سراج اندیشه

تدبير ش 1
/7- جلوي ويژه خواري اقتصادي و سياسي را بگيريد
گروههاي خاص در همه جا مايه ي اذيتند؛ اولاً در وقت رخاء و آسايش و فراواني، مؤونه شان بر والي از همه بيشتر است؛ توقعاتشان زياد است ... هنگام آسايش و راحتي كشور و دولت، كه امنيت است و جنگي نيست و مشكلي نيست، بيشترين هزينه را بر حكومت غالباً همين گروههاي خاص دارند. در سختي ها كمترين مقدارِ كمك را اينها مي كنند. مثلاً اگر جنگي پيش مي آيد، از اين گروههاي خاص هيچ خبري نيست؛ كمتر در ميدان هستند . از همه نسبت به انصاف، ناخشنودتر و كاره ترند ، از انصاف و عدل و مساوات، بيشتر از همه، اينها بدشان مي آيد. از همه مصرتر در درخواست، اينهايند ... گروههاي خاص - اينهايي كه جزو ويژه خواران سياسي و اقتصادي اند - اگر چيزي مي خواهند، مثل كنه مي چسبند ... ول نمي كنند تا بالاخره يك چيزي بكنند و ببرند. 17/7/84
25/7- با مراقبت دائم و بازدارنده بر عملكرد مديران كنترل و نظارت كنيد
من هميشه به مديران مي گويم... دائم ماموران و منتخبان خودتان را زير نظر داشته باشيد ، دائم نگاه كنيد و از اينها غافل نشويد. ديده ايد كه نگهبان ها در شب نورافكن هايي را دائم مي چرخانند و گوشه ها را نگاه مي كنند؛ شما هم همين طور بايد به طور دائم امور را زير نظر داشته باشيد و نگاه كنيد؛ بنابراين از كار كارگزارانتان غفلت نكنيد. «ثم تفقد اعمالهم»؛ يعني از كارهاي اينها جستجو كن، ببين كار انجام مي دهند يا نه؛ درست انجام مي دهند يا نه؛ آيا تخلفي در كارهايشان وجود دارد يا خير... كساني را كه چشم و گوش تو هستند، بگمار تا كارهاي اينها را نگاه كنند... اين موجب مي شود كه اينها بتوانند امانت را بيشتر حفظ كنند. 17/7/84
تدبير ش 13
با مراقبت مستمر،از ارتكاب گناهان ويژه مديران ومسئولان ،پيشگيري نمايند
گناهان مسئولان، علاوه ي بر گناهان شخصي آحاد مردم، يك سياهه اي از گناهان است كه مخصوص مسئولان است و يكي از آنها همين است: «كوتاهي كردن»؛ كاري را كه مي توان انجام داد و مي بايد انجام داد، انجام ندادن. از جمله «دست درازي به اموال عمومي»، جزو گناهان من و شماست؛ يعني من و شما هستيم كه مي توانيم مرتكب اين گناه بشويم؛ اما آحاد مردم نمي توانند. تأثيرش هم نسبت به سرقتي كه فلان آدم معمولي ممكن است بكند، به مراتب بيشتر و مضاعف است. «كُند كردن حركت عمومي كشور با ايجاد يأس»، يكي ديگر از گناهان ماست. مردم را مأيوس كنيم، نيروي محركه را مأيوس كنيم و افق را در چشم آن كساني كه بايستي با شوق و اميد جلو بروند، تيره و تار نشان بدهيم؛ اين كُند كردن حركت مردم است؛ اين يك گناه بزرگي است. يكي از چيزهايي كه حركت كشور را كُند مي كند، تفرقه، اختلاف و دست به گريبان شدن است؛ اين ايجاد اختلاف يا دامن زدن به اختلاف، جزو گناهان مخصوص طبقه ي ماها مجموعه ي مسئولان و سياستمدارها - است. يا فساد اقتصادي؛ چه دست داشتن در فساد اقتصادي، چه چشم بستن بر فساد اقتصادي، چيزهايي است كه حركت عمومي كشور را كُند مي كند. فساد اقتصادي، هم خودش يك كُندكننده است، از جهت اينكه فساد است و مسئله ي ماليه ي عمومي كشور را دچار مشكل مي كند، هم انعكاسش در ذهن مردم از جهت ديگري موجب فساد است، كه نااميدي ايجاد مي كند؛ لذا چه شركت داشتن در يك فساد -العياذباللَّه و خداي نخواسته - چه ديدن و چشم بستن بر يك فساد؛ يا كشاندن مردم به فساد؛ نوع ادبيات، نوع حرف و كاري كه مردم را نسبت به مسائل مفسدانه جَري و گستاخ كند - چه فساد مالي، چه فساد امور جنسي و امثال اينها - كُند كردن حركت كشور است، و اينها گناهان ماست.مابايد مراقب باشيم. 18/7/85
تدبير ش 15
چراغهاي قرمز و شاخص هاي حداقلي پرهيز از دنيا طلبي را تعيين، و بر حفظ آن در مجموعه مديران و فرماندهان سپاه مراقبت مستمر داشته باشيد
همه بايد مراقب خودمان باشيم، دنياطلبي، نفع پرستي، ميل به قدرت، ميل به جاه و جلال، ميل به راحتي، جزو رنگين‌ترين جلوه هاي دنياست كه ما را به خودش جذب مي كند.نگاه هم نمي كند در چه حدي و در چه مرحله اي هستيد.يكي مثل اميرالمؤمنين (ع) همه اينها را با يك عزم الهي و ملكوتي كنار مي گذارد. انبياء، اولياء و بزرگان در اين حد هستند، البته شاخص برتر اميرالمؤمنين(ع) است.فرمود: «يا دنيا غري غيري» برو سراغ غير من... ما نه از خودمان و نه از مخاطبانمان اين انتظار را نداريم.چنين تواني را هم در خودمان نمي بينيم كه حتي اندك شباهتي هم به آن مقام رفيع و عالي داشته باشيم.لكن در عين حال يك حداقل هايي وجود دارد كه بايد آنها را در نظر داشت.از اين مرزها نبايد عبور كرد ... آن جايي كه بحث تضييع بيت‌المال مطرح است ، آنجايي كه ارتكاب يكي از محرمات ولو كوچك مطرح است، آنجايي كه غرق شدن در حد غفلت از حد مطرح است، آنجايي كه غافل شدن از وظايف يك مسلمان براي عروج، عروج دائمي و مستمر مطرح است، فرض كنيد يك وقت نگاه كنيم و ببينيم مدتي است كه قرآن و نافله و دعا نمي خوانيم، مدتي است توسل و تضرع الي الله نداريم. اين علامت خطر است. اينها مرز است. آنوقتي كه احساس كنيم نسبت به سرنوشت مجموعه خودمان ، همكارانمان، يا سرنوشت عمومي يا سرنوشت امت اسلامي، آنچه در عراق مي‌گذرد، آنچه در فلسطين مي‌گذرد، بي‌تفاوتيم، اينها آن چراغهاي هشدار دهنده است. اينها چراغ هاي خطر است. از اين مرزها نبايد عبور كرد. اينها آن حداقل‌هاست. ممكن است عبور از اين مرزها براي يك آدم عادي قابل قبول باشد اما براي يك مجموعه هايي هم اصلاً قابل قبول نيست،يكي از آنها سپاه پاسداران انقلاب اسلامي است.4/9/85
2/2- بر حفظ صلاحيتهاي پاسداري و پرهيز از خطر سقوط مراقبت دايم داشته باشيد
اين صلاحيت ها را بايد نگه داشت.صرفاً اين نيست كه ما با اين صلاحيت ها كساني را بپذيريم، خودِ ما هم كه پذيرندگان اين تازه واردها هستيم بايد حواسمان نسبت به خودمان جمع باشد. هيچ‌وقت انسان نبايد احساس كند كه مصون هست. قرآن تكليف را معين كرده است: «واتل عليهم نبأ الذي آتيناه اياتنا فانسلخ منها فا تبعه الشيطان فكان من الغاوين» (اعراف 175) كسي بود كه ما آيات قدرت و عظمت و علم را به او بخشيديم و در اختيار او گذاشتيم يعني در حدي نزديك به نبوت(يعني همين بلعم باعورا،شخصيت معروف تاريخي) يك بنده صالح را در اين حد بالا برديم،اما «فانسلخ منها»، خودش را از اين رتبه و مقامي كه به او داده بوديم بيرون آورد و پرتاب كرد به آن دره «فكان من الغاوين»، بنابراين كسي در آن حد هم ممكن است كه سقوط بكند.بايد مراقب سقوط بود.در اين راه پر پيچ و خم همه جا امكان سقوط هست. دائم بايد مراقب بود كه سقوط انجام نگيرد.بنابراين حفظ اين صلاحيت ها هم لازم است. 4/9/85
تدبير ش21
با ترغيب كارگزاران به كار وخدمت ، جلوي سوء استفاده مسئولين ازفرصت ها را بگيريد
توجه داشته باشيد كه خدمت، ... خيلي بالاتر از آن است كه انسان آن را وسيله اي قرار بدهد براي اينكه فلان مقصود مادي يا فلان هدف شخصي خود را برآورده كند. اين چند سال - حالا چهار سال، ده سال، كمتر، بيشتر - كه ما در اين مسئوليتها هستيم، لحظه لحظه ي آن را براي تقرب به خدا استفاده كنيم. بعضي هستند كه از اين فرصتهاي خدمت استفاده مي كنند براي پُر كردن جيب خودشان؛ براي، به خيال خودشان، تأمين آينده ي خودشان؛ براي آباد كردن زندگي خودشان؛ اين خطاست. اين هماني است كه اميرالمؤمنين (عليه الصّلاۀوالسّلام) مالك اشتر را از آن نهي كرد و فرمود اين مسئوليتي كه به تو سپرده شده است، طعمه ندان؛ اين يك طعمه نيست كه بيفتي رويش و بنا كني «دو بدين چنگ و دو بدان چنگال»، خودت را، شكمت را، زندگي ات را بخواهي با اين كار رنگين كني؛ نه، اين يك فرصت ارزشمندي است براي اينكه خدمت و كار كنيد و براي خودتان ذخيره درست كنيد. اين، حرف اصلي و حرف اوّلي ماست. 9/4/86
تدبير ش31- 32
مسئوليت نظارتي هرگز نبايد به دست اهمال سپرده شود
دو عنصر نظارت و همکاري صميمانه،‌ در تعامل با قواي ديگر، بايد دو بخش تفکيک‌ناپذير باشند. مسئوليت نظارتي مجلس هرگز نبايد به دست اهمال سپرده شود،‌ اما هرگز هم نبايد نظارت مجلس به معناي رقابت با دولت و نشنيدن نيازها و ضرورتها و تنگناهاي آن شمرده شود. 7/3/87
همه مسئولان بايد پاك وارد ميدان شوند، پاك بمانند و در مقابل فتنه‌ها كاملاً مقاومت كنند
مردمي ماندن نمايندگان مجلس و استمرار ارتباط با مردم مهم است. در جمهوري اسلامي هيچ کسي و هيچ مسئولي نبايد به شکل‌گيري يک طبقه جديد اشرافي کمک کند، به همين علت همه مسئولان از جمله نمايندگان مجلس بايد پاک وارد ميدان شوند و پاک بمانند و در مقابل فتنه‌هاي پيچيده دل، کاملا مقاومت و مراقبت کنند. (گزارش خبري) 21/3/87
اقدامات موثري كه انجام مي‌گيرد. با آن توقعي ‌كه از قوه قضاييه وجود دارد سنجيده شود
آنچه مهم است اين است كه ما‌ ببينيم دستگاه قضايي نظام اسلامي براي چيست و توقع از آن چيست؟ اين را هميشه مقايسه كنيم با آن جايي كه خود ما قرار داريم؛ پيشرفتهاي ما، كارهاي نوي كه انجام مي‌گيرد، اقدامات خوب و مؤثري كه انجام مي‌گيرد و ما را يك قدم جلو مي‌برد، با آن ميزان نياز و توقعي كه از ما در اين قوه وجود دارد، سنجيده شود. اين دائم بايد در نظرما باشد؛ يعني قانع نشويم. 5/4/87
كارها بايد تا رسيدن به نتايج اصلي دنبال شود
خوشبختانه در اين سالها اقدامات خوبي در قوه ي قضاييه انجام گرفته است؛ كارهاي بزرگي، كارهاي مهمي؛ برخي از اين اقدامات، كاملاً زيربنايي و مؤثر و نويد دهنده ي پيشرفتهاي خوبي ان شاءاللَّه در آينده است. ... همين مجتمع كردن پرونده هاي قديمي و متراكم كردن رايانه اي معلومات موجود در دستگاه قضايي، يا آنچه كه امروز وجود دارد. مراجعات، حل و فصلها، قوانيني كه مرجع احكام هست، خود احكام، اينها را تدوين كنند، رايانه اي كنند، در دسترس قرار دهند، سهل الوصول و سهل التناول كنند. شروع اين‌برنامه، كار مباركي است؛ ليكن اثربخشي آن وقتي است كه تا تاء تمّتِ اين برنامه طي شود. اگر پنجاه درصد، شصت درصد پيش برود و به آخر نرسد، مثل كارِ نشده است. بايد تا آخر برود. 5/4/87
تدبير ش 33
براي جنجال آفرينيها بهانه ندهيد
بهانه دست ديگران ندهيد. من مي بينم متأسفانه گاهي بهانه هايي هم از طرف خودِ شما داده مي‌شود كه اين را هم بايستي توجه كنيد كه بهانه هم دست ديگران ندهيد؛ مراقبت كنيد؛ حزم كنيد.... مواظب‌ باشيد، ‌مراقبت‌ كنيد ؛ ‌«اتّقوا من مواضع التّهم»؛ براي خودتان و براي دولت مسئله درست نكنيد و براي جنجال آفريني ها - كه كساني دنبالش هستند - بهانه ندهيد. ديدار با اعضاي هيئت دولت 2/6/87
اصرار و تأكيد دارم كه مسأله‌ي نظارت بر زير مجموعه‌ي خودتان را بسيار اهميت بدهيد
نظارت بر زيرمجموعه ... خيلي مهم است. من اصرار و تأكيد دارم كه ... مسأله ي نظارت بر زيرمجموعه ي خودتان را بسيار اهميت بدهيد. چشمهاي بينا و بصير و باز شماست كه وقتي در دائره ي مسئوليتتان مي‌چرخد، مي‌تواند صحت كار و پيشرفت كار را تضمين كند. اگر چنانچه شما غفلت كرديد، ممكن است در همان بخشي كه غفلت كرده ايد نابساماني انجام بگيرد... مجموعه هاي انساني مجموعه هايي از اراده ها، فكرها، نظرها، سليقه ها و خواهشهاي نفساني صحيح و غلط هستند. خب، اين چيزي را كه شما تصميم گرفتيد، تدبير كرديد و بناست در مجموعه ي شما انجام بگيرد، ممكن است يكجا با يك مانعي از همين خواهشها و فكرها و سليقه ها و اراده هاي گوناگون برخورد بكند و متوقف بشود. مثل يك جريان آبي كه به يك سنگي برخورد مي‌كند؛ يك جريان باريك، به يك ريگ هم برخورد كند برمي‌گردد. خب، بايد اين مانع را برطرف كنيد. اين نمي‌شود مگر با نظارت. نظارت، بسيار مهم است. ديدار با اعضاي هيئت دولت 2/6/87
تدبير ش 35
گفتمان عدالت خواهي را فرياد كنيد؛ اما انتقاد شخصي و مصداق سازي نكنيد
جوان و دانشجو و مؤمن، شأنش همين است كه عدالت را بخواهد. پشتوانه ي اين فكر هم با همه ي وجود، خودم هستم و امروز بحمدالله نظام هست. البته تخلفاتي هم ممكن است انجام بگيرد؛ شما زرنگي تان اين باشد: گفتمان عدالت خواهي را فرياد كنيد؛ اما انتقاد شخصي و مصداق سازي نكنيد. ... وقتي شما روي شخص و مصداق تكيه مي‌كنيد، هم احتمال اشتباه هست، هم وسيله اي به دست مي‌دهيد براي اينكه آن زرنگ قانون‌دانِ قانون‌شكن - كه من گفته ام قانوندان‌هاي قانون شكن خطرناكند - بتواند عليه شما استفاده كند. شما از دادستان چه گلايه اي مي‌توانيد بكنيد؟ ... ماده ي قانوني آن قاضي را ملزم به انجام يك كاري مي‌كند؛ لذا نمي‌توانيم از او گلايه كنيم. شما زرنگيكنيد. شما اسم نياوريد. شما روي مصداق تكيه نكنيد. شما پرچم را بلند كنيد. وقتي پرچم را بلند كرديد، آن كسي كه مجري است، آن كسي كه در محيط اجرا مي‌خواهد كار انجام دهد، همه حساب كار خودشان را مي‌كنند. آن كسي هم كه فرياد مربوط به محتواي اين پرچم را بلند كرده، احساس دلگرمي مي‌كند و كار پيش خواهد رفت. ‌كه نرنجيد! دنبال كار برويد. ديدار اساتيد و دانشجويان دانشگاههاي شيراز 14/2/87
تدبير ش 54
يك شأن نظارتي براي خود مجلس و براي آحاد نمايندگان تعريف كنيد
مجلس، نسبت به دستگاه‌هاي اجرايي كشور شأن نظارتي دارد؛ كه خوب، چيز بسيار بااهميتي هم هست. يك شأن نظارتي هم براي خود مجلس و براي آحاد نمايندگان تعريف كنيد. من معتقدم كه شما دو سال ديگر توي مجلسيد؛ معلوم نيست بعد از اين توي مجلس باشيد يا نباشيد؛ ممكن است ديگر هرگز گذارتان به مجلس نيفتد؛ اما صدها و صدها نفر در طول زمان از اينجا عبور خواهند كرد؛ كساني خواهند آمد و روي اين صندلي‌ها خواهند نشست. اگر شما امروز توانستيد يك سازوكار كنترلي متقن و محكم براي نظارت بر كار نماينده پايه‌گذاري كنيد، تا هر وقتي كه اين دستگاه خوب كار كند، اجرش مال شماست؛ مزد الهي‌اش مال شماست. آن طرف قضيه هم متأسفانه همين‌جور است. اگر امروز با قدرتي كه خدا به شما داده - توان نمايندگي - مي‌توانيد اين ابزار كنترلي را كار بگذاريد، ولي كار نگذاريد، از شما سؤال خواهد شد! روز قيامت خدا سؤال مي‌كند! همه‌اش اين‌جور نيست كه ما فكر كنيم حرف دادگاه‌پسند داريم يا نه! اين دادگاه‌ها كه چيزي نيست، دادگاه‌هاي بشري كه اهميتي ندارد؛ دادگاه الهي اهميت دارد:« يَعْلَمُ خَائِنَةَ الأَعْيُنِ وَمَا تُخْفِي الصُّدُورُ »؛(غافر19) اعماق دل‌هاي ما براي خدا روشن است. يك كاري بيش از اندازة تكليفمان انجام داديم، هيچ كس نمي‌فهمد، هيچ كس تشكر نمي‌كند؛ اما خداي متعال مي‌فهمد، كرام‌الكاتبين مي‌نويسند و خدا تشكر مي‌كند. يك كوتاهي‌اي كرديم، هيچ كس نفهميده؛ ظاهرسازي كرديم، يك‌جوري كه خيال كردند: آره! ما كار را خوب انجام داديم! در حالي كه در باطن كوتاهي كرديم. هيچ كس نمي‌فهمد. هيچ كس ما را ملامت نمي‌كند؛ اما كرام‌الكاتبين مي‌بينند، مي‌نويسند و خداي متعال مؤاخذه مي‌كند. اين به نظر من چيز مهمي است.
خوب! نماينده، مثل همة ما، در معرض اين‌جور لغزش‌ها و آسيب‌ها قرار دارد. مال، فتنه‌انگيز است. اين، حرف من نيست؛ حرف امام سجاد (عليه الصّلوة و السّلام) است: «اَلماَلُ الفَتُون»؛( صحيفة سجاديه؛ دعاي 27) مال فتنه‌انگيز! پول، فتنه‌انگيز است! دل‌ها را از راه در مي‌برد؛ خيلي‌ها را مي‌لرزاند؛ كساني كه آدم خيال نمي‌كند اينها هم بلغزند، اما آدم مي‌بيند گاهي مي‌لغزند. قدرت هم همين‌جور است، رودربايستي هم همين‌جور است، محبت‌ها هم همين‌جور است، دشمني‌ها هم همين‌جور است؛ ماها را مي‌لغزاند. يك جايي بايد بر كارش نظارت كند. خدا را شكر مي‌كنيم كه شما برادران و خواهران با دل بيدار از اين مسئله استقبال مي‌كنيد.6 6. 18/03/89 بيانات در ديدار نمايندگان مجلس شوراي اسلامي
تدبير ش55
بايد مراقب امكان لغزش‌ها در همة احوال بود
ما نمي‌خواهيم قوة قضائية امروز را با قوة قضائية قبل از انقلاب و دوران طاغوت مقايسه كنيم؛ آن كساني كه آن روزها را ديده‌اند، مي‌دانند؛ آن روز جايي كه هيچ اميدي به روي انسان نمي‌گشود، قوة قضائيه بود؛ اين‌جور نبود كه كسي احساس كند كه به اين در مراجعه خواهد كرد و دلخوش از آنجا برخواهد گشت؛ نه، در متن قوة قضائيه، كار غيرعادلانه، ناشي از بي‌توجهي، ناشي از بي‌تقوايي، به قدري زياد بود كه كسي در قوة قضائيه هيچ اميدي نداشت، مگر به مدد پارتي و پول و زور و از اين چيزها؛ بنابراين ما نمي‌خواهيم قوة قضائية خودمان را با آن مقايسه كنيم و دلخوش شويم كه خوب، ما بحمداللَّه امروز قضات فاضلي داريم، قضات منصفي داريم، كارهاي خوبي انجام مي‌گيرد؛ ما مي‌خواهيم قوة قضائيه را مقايسه كنيم با آن وضعيتي كه شايستة نظام جمهوري اسلامي است. اين، تلاش لازم دارد. يكي از تلاش‌ها همين است كه عناصر مؤمني و عالمي و باانصافي به قوة قضائيه جذب شوند. البته نيروي انساني خوب در داخل قوه احتياج دارد به نظارت از موضع بالا و مديريت بر كاركردها. انسانِ خوب در معرض لغزش و انحراف قرار مي‌گيرد. اين‌جور نيست كه انسان‌هاي خوب، هميشه خوب باقي خواهند ماند؛ نه، امتحان‌ها براي همه هست؛ بايد مراقب امكان لغزش‌ها در همة احوال بود. اين يك جريان است؛ جريان نيروي انساني؛ كه خوب، اهميت هم دارد. 3 3. 07/04/89 بيانات در ديدار رئيس و مسئولان قوة قضائيه‌
تدبير ش 73
لزوم دقت همراه با انصاف و اخلاص
تشكيل دولت‌ها بر عهدة مجالس است. در گزينش‌هايشان بدانند چه كسي را با چه نيازي، براي چه مقصودي، با چه مزايايي، با چه خصوصياتي انتخاب مي‌كنند. هم دقت كنند، هم انصاف داشته باشند. ما توصيه نمي‌كنيم به اين كه دقت بكنند، اگرچه گاهي اوقات اين دقت‌ها و موشكافي‌ها به بي‌انصافي‌هايي منتهي بشود. دقت كنند، همراه با انصاف؛ هوشمندانه حركت كنند، همراه با اخلاص. واقعاً آن چيزي كه اساس قضيه است، اخلاص است. ... نفوذ كلمة امام و رو شدن آن چيزي كه امام طراحي كرده بودند، بيشتر به خاطر اخلاص امام بود. واقعاً همين‌جور بود؛ مرد بااخلاصي بود، وجودش سر تا پا اخلاص بود. ما اگر اخلاص داشته باشيم، كارهايمان پيش مي‌رود. هم مسئولين در قوة مقننه، هم در قوة قضائيه، هم در مناصب روحاني، هم در مناصب نظامي - در مناصب گوناگون - آن چيزي كه لازم است، اين است كه ما تكليف را بشناسيم و براي خاطر تكليفمان كار را انجام بدهيم؛ ملاحظات ديگر را مخلوط نكنيم.7 ۹۰/۱۲/۱۸ بيانات در ديدار اعضاي مجلس خبرگان
تدبير ش 75 خرداد 91
بر يكديگر نظارت كنيم
من در يكي دو سال قبل از اين، در همين ديدار نمايندگان محترم، راجع به خودنظارتي مجلس مطالبي گفتم؛ كه خب! قانوني هم تصويب شد. ببينيد، همين آيه‌اي كه اينجا تلاوت كردند: «وَاتَّقُواْ فِتْنَةً لاَّ تُصِيبَنَّ الَّذِينَ ظَلَمُواْ مِنكُمْ خَآصَّةً»، (انفال ۲۵) خيلي مهم است. ممكن است در يك ساختمان، آن كسي كه بنزين مي‌ريزد و بي‌احتياطي مي‌كند و كبريت مي‌كشد، يك نفر باشد؛ اما كسي كه مي‌سوزد، فقط آن يك نفر نيست. ممكن است يك نفر كشتي را سوراخ كند؛ اما كسي كه غرق مي‌شود، فقط آن يك نفر نيست. قرآن مي‌گويد از يك چنين فتنه‌اي پرهيز كنيد؛ كه وقتي آمد، فقط دامن آن كسي را كه موجب فتنه است، دامن آن كسي را كه ظالم است، نمي‌گيرد؛ دامن بيگناه‌ها را هم مي‌گيرد؛ دامن كساني را هم كه در ايجاد اين فتنه تأثير نداشته‌اند، مي‌گيرد. «وَاتَّقُواْ»؛ از يك چنين فتنه‌اي پرهيز كنيد، مراقب باشيد. لازمة اين كار چيست؟ لازمه‌اش خودنظارتي است؛ يعني بر يكديگر نظارت كنيم؛ «وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ»؛ (عصر ۳) دائم تواصي كنيم.5 5. 24/03/91 بيانات در ديدار نمايندگان مجلس نهم
تدبير ش 78 شهريور و مهر 91 حذفيات
راه‌هاي گزارش‌گيری
البته مسئولان، خوب كار كردند. من بررسي كردم و گزارش‌هاي نزديك را گرفتم. مي‌دانيد من معمولاً به گزارش‌هايي كه دوستان و مديران مي‌آيند ابراز مي‌كنند، اكتفاء نمي‌كنم. خب! گزارش‌هايي كه به‌طور رسمي گفته مي‌شود، غالباً گزارش‌هاي مطلوب و رنگ‌آميزي شدة قشنگي است؛ انسان از راه‌هاي ديگر مي‌تواند كشف كند. علاوه بر اينكه گزارش‌هايي كه مديران دادند، گزارش‌هاي خوبي بود و امروز هم خانم رئيس بنياد مطرح كردند، من از طرق ديگر هم تحقيق كردم، ديدم انصافاً در بنياد نخبگان دارد خوب كار مي‌شود و تلاش، تلاش بسيار خوبي است.22 22. ۹۱/۰۷/۱۲ بيانات در ديدار شركت‌كنندگان در ششمين همايش ملي نخبگان جوان
تدبير ش 83 نيمة دوم خرداد، تير و مرداد 92
ملاک امتيازدهي به مسئولان(تکرار در د3)
همة كساني كه مي‌خواهند دربارة دولت‌ها، دربارة كابينهها، دربارة رؤساي جمهور قضاوت كنند - چه پيش خودشان، چه در منظر عموم - و نظري بدهند، خوب است به اين نكته هم توجه كنند: حجم كار بالا و تلاش خستگيناپذير و اعراض از آسايش‌ها و آسودگيها و امتيازاتي كه معمولاً مسئولان كشورها در دنيا دارند؛ استراحت مي‌كنند، تفريح مي‌روند، امتياز مي‌گيرند؛ اينها را نخواستن، نديدن، طلب نكردن، امتياز بزرگي است كه اين دولت بحمدالله از اين امتياز برخوردار بود.8
8. ۹۲/۰۴/۲۳ بیانات در آخرین دیدار رئیس جمهور و هیئت دولت دهم، پنجم ماه مبارك رمضان‌ ۱۴۳۴
برنامهريزي، تفكر و ارائة پيشنهاد براي نظارت بر بعضي از دستگاهها
يكي از برادران دربارة «نظارت» بحث كردند؛ من كاملاً حرف ايشان را تصديق مي‌كنم. نظارت بر دستگاههايي از جمله صدا و سيما را ذكر كردند؛ كه اين كاملاً مورد تأييد ماست و لازم است؛ منتها سازوكار نظارت بر دستگاهي مثل مجلس چگونه است؟ - اين مطلب مهمي است، اين چيز كوچكي نيست – يا سازوكار نظارت بر قوة قضائيه يا برخي دستگاههاي ديگر چگونه خواهد بود؟ اين يك موضوع مهمي است؛ اين مي‌تواند جزو موضوعاتي باشد كه فعالان دانشجويي در سطح فكر بالا، رويش برنامهريزي كنند، فكر كنند، كار كنند، پيشنهاد تهيه كنند؛ به نظرم جزو كارهاي شماست؛ اين كارها را بكنيد، به تشكيلات عمومي كشور كمك كنيد.11 11.۹۲/۰۵/۰۶ بيانات در ديدار دانشجويان‌ (نوزدهم ماه مبارك رمضان ۱۴۳۴)
نبود استثناء در بازرسي از دستگاهها
يكي از برادران راجع به اينكه برخي از دستگاههايي كه مرتبط با رهبري هستند، از فعاليت شفاف و از بازرسي امتناع مي‌كنند، تذكر دادند. البته من چنين گماني ندارم. اگر چنانچه اين‌جور باشد، بله! نبايد از بيان شفاف در مسائلي كه تبيينشدني است و بايد تبيين شود، اجتناب كنند؛ از بازرسي هم نبايد امتناع كنند. فكر هم نمي‌كنم كه حالا مثلاً دستگاههايي مثل بنياد مستضعفان يا از قبيل اينها، از بازرسي مستثنا باشند؛ يعني من تا حالا چنين تصوري ندارم. بههرحال اگر اين‌جور باشد، اين اشكال وارد است؛ و لازم است كه دستگاههاي نظارتي بتوانند بر اينها هم نظارت كنند.11 11.۹۲/۰۵/۰۶ بيانات در ديدار دانشجويان‌ (نوزدهم ماه مبارك رمضان ۱۴۳۴)
تدبير ش93 – اسفند93 و فروردين94
نمره‌دهي مردم به دستگاه‌ها
مردم ... نمره بدهند به دستگاه‌ها. معيار، دست مردم باشد، به دستگاه‌ها نمره بدهند، قضاوت کنند راجع به دستگاه‌ها که کدام دستگاه توانست ... اين اقدامات را بکند و اين موفّقيت‌ها را به دست بياورد و کدام دستگاه نتوانست.5 5. ۹۳/۱۲/۱۷ بيانات در ديدار مسئولان و فعالان حفظ منابع طبيعي، محيط زيست و فضاي سبز شهري
تدبير ش94 – ارديبهشت و خرداد 94
ضرورت قانون‌گرايي تکرار در د2 - ن1 - ل2
يک مسئلة ... که خيلي به‌نظر من مهم است قانون‌گرايي است. اين قانون‌گرايي دو عرصه دارد؛ يک عرصه در مواجهة با مردم؛ يعني شما ببينيد که کجا تخلّف از قانون مي‌شود، آنجا در مقابلش بِايستيد، يک عرصة ديگر در درون سازمان؛ به‌معناي اينکه عضو نيروي انتظامي در داخل سازمانِ نيرو به‌معناي واقعي کلمه قانون‌گرا باشد و رعايت قوانين را بکند؛ آنجا قانون‌گرايي بايستي بيش از همه‌جا در جريان باشد.1 1. ۹۴/۰۲/۰۶ بيانات در ديدار فرماندهان نيروي انتظامي جمهوري اسلامي
تدبير ش95 – تير و مرداد 94
ضرورت حفظ جهت‌گيري‌هاي کلي و انقلابي توسط منصوبين رهبري تکرار در ساير
کساني به‌عنوان نمايندة رهبري از زبان رهبري حرف مي‌زنند. خب! من خودم هنوز که الحمّدلله زبانم از کار نيفتاده؛ حرف خود من که مقدّم به حرف آنهاست. آنچه من مي‌گويم، حرف من آن است؛ کساني هم که حرف مي‌زنند نمايندگان رهبري و منصوبين رهبري و مانند اينها که تعداد زيادي‌اند از قول رهبري نمي‌گويند؛ اين را توّجه داشته باشيد. در همين مسئله‌اي که بالخصوص اسم آوردند، آن کسي را که اسم آوردند، آن کس حرف خودش را زده بود؛ از زبان رهبري چيزي نگفته بود. بنده هم حرف خودم را زدم؛ هم قبل از آن، هم بعد از آن؛ خب! شما حرف من را از خود من بشنويد. بله، ممکن است يک نفري جزو منصوبين رهبري هم باشد، دربارة فلان مسئله يک عقيده‌اي خلاف رهبري هم داشته باشد، هيچ اشکال ندارد؛ اين‌جور چيزي هم هست. خيلي از همين آقايان محترمي که منصوبين رهبري‌اند، در فلان مسئلة خاصّ سياسي يا اجتماعي يا اعتقادي ممکن است عقيده‌شان غير از عقيدة رهبري باشد؛ ما اين را اشکال ندانستيم؛ عمده براي ما جهت‌گيري‌هاي کلّي است، جهت‌گيري‌هاي انقلابي است. والاّ در هر مسئله که ما نمي‌نشينيم هماهنگ کنيم که ببينيم در فلان مسئله نظر ما يکي هست يا نيست؛ خب! او نظر خودش را گفته. اين هم نمي‌شود که من هرجا هرکسي از نمايندگان ما يک چيزي گفت، ما فوراً بگوييم آقا! شما، اين را غلط گفتيد، اين را درست گفتيد، روابط عمومي اعلان کند؛ اين هم نمي‌شود. بله، اگر از قول حقير، کسي چيزي بگويد و به گوش من برسد و خلاف باشد، ما به خود او بلافاصله تذکّر مي‌دهيم؛ مکرّر اتّفاق افتاده؛ تذکّر داديم، گفتيم که شما خودتان اين را اصلاحش کنيد، آن طرف هم اصلاح کرده. مصلحت نمي‌دانم که اگر يک کسي يک چيزي گفت، ما هم اينجا برداريم يک اعلاميه بدهيم که فلان کس غلط کرد اين حرف را زد؛ (خندة حضّار) اينکه نمي‌شود. هرجا برخلاف نظر ما البتّه از قول من؛ اگر از قول خودش گفته باشد، نه از قول من چيزي گفته باشد، اطّلاع مي‌دهيم و مي‌گوييم آقا! اين را شما از قول ما، شنيديم گفتيد و بايد خودتان اصلاح کنيد.7 7. 20/04/94 بيانات در ديدار دانشجويان در بيست و چهارمين روز ماه مبارک رمضان ۱۴۳۶
مديريت پيشگيري از جرم
در زمينه سلامت قوه، کارهاي خوبي شده است و بايد با جديت به اين راه ادامه داد، چرا که هرگونه فساد در دستگاه قضايي، زمينه‌ساز فسادهاي بزرگ‌تر در جامعه خواهد بود. ... «پيشگيري از جرم» از ديگر مسائل حساس و مهم قوه قضائيه [است.] ... البته دستگاه‌هاي ديگر هم بايد در اين زمينه فعال باشند اما بايد تلاشي سازمان‌يافته در اين زمينه صورت پذيرد، چرا که در غير اين صورت، جرائم، مدام افزايش و گسترش مي‌يابند و مديريت کلان آنها ممکن نخواهد بود.3 3. 07/04/94 (گزارش خبري) بيانات در ديدار رئيس و مسئولان قوه قضائيه