امام علی (علیه السلام): لِکُلِّ شَیءٍ وَجهٌ وَ وَجهُ دینِکم الصَّلاةُ. (اصول کافی ج 3 ، ص 270 ، ح )
16 هر چیز دارای سیماست ، سیمای دین شما نماز است .
**********************************
مقدمه
بخش عمده ای از معارف دینی، قوانین عملی است که «احکام» یا «فقه» نامیده می شود و از آنجایی که دانستن احکام برای انجام اعمال صحیح دینی امری لازم است، فراگیری مسائل ضروری نیز بر مکلفان واجب می باشد و يكى از راههاى شناخت احكام دين پيروى از مجتهد جامعالشرايط است. . بنابر این طرح آموزش غیر حضوری احکام سربازان بر مبنای فتاوای مقام معظم رهبری - مدظله العالی و حضرت امام خمینی - ره (در مواردی که استفتاء یا فتوایی از سوی مقام معظم رهبری صادر نشده باشد) اقدام لازمی است که توسط معاونت تربیت و آموزش عقیدتی سیاسی انجام گرفته و از این پس بصورت ماهانه بر روی سایت سراج اندیشه قرار داده می شود.
**********************************
سجاده های عاشقی - شهيد خلبان عباس بابايي
شهيد بابايي، رمز موفقيت خود را در دوره خلباني در كشور امريكا، توجه داشتن به نماز اول وقت مي داند و مي گويد: «خلبان شدن من هم عنايت خدا بود. قرار بود بعد از پايان دوره در كشور امريكا، مصاحبه نهايي را يك ژنرال امريكايي با من انجام دهد. تمام تلاش هاي اين دو سال، بستگي به همين مصاحبه داشت. وقتي وارد اتاق او شدم، از من پرسش هايي كرد و من پاسخ دادم. بعد از چند دقيقه، فردي وارد اتاق شد و ژنرال با او رفت و من بايد در اتاق منتظر او مي ماندم. به ساعتم نگاه كردم، وقت نماز ظهر بود. با خودم گفتم، كاش در اين جا نبودم و مي توانستم نماز را اول وقت بخوانم! از طرفي ممكن بود نماز خواندن من در آنجا باعث دردسر شود، ولي با خودم گفتم هر چه بادا باد هيچ كاري مهم تر از نماز نيست. در گوشه اي از اتاق روزنامه اي پهن كردم و مشغول نماز شدم. در همين لحظه ژنرال وارد اتاق شد، ولي من با توكل بر خدا نماز را ادامه دادم. نماز كه تمام شد، از ژنرال عذرخواهي كردم و درباره نماز براي او توضيح دادم. او هم لبخندي زد و پرونده ام را امضا كرد و پايان دوره ام را تبريك گفت. آن روز موفقيت خود را در توجه كردن به نماز اول وقت، آن هم در شرايط حساسي مثل آنجا ، ديدم.
**********************************
احکام تقلید
س: آيا کسى که در آموختن احکام دينىِ مورد نياز خود کوتاهى مىکند، گناهکار است؟
ج: اگر نياموختن احکام به ترک واجب يا ارتکاب حرام بيانجامد، گناهکار است. اجوبه الاستفتائات، س 6 فلسفه جواز تقلید: علما بر جواز تقلید استدلالهای مختلفی نموده اند که مهمترین و محکمترین آنها بلکه می توان گفت تنها دلیل همان بناء و سیره ی عقلاً بر رجوع جاهل به عالم و کارشناس است که از قضایای فطری و ارتکازی شمرده است و انسان بر اساس فطرت، آگاه است که باید در تمام مسائل که از آنها اطلاع ندارد به عالم مراجعه کند چه آن مسائل مربوط به اداره زندگی و حیات مادی باشد یا غیر آن .مثال: در صنعت به صنعتگر، در بیماری به پزشک و ... مراجعه می کنند. (تقریرات امام خمینی، تهذیب الاصول، ج 3، ص 163 )
**********************************
احکام طهارت
نجاسات ( ناپاکی ها) يازده چيز است که موارد مهم و مبتلا به آن عبارتند از: بول(ادرار) ، غائط(مدفوع) ، منى ، خون ، سگ ، شراب و.... توضیح المسائل امام خمینی، مسئله 83 مطهرات (پاک کننده ها) ده چيز است که موارد مهم و مبتلا به آن عبارتند از: آب ، زمين ، آفتاب ، اسلام، برطرف شدن عين نجاست. (توضیح المسائل امام خمینی، مسئله 148 )
**********************************
احکام وضو
س: شخصى گفته است که هنگام وضو فقط بايد دو مشت آب بر صورت ريخته شود، و اگر بار سوم آب ريخته شود وضو باطل خواهد بود. آيا اين سخن صحيح است؟
ج: شستن اعضاء در وضو، بار اوّل واجب و بار دوّم جايز و بيش از آن مشروع نيست لکن ملاک براى تعيين هر بار، قصد انسان است، پس اگر به قصد بار اوّل چند مرتبه آب بريزد اشکال ندارد. (اجوبه الاستفتائات، س 102)
**********************************
احکام فرهنگی
س: آيا پوشيدن لباسهايى که بر روى آن حروف و تصاوير خارجى چاپ شده، جايز است و آيا اين لباسها ترويج فرهنگ غربى محسوب مىشوند؟
ج: اگر مفاسد اجتماعى نداشته باشند پوشيدن آنها فىنفسه اشکال ندارد و امّا اينکه ترويج فرهنگ غربىِ معارض با فرهنگ اسلامى محسوب مىشود يا خير، موکول به نظر عرف است.
( اجوبه الاستفتائات، س 1373)
**********************************
احکام سازمانی
س: گاهى از بعضى از مسئولين، مسألهاى به عنوان «ولايت ادارى» شنيده مىشود که به معناى لزوم اطاعت از دستورات مقام بالاتر بدون حق اعتراض است. نظر جنابعالى در اينباره چيست؟ و وظيفه شرعى ما کدام است؟
ج: مخالفت با اوامر ادارى که بر اساس ضوابط و مقررات قانونى ادارى صادر شده باشد، جايز نيست. ولى در مفاهيم اسلامى چيزى به عنوان ولايت ادارى وجود ندارد.
(اجوبه الاستفتائات، س 68)
**********************************
اصطلاحات فقهی
تقلید: تبعيت از فتواى مجتهد و عمل نمودن به آن را تقلید می گویند. احتياط واجب: احتياطى است بدون همراه بودن با فتوى، كه رعايت آن واجب است؛ ولى مقلد مىتواند به جاى آن، به فتواى مجتهد ديگرى كه پس از آن مجتهد، از ديگران اعلم است، مراجعه كند. (پایگاه اطلاع رسانی مقام معظم رهبری )