امام علی علیه السلام : مَن جاءَتهُ مَنِیَّتُهُ وهُوَ یَطلُبُ العِلمَ فبَینَهُ وبَینَ الأنبیاءِ دَرَجَهٌ؛ / منتخب میزان الحکمه : 398
هر کس در حال طلب دانش مرگش فرا رسد ، میان او و پیامبران تنها یک درجه تفاوت باشد .
*********************************
قله های فقه شیعه - آيت الله محمد حسن مامقاني (ره)
فقيه بزرگ و علامه سترگ آيت الله مامقاني يکي از بزرگترين مراجع تقليد اماميه در اوايل قرن 14 هـ . ق به شمار ميرود. وي عالمي رباني و فقيهی عابد و زاهد بود که مقام والاى زهد را بحق از استادش شيخ مرتضى انصارى به ارث برده بود مامقانی با رفتار و كردارش مروج دين بود به خواراك و پوشاك و منزلش اهميتى نمى داد، وی تا روز درگذشت خويش مستاجر بود و هر چه مقلدان و ارادتمندان تلاش مى كردند تا برايش خانه اى خريدارى كنند اجازه نداد. روزى يكى از ثروتمندان به او مالى بسيار هديه داد و گفت: براى سكونت خويش با اين پولها خانه اى بخريد وى آن را بين طلاب و نيازمندان تقسيم كرد و درهمى را براى خود برنداشت وقتى كه اين خبر به صاحب مال رسيد، آمد گفت: من اين پولها را دادم تا خانه اى براى خود تهيه كنيد، مرحوم مامقانى فرمود: من هم براى خودم بهترين خانه ها را در بهشت خريدم. پس از وفات ميرزاى شيرازى كه زعامت و مرجعيت شيعه به او رسيد كمترين تغييرى در وضع زندگى او حاصل نشد با اينكه هر ساله وجوهات شرعيه و نذورات بسيارى از سراسر جهان به او مى رسيد اما وى به كمترين بسنده كرد و مانند يكى از فقراى طلاب زندگى مى نمود و به هدايائى كه برايش مى آوردند قناعت مى كرد و چه بسا مى شد كه آن مرجع بزرگ اموال موجود را ميان نيازمندان و طلاب تقسيم مى كرد و براى گذران زندگى خود قرض مى گرفت . ايشان پس از عمرى تلاش و كوشش در راه ترويج دين و بزرگداشت شعاير مذهبى، سرانجام در 85 سالگى از دنيا رفت و در نجف به خاك سپردند. پيكر پاك و شريفش سالهاى بسيار صحيح و سالم مانده بود، چنانچه در سال 1388ق در هنگام گسترش مقبره وى و آمادهسازى قبرهاى ديگر، ديواره لحد ايشان ناگهان فرو ريخت و جسد پاك و شريفش نمايان شد. جمعى از مردم نجف اين حادثه را مشاهده كردند و ديدند كه حتى رنگ كفن نيز تغيير نكرده بود.
(منبع: کتاب فقهای نامدار شیعه)
*********************************
احکام طهارت
س: در هنگام شستشوى لباس با آب متصل به كر، آبى كه موقع فشار دادن لباس از آن خارج مىشود، چه حكمى دارد؟
ج: اگر آب شير متصل به كرّ به همه جاى لباس متنجّس برسد و پس از زوال عين نجاست از آن بريزد و از آن عبور كند و خارج شود، لباس پاك است و احتياج به فشار دادن ندارد و چنانچه پس از خصوصيات ذكر شده لباس را فشار دهند، آبى كه از آن مىريزد، پاك است.
*********************************
احکام سازمانی
س: اگر سازمانی از کارکنان خود در پروژه مسکن ثبت کرده و آنان مبلغی را برای شروع پروژه به سازمان پرداخت کرده اند، اما موانعی جلوی شروع کار را گرفته و به مرور زمان مبلغ بیشتری برای ساخت لازم می شود، ضرر متوجه چه کسی است؟ فرد یا سازمان؟ اگر سازمان تعلل ورزید چه؟ آیا اگر فردی ثبت نام کرده و بعد به علت گرانی کار نتواند ما به التفاوت را بپردازد با این که مقصر نبوده و سازمان یا دیگران تخطی کردند آیا فرمانده حق دارد نام این فرد را از جمع ثبت نام کنندگان به علت نداشتن پول کافی حذف کند؟
ج: اگر موانع شروع به کار، قهری و از اختیار سازمان خارج بوده ، سازمان ضامن نیست، ولی اگر خسارت بدلیل تعلل سازمان باشد باید خسارت را بپردازد وچنانچه فرد یا افراد خاصی مقصر باشند. آنان ضامن خسارتند و فرمانده حق ندارد نام فرد یا افرادی را که ثبت نام کرده اند حذف کند. ( کتاب احکام فرماندهی، پژوهشگاه امام صادق)
*********************************
احکام نماز
س: اگر در نماز وسيلهاى غصبى همراهمان باشد ولى جزئى از لباسمان نباشد، مثلاً يک تسبيح غصبى در جيبمان باشد، آيا نمازمان باطل مىشود و اشکال دارد يا خير؟
ج: اشکال ندارد.
س: آيا مىتوان بعد از گفتن «بسم الله الرحمن الرحيم»، سوره نماز را معين كرد، يا از سورهاى به سوره ديگر عدول نمود؟
ج: «بسم الله الرحمن الرحيم» در سوره حمد جزو سوره است ولى در سورههاى ديگر قرآن جزو سوره نيست، پس اگر «بسم الله الرحمن الرحيم» را به قصد سورهاى خواند و تغيير قصد داد و سوره ديگر خواند، تکرار «بسم الله الرحمن الرحيم» لازم نيست.
*********************************
احکام اجتماعی
س: آيا منکرات امور نسبى هستند تا با مقايسه محيط دانشگاه مثلاً با محيطهاى بدتر از آن، نهى از منکر نسبت به بعضى از منکرات ترک شود و جلوى آن به دليل اينکه نسبت به ساير منکرات حرام و منکر محسوب نمى شود، گرفته نشود؟
ج: منکرات از اين جهت که منکر هستند، فرقى بين آنها نيست، ولى در عين حال ممکن است که بعضى از آنها در مقايسه با منکرات ديگر داراى حرمت شديدترى باشد. به هرحال نهى از منکر براى کسى که شرايط آن را احراز کرده، يک وظيفه شرعى است و ترک آن جايز نيست، و در اين حکم بين منکرات و محيطهاى دانشگاهى و غير دانشگاهى تفاوتى وجود ندارد.
*********************************
احکام خمس
س: در صورتی كه شخصی خمس اضافه در سال مالی پرداخت كرده است، آیا میتواند در سالهای بعد آن مبلغ را بابت خمس حساب نماید؟
ج: اگر پول پرداختی بابت خمس اضافی، در دست گيرنده در سال بعد موجود نباشد، نمیتواند آن را بابت بدهی خمس سال آينده حساب نمايد.
*********************************
احکام پزشکی
س: دارويى بنا به دستور بزشك به صورتم ميزنم كه داراى الكل است ولى با دارويى ديگر محلول شده كه قابل خوردن نيست آيا اين دارو نجس است؟
ج: اگر مىدانيد الکلى که در آن دارو به کار رفته در اصل مايع و مسکر بوده، بنابر احتياط آن دارو نجس است و اگر نمىدانيد، پاک است.
*********************************
واژه شناسی فقهی
فجر: سپيدهی صبح
فجر اول و دوم: نزديكِ اذان صبح، از طرف مشرق سفيدی ظاهر میشود كه رو به بالا حركت میكند و آن را فجر اول (فجر كاذب) میگويند؛ موقعی كه آن سفيده از بين رفت، سفيدهی ديگری سر میزند كه نور آن در پهنای افق گسترده و لحظه به لحظه زيادتر میشود و اين را فجر دوم (فجر صادق) میگويند.
منبع: پایگاه اطلاع رسانی مقام معظم رهبری-بخش استفتائات