آمار تسليحات و نيروهاي مسلح ايران و
عراق در جنگ تحميلي
عراق در طول يكسال و
هفت ماه پس از پيروزي انقلاب اسلامي ايران با كمك كشورهاي ديگر ارتشي قوي از نظر
كمي و كيفي در نيروي انساني و تسليحات نظامي بنا نهاد.
در اين مدت تا شروع
حمله گسترده در 31 شهريور 1359 با حملات كوچك بسياري كه عليه ايران انجام مي
دادند. به خيال خام خودشان ارزيابي توان قدرت ايران را هم به عمل ميآوردند. از
طرفي چون قرار بود جنگ حداكثر ظرف يك هفته تا ده روز با اشغال تهران و انهدام
ايران يا تقسيم آن به پنج كشور كوچك و ضعيف به پايان برسد ميزان زيادي اسلحه سبك و
سنگين و نيروي انساني متناسب با نقشههاي شوم آماده كرده بودند.
قبل از انقلاب اسلامي رژيم شاه تمام اسلحه و تجهيزات نظامي مورد نياز ايران
رااز آمريكا يا متحدان آن خريداري ميكرد. يكسال مانده به پيروزي انقلاب اسلامي با
شدت گرفتن اعتراضهاي مردم و تظاهرات ميليوني آنها، شاه فرصت خريد و وارد كردن
سلاحهاي سنگين را نداشت و تنها سلاحهايي كه در اين مدت وارد كشور ميشد ابزار
شكنجه و سلاحهاي سبكي بود كه بر عليه مردم به كار گرفته ميشد.
آمريكانيزازصدور هواپيماهاي
F16 كه هواپيماي پيشرفته و با قابليتي است و ساير سلاحهاي
خريداري شده توسط رژيم شاه، علي رغم اينكه پول آنها را هم گرفته بود، خودداري ميكرد.
مجموعه اين عوامل باعث برتري تسليحاتي عراق بر ايران شد. ايران دوسا ل و هفت
ماه امكان ارتقاء نيروهاي مسلح و تسليحات خود را نداشت و درگير جنگهاي داخلي بود
ولي عراق با كمك 36 كشور با سرعت و بدون هيچ محدوديتي ارتشي قدرتمند آماده كرده
بود.
گذشته از برتري عراق در تعداد سلاحهاي موجود، آنها از نظر كيفيت سلاحها نيز
از ايران برتر بودند به گونهاي كه به عنوان مثال هواپيماهاي جنگي ايران
فانتومهاي F4,F5,F7,F14 بود و تكنولوژي ساخت و توانايي رزمايش آنها خيلي پائينتر از هواپيماهايي بود
كه در اختيار ارتش عراق قرار داده ميشد. در فصلهاي قبل خوانديد كه فرانسويها
هواپيماهاي فوق مدرن سوبراتاندارد را به عراقيها اجاره دادند.
انواع هواپيماهاي ساخت روز در روسيه مثل ميگ و سوخو هم بدون كمترين محدويت در
اختيار عراق قرار ميگرفت.
طرف ديگر جنگ يعني ايران امكان خريد هواپيماهاي جديد و مدرن را نداشت. چون در
محاصره نظامي دنيا بود. حتي قادر به خريد لوازم يدكي مورد نياز اين هواپيما هم
نبود، چون هيچ كشوري حاضر نمي شد آنها را در اختيار ايران قرار دهد. اگر هواپيمايي
از ايران مورد حمله قرار ميگرفت و سقوط ميكرد امكان جايگزيني آن نبود ولي اگر يك
هواپيما از عراق سقوط ميكرد چند هواپيما جايگزين آن ميشد.
در مورد سلاحهاي ديگر هم وضعيت به همين شكل بود. اما همه اين نابرابريها
با تلاش و همت مردانه رزمندگان ايران به نفع ما تمام شد.
خلبانان عراقي كه پيشرفتهترين هواپيماهاي روز دنيا و فضاي كشورهاي عربي خليج
فارس و اطلاعات دقيق ماهوارههاي جاسوسي آمريكا را در اختيار داشتند، از حمله به
شهرهاي ايران عاجز ميماندند و با پرواز در ارتفاع خيلي بالا اغلب بمبهاي خود را
بيهدف رها ميكردند و با دست پاچگي رو به عراق فراري ميشدند. اما خلبانان ما با
هوش و نبوغ خود و با شجاعتي كه حاصل ايمان به خدا بود تا سرزمينهاي غربي عراق در
مرز اردن و سوريه حمله ميكردند و با نابودي و انهدام فرودگاهها و پايگاههاي
نظامي عراق به كشورمان بازميگشتند. با شهامت و شجاعت خلبانان ما ضعفها و
كمبودهاي تسليحاتي ما نسبت به عراق برطرف ميشد و در اين راه خلبانان قهرمان ايران
تا انجام عمليات شهادت طلبانه با هواپيماهاي خود در بغداد هم پيش رفتند.
در مورد نيروي انساني هم با توجه به اينكه جمعيت كشور عراق كمتر از نصف جمعيت
ايران بود در طول جنگ اين کشور همواره از نيروي انساني بيشتري برخوردار بود.
اين برتري عراق دو دليل داشت يكي اينكه صرف نظر از سربازان عراقي، سربازان
كشورهاي ديگر عربي هم در كنار ارتش عراق عليه ايران ميجنگيدند. از طرف ديگر حضور
در جبهههاي جنگ در ايران داوطلبانه بود، يعني اجباري در اينكه حتماً همه جوانان
در جبههها حاضر شوند، نبود. غير از سال آخر جنگ كه اعزام به دوره سربازي و حضور
20 درصد از كاركنان واجد شرايط جسماني ادارات دولتي در جنگ اجباري شد. در طول جنگ
حضور در جبهه براي ايرانيها داوطلبانه بود و اجباري براي حضور همه در جبهه نبود.
در طول جنگهاي دنيا در تاريخ بشر اين يك پديده است كه كشوري مورد حمله
مستقيم و غير مستقيم كشورهاي ديگر قرار گيرد و حضور در جبهههاي جنگ براي مقابله
با حملات دشمنان داوطلبانه باشد.
حتي در جنگهايي كه حضرت رسول (ص) با كفار داشت، اينگونه نبود. يكي از اصحاب
آن حضرت به نام ابيلبابه دريكي از جنگهاي بين مسلمين و كفار شركت نكرد. پس از
بازگشت مسلمانان از جنگ، حضرت رسول (ص) به آنان دستور دارد هيچ كس با ابيلبابه
معاشرت نداشته باشد. وقتي او ديد هيچ كس با او معاشرت ندارد خود را به يكي از ستونهاي
مسجد مدينه بست و گفت تا خدا گناه مرا نبخشد و رسول خدا مرا عفو نكند، خود را از
اين ستون باز نخواهم كرد. بعد از مدتي آيه 27 سوره مباركه انفال نازل شد و خدا
توبه او را پذيرفت.
آمار تسليحاتي و نيروي نظامي دو كشور در آخر جنگ بيانگر بخشي از اين نابرابري
تسليحاتي و نيروي نظامي دو كشور است.
|
نوع سلاح |
موجودي ايران |
موجودي عراق |
|
هواپيماي جنگي |
200
فروند |
610
فروند + 90 فروند هواپيماي آمريكايي و اروپايي كه در ناوهاي اين كشورها در خليج
فارس بودند. |
|
هلي كوپتر (بالگرد) |
300
فروند |
325
فروند+تعدادي بالگردكه درناوهاي كشورهاي غربي
درخليج فارس بود. |
|
تانك و خودروي زرهي |
1050
دستگاه |
6230
دستگاه |
|
توپخانه دور برد |
600
دستگاه |
3900
دستگاه |
|
نيروي نظامي |
655000
نفر |
800000
نفر |
خسارت عراق در
طول هشت سال جنگ
1- هواپيما 238 فروند
2- هلي كوپتر (بالگرد) 91 فروند
3- زرهي 7360 دستگاه
4- توپخانه 965 قبضه
- نيروي انساني
410000 نفر
منبع: کتاب زنگ تاریخ تألیف علی اکبر رئیسی