س1) کفارات متصور در ماه مبارک رمضان کدام است؟
ج) سه نوع کفاره در ماه رمضان محتمل است:
1ـ فدیه 2ـ تاخیر 3ـ کفاره عمد
س2) منظور از فدیه که در ماه مبارک رمضان برای افرادی پرداختش واجب است،چیست؟
ج) اصطلاح فدیه معمولا در مواردی به کار میرود که مکلف کوتاهی و تقصیری در گرفتن روزه نداشته و به دلیل عذری مانند شیردادن به بچه روزه نگرفته است و به خاطر آن مبلغی را باید به فقیر پرداخت نماید.
س3) فدیه بر چه کسانی واجب میشود و تکلیف قضای روزه آنها چه میشود؟
ج) 1ـ كسي كه بواسطه پيري روزه گرفتن برايش مشقّت دارد.
این فرد اگر بعد از ماه رمضان بتواند روزه بگيرد، بنابر احتياط واجب بايد قضاي روزههايي را كه نگرفته بجا آورد.
2ـ زني كه زاييدن او نزديك است و روزه براي حملش ضرر دارد.
3ـ زنی که زاییدنش نزدیک است و روزه براي خودش ضرر دارد،
در صورت سوم بنابراحتياط واجب بايد براي هر روز يك مد طعام به فقير بدهد. و در هر دو فرض روزههايي را كه نگرفتهاند بايد قضا نمايند.
4ـ زني كه بچه شير ميدهد و روزه براي بچهاي كه شير ميدهد ضرر دارد.
در این صورت، روزه بر او واجب نيست، و بايد براي هر روز يك مد (فدیه) به فقير بدهد،و قضای روزههارا هم باید بگیرد.
5ـ زنی که بچه شیر میدهد و روزه براي خودش ضرر دارد.
در این صورت نیزروزه بر او واجب نيست و بنابر احتياط واجب بايد براي هر روز يك مد طعام به فقير بدهد،ولی روزه هایی راکه نگرفته باید قضانماید.
5ـ کسی که مرضي دارد كه زياد تشنه ميشود و نميتواند تشنگي را تحمّل كند يا براي او مشقّت دارد.
در این فرض روزه بر او واجب نيست، ولي در صورت مشقت بايد براي هر روز يك مد طعام (فدیه) به فقير بدهد، و احتياط واجب آن است كه بيشتر از مقداري كه ناچار است آب نياشامد و چنانچه بعد بتواند روزه بگيرد، بنابر احتياط واجب بايدروزههايي را كه نگرفته قضا نمايد.
6ـ کسی که بخاطر مرض روزه تمام ماه و يا بعضى از آن را نگیردو بيماریش تا ماه رمضان آينده استمرار پيدا کرد، قضای روزه بر وی واجب نيست، ولی واجب است که عوض هر روز يک مدّ طعام به فقير بدهد.
س4) كسی كه چند سال مريض بوده و نتوانسته روزه ماه رمضان و قضای آن را به جا آورد، ولی بعد از چند سال بهبودی پیداکرده است، تكليفش چيست؟
ج) در سالی كه بهبود يابد، اگر تا رمضان آينده به مقدار قضا وقت داشته باشد، بايد قضای سال آخر را به جا آورد؛ ولی قضای سالهای گذشته لازم نيست و تنها بايد برای هر روز، يك مد طعام به فقير بدهد.
س5) اگر قضای روزه ماه رمضان تا ماه رمضان سال آينده به تأخير بیفتد تکلیف چیست؟
ج) اگر کسی روزه ماه رمضان سال قبل را نگیرد و به ماه رمضان بعد برسد باید کفاره تأخیر بدهد یعنی در مقابل هر روز از روزه، یک مد طعام به فقیر بدهد.
س6) افرادی که فدیه به عهدهشان آمده مانندخانمی که بچه شیر میداده و نتوانسته روزه بگیرد، اگر تا ماه رمضان بعدی قضای روزهها را نگیرند، تکلیفشان چیست؟
ج) اگر قضا ی روزهها تا ماه رمضان سال بعد، بدون عذر شرعی به تأخير بیفتد، علاوه بر فديهای که پرداختهاند، بايد برای هر روز يک مدّ طعام به عنوان کفاره به فقير بدهد.
س7) کفاره خوردن عمدی روزه ماه مبارک رمضان چیست؟
ج) کفاره افطار عمدی روزه ماه رمضان عبارت است از شصت روز روزه (که سی و یک روز آن باید پی در پی باشد) یا اطعام شصت فقیر و دادن شصت مد طعام به شصت مسکین که سهم هر کدام یک مد (تقریبا 750 گرم گندم یا نان و مانند آن)می باشد. [کفارهی یک روز قضای روزهی عمدی، مبلغ یکصدوبیست هزار تومان اعلام شده است].
س8) کسی که کفاره زیادی بر عهده دارد، آیا میتواند آن را تقسیط کند یا باید یکجا پرداخت شود؟
ج) میتواند تقسیط کند.
س9) آيا كفّاره افطار عمدى روزه، با كفّاره مريض تفاوت دارد؟
ج) آرى، در دو مورد با هم تفاوت دارد:
1ـ در مقدار، 2ـ در مصرف.
در كفّاره افطار عمدى روزه، بايد براى هر روز شصت فقير را سير كند (يا به هر كدام يك مدّ طعام بدهد) و يا دو ماه روزه بگيرد. اما در كفّاره مريض، اگر بيمارى تا رمضان آينده ادامه داشته باشد، بايد براى هر روز يك مدّ طعام به فقير بدهد.
در كفّاره افطار عمدى، اگر به شصت فقير دسترسى دارد، نمىتواند به هر كدام از آنها بيشتر از يك مدّ طعام بدهد؛ ولى در كفّاره مريض اين امر لازم نيست.
س10) آیا دادن پول یک مدّ طعام به فقیر تا با آن غذایی برای خودش بخرد، کافی است؟
ج: اگر اطمينان داشته باشد که فقير به وکالت از او طعام خريده و سپس آن را به عنوان کفّاره قبول مىکند، اشکال ندارد.
س11) آیا اگر شخصی برای کفاره روزه به ازای هر روز 750 گرم شیر خشک به فقیر بدهد کافی است؟
ج)کافی نیست و باید گندم، جو، برنج و مانند آن باشد.
س12) پرداخت کفاره به مستحق از طریق بانک و کارت عابر بانک چه حکمی دارد؟
ج) اگر از طریق انتقال مذکور امکان وکالت دادن به فقیر که ازطرف پرداختکننده نان و امثال آن بخرد
و مصرف کند وجود داشته باشد، مانعی ندارد وگرنه انتقال کفایت نمیکند.
پیامبر خدا(ص) به جابر بن عبدالله فرمود:
اى جابر! اين، ماه مضان است؛
«مَن صامَ نَهارَهُ و قامَ وِردا مِن لَيلِهِ
و عَفَّ بَطنَهُ و فَرجَهُ و كَفَّ لِسانَهُ،
خَرَجَ مِن ذُنوبِهِ كَخُروجِهِ مِنَ الشَّهرِ.»
هر كس روزش را روزه بدارد
و بخشى از شبش را به عبادت برخيزد
و شكم و شهوتش را پاك نگه دارد
و زبانش را حفظ كند، از گناهانش بيرون مىشود،
آنگونه كه از اين ماه بيرون مىشود.
جابر گفت: اى پيامبر خدا! اين سخن،
چه نيكوست. پيامبر خدا فرمود:
«و ما أشَدَّ هذِهِ الشُّروطَ!»
و اين شرط ها چه سخت است.
(كافي: ج4، ص87 ،ح2)
|