباشد؟
ج) اگر برای نقطه خاصی سفر نکرده بلکه مقصود او خود شهر است، اول شهر ملاک است؛ اما اگر نقطۀ خاصی مد نظر است، مثلاً دوستی او را به منزل یا باغی که در داخل همان شهر است دعوت کرده، در محاسبه مسافت، همان نقطه باید در نظر گرفته شود.
س5) کسی که رانندگی ماشین شغل ثابت و دائمی او نیست، ولی برای مدت کوتاهی وظیفه رانندگی به او محول میشود مثل سربازانی که وظیفه رانندگی را در پادگانها بر عهده میگیرند، حکم نماز و روزهشان چه میشود؟
ج) اگر از نظر عرف، رانندگی ماشین در آن مدت موقت شغل آنها محسوب شود، حکم سایر رانندگان را خواهند داشت.
س6) اگر فردی وطنش مثلا قم باشد؛ 15 روز را در وطن بماند و 15 روز رابه شهر دیگری که وطنش نیست (مثلا به اراک) برود و از آنجا هر روز صبح برای کار به 15 کیلومتری اراک برود و شب برگردد، حکم نمازش در اراک و محل کار چگونه است؟
ج) نماز ایشان در اراک و محل کار شکسته است؛ گرچه سفر ایشان به اراک سفر اول است ولی 15 کیلومتر بعدی سفر حساب نمیشود و تا سفر شرعی که حدود 45 کیلومتر است انجام نشود، نماز قصر است.
س7) من هر هفته برای زيارت حضرت معصومه و انجام اعمال مسجد جمکران به شهر قم مسافرت میکنم، آيا در اين سفر نمازم را تمام بخوانم يا شکسته؟
ج) در اين سفر، حکم ساير مسافرين را داريد و نماز شما قصر است.
س8) در بحث نماز مسافرآمده است که: «واجب است راننده در غیر از سفر اول نماز خود را تمام بخواند ولی در سفر اول نمازش شکسته است، هرچند طولانی باشد، منظورازسفراول ودوم چیست؟
ج) اگر رفتوبرگشت در نظرعرف، يک سفر محسوب شود مثل استادى که از وطن براى تدريس بهشهرى سفر کرده و هنگام عصر يا فرداى آن روز به مبدء برمىگردد، در اين صورت، رفت و برگشت سفر اوّل محسوب مىشود؛
و در صورتى که عرفاً يک سفر نباشد مثل رانندهاى که براى حمل کالا به مقصدى حرکت کرده و از آنجا به مکان ديگرى براى حمل مسافر يا کالاى جديد سفر نمايد وسپس به وطن مراجعت مىکند که در اين فرض، سفر اوّل با رسيدن به مقصد، تمام مىشود.
س9) روزهدار در چه صورتی اگر مسافرت کند روزهاش صحیح است و باید روزهاش را تمام کند؟
ج) در صورتی که مسافر قبل از ظهر سفر کند و پیش از ظهر به وطنش یا محل اقامتش برگردد، در صورتی که در سفر افطار نکرده باشد، باید روزه آن روز را بگیرد، و چنانچه بعد از ظهر مسافرت کند، باید روزه آن روز خود را تمام کند.
س10) اگر ماشینِ رانندهای بر اثر حادثهای برای مدتی متوقف شود و راننده برای تعمیر و خرید لوازم به شهر دیگری مسافرت نماید، با توجه به اینکه با ماشین خود سفر نکرده، آیا باید در مانند این سفر نمازش را تمام بخواند یا شکسته؟
ج: اگر در اين سفر شغل او رانندگى نباشد و عرف هم اين سفر را سفر شغلى نداند، حکم ديگر مسافران را خواهد داشت.
سفارشات امامرضا برای روزهایپایانیشعبانالمعظم:
وَ اتَّقِ اللَّهَ وَ تَوَکَّلْ عَلَیْهِ فِی سِرِّ أَمْرِکَ
وَ عَلَانِیَتِکَ وَ مَنْ یَتَوَکَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ
إِنَّ اللَّهَ بالِغُ أَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِکُلِّ شَیْءٍ قَدْراً
وَ أَکْثِرْ مِنْ أَنْ تَقُولَ فِی مَا بَقِیَ مِنْ هَذَا الشَّهْرِ
وَ أَکْثِرْ مِنْ أَنْ تَقُولَ فِی مَا بَقِیَ مِنْ هَذَا الشَّهْرِ
«اللَّهُمَّ إِنْ لَمْ تَکُنْ غَفَرْتَ لَنَا فِیمَا مَضَى
مِنْ شَعْبَانَ فَاغْفِرْ لَنَا فِیمَا بَقِیَ مِنْهُ»
تقوا پیشه کن؛ در امور نهان و آشکارت
بر خداوند توکّل کن، چرا که هر کس
به خدا توکّل کند، خداوند برای او کافی است؛
زیرا خداوند رساننده است کار خود را،
و براى هر چیز اندازهاى قرار داده است،
در باقیماندۀ ماه شعبان این ذکر را زیاد بگو:
خداوندا! اگر در آنچه از شعبان گذشته، مرا نیامرزیدهای، پس در باقی ماندۀ این ماه مرا ببخش!
وسائل الشیعه، ج۱۰، ص۳۰۱ وسائل الشیعه، ج۱۰، ص۳۰۱
|