پیامبر اکرم (ص) :إنَّ طـالِبَ العِلمِ تَـبسُطُ لَـهُ الـمَلائکَةُ أجـنِحَتَها وتَستَغفِرُ لَهُ ؛ / بکنز العمّال : 28745
فـرشتگان ، بـالهاى خـود را براى جوینده دانش مى گسترانند و برایش آمرزش مىطلبند .
*********************************
قله های فقه شیعه - آیت الله ملا علی کنی (ره)
فقیه شجاع و پرهیزکارملا علی کنی در سال 1220 هجری قمری در محله «كَن» واقع در شمال غرب تهران دیده به جهان گشود. وی تحصیل علوم دینی را در حوزه های تهران، اصفهان، نجف اشرف و کربلا خواند. اساتید بنام و معماران علمی و معنوی «کنی» در حوزه نجف و کربلا عبارت بودند از: شیخ محمد حسن نجفی معروف به صاحب جواهر شیخ حسن کاشف الغطاء و شریف العلماء. وی در فقه ، اصول ، رجال، حدیث و تفسیر ، تبحر بسیار داشت و یکی از چهار عالم بزرگ آن روزگار ایران بود. ملاعلی کنی در 1262 به تهران بازگشت ، درسال 1282 تولیت مدرسه مروی را برعهده گرفت. نفوذ ملاعلی چنان بود که گاهی دعاوی شرعی مربوط به رجال دولت نیز برای داوری به محکمه او ارجاع میشد. ملاعلی به مسائل سیاسی نیز توجه داشت و پناه مظلومان بود و بر صاحبان قدرت سلطه داشت و سخنش نزد سلطان ناصرالدین شاه قاجارپذیرفته میشد، در مواقع ضروری از برخی مداخلات ابا نداشت. او با رهبری مبارزه علیه امتیاز رویتر، افکار عمومی مردم را در جهت لغو امتیاز هدایت کرد. نامه اعتراض آمیز و کوبنده او به شاه، سند زنده تیزبینی و آگاهی آن مرجع شیعه بوده و قدرت تشخیص و توانایی درک مسائل پیچیده سیاسی او را بر همگان روشن میسازد.نـخستین سفـیر آمریـکا در ایـران ـ در خاطرات خود در باره علاقه و محبت درونی مردم به این پیشوای سترگ چنین مینویسد: « ... بزرگترین مجتهدهای حالیه که به منزله رئیس عدالت خانه حالیه ممالک فرنگ است حاجی ملا علی کنی است. حاجی ملا علی شخص مسنّی است و ظاهراً مایل به تجمل نیست بلکه میل به سادگی زیاد دارد. اگر چه املاک او زیاد است مع هذا نمیخواهد جلال و ظاهر سازی به خرج دهد. وقتی در کوچهای راه میرود جمعیت از هر طرف کوچه به جلوِ او ازدحام میکنند مثل اینکه وجودی ملکوتی است. اگر یک کلمه بگوید میتواند اعلیحضرت را از سلطنت خلع کند. بسیاری از مورّخان تاریخ معاصر ایران بر این نکته اعتراف دارند که ناصر الدین شاه قاجار از عظمت و نفوذ آیت الله کنی فوق العاده بیم و ملاحظه داشت و این امر حاکی از قدرت معنوی، نفوذ کلام، پیوند با مردم و شجاعت آن مرجع دینی است. این فقیه بزرگ در 1306 در تهران درگذشت و در حرم عبدالعظیم حسنی در شهر ری به خاک سپرده شد.
(منبع: کتاب فقهای نامدار شیعه)
*********************************
احکام اقتصادی
س: حکم گرفتن هدیه توسط کارکنان و دادن آن توسط مراجعه کنندگان چیست؟
ج: بر کارمندان محترم واجب است که رابطه آنان با همه مراجعه کنندگان براساس قوانين و مقرّرات و ضوابط خاص اداره باشد و قبول هر گونه هديه ای از مراجعه کنندگان به هر عنوانی که باشد برای آنان جايز نيست زيرا باعث فساد و سوءظن به آنان و تشويق و تحريک افراد طمعکار به عمل نکردن به قانون و تضييع حقوق ديگران می شود.
*********************************
احکام عبادی
س: مىخواستم بدانم که در نماز انحراف از قبله تا چه حد مجاز است و به نماز لطمهاى نمىزند؟
ج: در نماز نباید عمداً انحراف از قبله داشته باشد، اما اگر طبق دليل معتبرى به يك طرف به عنوان قبله نماز بخواند سپس روشن شود كه آن طرف قبله نبوده است، چنانچه انحراف از قبله مابين طرف راست و چپ نمازگزار باشد نمازش صحيح است و اگر در اثناى نماز متوجه اشتباه و انحراف از قبله شود، آنچه كه خوانده و گذشته صحيح است و در بقيه نمازها بايد رو به قبله بايستد و فرقى بين باقى بودن وقت و عدم آن نيست. و چنانچه انحراف از قبله بيش از حد مابين راست و چپ او باشد، اگر وقت باقى است بايد نماز را اعاده كند و اگر وقت گذشته، چيزى بر او نيست اگر چه معلوم شود پشت به قبله نماز خوانده است.
س: خونى که پس از کشيدن دندان در محل آن باقى مىماند و روى دستمال اثر مىگذارد ولى آب دهان را رنگين نمىکند چه حکمى دارد؟ آيا غذا خوردن در اين صورت اشکال دارد؟ يا ظرفى که با آن غذا مىخوريم نجس مىشود؟
ج: در فرض سؤال غذا خوردن اشكال ندارد و ظرف غذا هم مادامى كه به خون آلوده نشده است، پاک است.
*********************************
احکام فرهنگی
س: از بعضى از منازل صداى موسيقى شنيده مىشود که معلوم نيست جايز است يا خير، و گاهى صداى آن بلند است بهطورى که باعث اذيت و آزار مؤمنين مىشود، وظيفه ما در برابر آن چيست؟
ج: تعرض به داخل خانههاى مردم جايز نيست، و امر به معروف و نهى از منکر متوقف بر تشخيص موضوع و تحقق شرايط آن است.
*********************************
احکام سیاسی، اجتماعی
س: گاهى مشاهده مىکنيم که دانشجوى دانشگاهى و يا کارمندى مرتکب فعل حرام مىشود، حتى بعد از تذکرات و راهنمايىهاى مکرر هم از کار خود دست برنمىدارد، بلکه بر انجام کارهاى زشت که باعث ايجاد جو فاسد در دانشگاه است، اصرار مىورزد، نظر شريف جنابعالى درباره اِعمال بعضى از مجازاتهاى ادارى مؤثر مثل ثبت در پرونده آنها چيست؟
ج: با مراعات نظام داخلى دانشگاه اشکال ندارد، و بر جوانان عزيز لازم است که مسأله امر به معروف و نهى از منکر را جدى گرفته و شرايط و احکام شرعى آن را به دقت بياموزند و اين اصل را عام و فراگير نموده و روشهاى اخلاقى و مؤثر را براى تشويق فعل معروف و جلوگيرى از ارتکاب محرمات به کار بگيرند، و از استفاده از آن براى اغراض شخصى بايد خوددارى نمايند و بدانند که اين راه بهترين و مؤثرترين روش براى ترويج کار خير و جلوگيرى از شرّ است. خداوند شما را به آنچه رضاى او در آن است، موفق بدارد.
*********************************
احکام خمس
س : آیا اگر كسی مقداری پول در حساب قرضالحسنه داشته باشد و خمس به او تعلّق بگیرد ولی به آن پول دست نزند و از پولی كه نزد خـودش اسـت بـخواهـد خـمـس آن را بـدهـد، وظیفهاش چیست؟
ج: اگر آن پول هم از درآمد است، بايد خمس آن را نيز محاسبه كند و سپس بدهی مربوط به خمس را ادا نمايد.
*********************************
واژه شناسی فقهی
عقد: پيمان، عهد. صيغه ايجاب و قبول در معاملات.
عقد اکراهی: عقدی كه بدون رضايت شخص، انجام شود.
عقد جایز: عقدی كه يك يا هر دو طرف معامله حق فسخ آن عقد را داشته باشند.
عقد لازم: قراردادی كه در آن هيچ يك از طرفين حق فسخ معامله را ندارند.
منبع: پایگاه اطلاع رسانی مقام معظم رهبری-بخش استفتائات