يادآوري
در دو مقاله پيشين، مباني وهابيت را در ذيل دو عنوان کلي توحيد و شرک، بررسي کرديم و گفتيم که وهابيت از توحيد مفهومي خود ساخته و تحريف شده ارائه مي دهند و آن را به دو گونه توحيد ربوبيت و توحيد الوهيت تقسيم مي کنند. همچنان که شرک نيز در نظر آنان، دامنه فراخي دارد و شامل هر گونه توسل با اولياء خدا و عرض حاجت نزد قبور آنان مي شود و توضيح داديم که چگونه اين مبناي نادرست، آنان را به تکفير مسلمانان واداشته است.
ديدگاه هاي وهابيان
قرائت نادرست وهابيان از توحيد و شرک، ديدگاه هاي آنان را به ديدگاه هايي نامعقول و عجيب تبديل کرده است. اين ديدگاه ها را در چند موضوع مي توان بررسي کرد: روا ندانستن زيارت قبور پيامبر(ص) و اولياء خدا، بدعت شمردن تبرک به آثار آن بزرگواران، روا ندانستن توسل به آنان، نامشروع دانستن جشن ميلاد آنان و شرک پنداشتن سوگند به غير خدا که نشان دهنده اوج تحجر و تنگ نظري آنان است.
1. روا ندانستن زيارت قبور پيامبر(ص) و اولياء خدا
يکي از مهم ترين ديدگاه هاي عجيب وهابيان که مبتني بر مباني عجيب آنان ها است، روا ندانستن زيارت مضجع پيامبر(ص) و مشهد ائمه اطهار(ع) و به طور کلي، همه قبور است. البته گاهي از عبارات مبهم و متناقض آن ها چنين بر مي آيد که صرفا زيارت قبور با قصد قبلي و مسافرت به قصد زيارت را حرام مي دانند نه مطلق زيارت را. عموما گمان مي رود که بنيان گذار اين انديشه، ابن تيميه بوده، ولي پژوهش ها نشان مي دهد که پيشينه آن به بربهاري باز مي گردد. چنان که ابن اثير در حوادث سال 323 ق به نامه اي اشاره کرده که خليفه وقت، خطاب به بربهاري و پيروانش نوشته و در آن «انکار زيارت قبور ائمه و تشنيع بر زوارشان به بهانه بدعت» را از ويژگي هاي آنان بر شمرده و سخت نکوهيده است.(1) وانگهي، به باور بربهاري کسي از اهل قبله از اسلام خارج نمي شود مگر آن که چيزي از آيات خدا يا احاديث پيامبر(ص) را انکار کند، يا براي غير خدا نماز يا قرباني گزارد، يا غير خدا را بخواند، يا براي غير خدا نذر کند، يا «گرد بت هايي که مشاهد مي نامند طواف نمايد»! (2) چنان که محسوس است، تعابير «ذبح براي غيرخدا»،«خواندن غير خدا» ،«نذر براي غير خدا» و «طواف به گرد بت هايي که مشاهد مي نامند» و از همه مهم تر «شرک» خواندن آن ها، شباهت جالبي به تعابير وهابيان دارد و به راستي الگوي کامل جريان وهابي است. طبعا منظور بربهاري از «طواف به گرد بت هايي که مشاهد مي نامند»، زيارت قبور ائمه و صالحان بوده است.
بعدها ابن تيميه نيز به پيروي از بربهاري، با جمود بر ظواهر برخي نصوص و پرهيز از تفسير عقلايي آن ها، زيارت قبر پيامبر(ص) و اولياء خدا را به ويژه در صورت سفر و قصد قبلي، حرام شمرد؛ ديدگاه عجيبي که از زمان خود او تاکنون، سخت مورد مخالفت علماي اسلام قرار گرفته است.
هم اکنون وهابيان به پيروي از بربهاري و ابن تيميه و مخالفت با همه علماي اسلام ، زيارت روضه نبوي با قصد و سفر را بدعتي نامشروع و بستري براي شرک و غلو مي شمارند! گاهي جهالت اينان چنان با جسارت آميخته مي شود که زائران بارگاه ملکوتي رسول خدا(ص) را زائران سنگ و آهن مي پندارند و زائران شيفته اهل بيت (ع) را «بندگان قبور» لقب مي دهند! در حالي که بي هيچ ترديدي زيارت رسول خدا(ص) و ائمه طاهرين (ع) بنا بر احاديث مشهور نبوي و ديدگاه قطعي اهل بيت(ع) و اتفاق نظر همه علماي مذاهب اسلامي نه تنها مشروع بلکه مستحب موکد است. حتي علماي مذهب ظاهري، زيارت قبر را ولو يک بار در زندگي، واجب شمرده اند و برخي از مالکيه وصوفيه نيز در مورد قبر پيامبر(ص) با آنان هم نظرند و زيارت آن مضجع شريف را واجب دانسته اند و حنفيه نيز آن را نزديک به واجب شمرده اند (3) و اين بيش از هر چيز به خاطر روايات صريح و صحيح است که در اين باره وارد شده است. چنان که به عنوان نمونه، در منابع روايي شيعه از رسول خدا(ص) روايت شده است که فرمود: «من زارني أو زار أحدا من ذريتي زرته يوم القيامه فأنقذته من أهوالها» (4)؛ يعني:« هر کس من يا يکي از فرزندان مرا زيارت کند در روز قيامت او را زيارت خواهم کرد و از ترس هاي آن رهايي خواهم بخشيد». در منابع روايي اهل سنت نيز از رسول خدا(ص) روايت شده است که فرمود:«ما بين قبري و منبري روضه من رياض الجنه» (5)؛ يعني:« ما بين قبر من و منبرم بوستاني از بوستان هاي بهشت است» . هم چنين، در منابع روايي اهل سنت، از آن حضرت روايت شده است که فرمود: «من زار قبري بعد موتي کان کمن زارني في حياتي»(6)؛ يعني: «هر کس قبر مرا پس از مرگم زيارت کند مانند کسي است که مرا در حال حياتم زيارت کرده باشد» . هم چنين در رواياتي از طريق اهل سنت تأکيد شده است که صحابه پيامبر(ص) قبر مطهر آن حضرت را زيارت مي کرده اند.
از ديگر دلايل روا بودن زيارت قبر پيامبر(ص) ، اجماع مسلمانان است. بنا بر تعبير برخي علماي اهل سنت، بسياري از علماء و فقهاي برجسته مسلمان به اتفاق نظر مسلمانان بر روا بودن زيارت روضه نبوي تصريح و تاکيد کرده اند که اختلاف نظر آنان تنها در وجوب يا استحباب آن است؛ به اين معنا که آيا زيارت قبر شريف پيامبر(ص) واجب است يا مستحب؟! بنابراين کسي که در اصل روا بودن آن اختلاف کند بر خلاف اجماع مسلمانان سخن گفته است.(7) از سوي ديگر، روشن است که وقتي زيارت قبر شريف پيامبر(ص) از نهايت فضيلت برخوردار است، سفر براي آن نمي تواند حرام باشد و طبعا قصد انجام مستحب، مستحب است.
............................................
پي نوشت ها :
1 - بنگريد به: ابن أثير، علي بن أبي الکرم (د.630ق)؛ الکامل في التاريخ، ج8 ، ص 308، دار صادر، 1386 ق.
2 - ابن ابي يعلي، محمد(د. 521ق)؛ طبقات الحنابلة، ج2 ص 22 (متن و پانوشت)، دارالمعرفة.
3 - براي آشنايي بيشتر با اين ديدگاه مذاهب اسلامي، بنگريد به : بابايي آريا، علي؛ جريان شناسي تاريخي فقه سلفي (پايان نامه کارشناسي ارشد دانشگاه فردوسي مشهد)، ص197.
4 - ابن قولويه، جعفر بن محمد(د. 368ق)؛ کامل الزيارات، ص41، نشر الفقاهة، 1417ق.
5 - بيهقي، احمد بن حسين(د458ق)؛ السنن الکبري، ج5، ص246، دارالفکر.
6 - دارقطني، علي بن عمر(د. 385ق)؛ سنن الدارقطني، ج2. ص244، دارالکتب العلميه، 1417ق.
7 - دحلان، احمد زيني(د.1304ق)؛ الدرر السنية في الرد علي الوهابية، ص 4 (به نقل از ابن حجر)، مکتبة ايشيق.
..........................................
نویسنده: علي بابايي آريا.
تهیه و تنظیم: حجة الاسلام حاج سيدمحمدباقري پور
منبع: http://hodablog.net