fehrest

نقش منافقين در جنگ تحميلى

شايد يكى از مواردى كه هيچ گاه از حافظه مردم ايران پاك نخواهد شد، همراهى منافقين با رژيم بعثى عراق در طول ۸ سال جنگ تحميلى باشد كه طى آن منافقين دوشادوش دشمنان كشورمان با هموطنان خود مى جنگيدند و به سمت فرزندان ايران شليك مى كردند.

 

مهدي گيوكي شايد يكى از مواردى كه هيچ گاه از حافظه مردم ايران پاك نخواهد شد، همراهى منافقين با رژيم بعثى عراق در طول ۸ سال جنگ تحميلى باشد كه طى آن منافقين دوشادوش دشمنان كشورمان با هموطنان خود مى جنگيدند و به سمت فرزندان ايران شليك مى كردند. عملكرد گروهك منافقين در قبل از آغاز تهاجم عراق به ايران به گونه اى بود كه رژيم بعث عراق از تحليل ها، مواضع و نشريات آنها براى برنامه ريزى هاى خود استفاده مى كرد. گروهك منافقين با آغاز جنگ تحميلى عراق عليه ايران موضع فريبكارانه اى را اتخاذ كرد، بدين ترتيب كه در اعلاميه هاى آغازين خود، ضمن محكوم كردن تجاوز عراق، حضور نيروهاى خود را در جبهه هاى جنگ به خواست مقامات كشور منوط دانست. با اين همه، با گذشت هفت روز، در اطلاعيه ديگرى از حضور نيروهاى خود در جبهه هاى جنگ خبر داد. كمتر از يك ماه از آغاز جنگ نگذشته بود كه دادستان انقلاب اسلامى آبادان ۴۱ نفر از اعضاى اين گروهك را به اتهام جاسوسى بازداشت كرد. اين گروهك در حالى مدعى حضور در جبهه ها بود كه اساسا در تحليل هايش اين جنگ را جنگى ارتجاعى و ناعادلانه مى دانستند. اعضاى اين گروهك با ناديده گرفتن اين كه عراق آغازگر تهاجم به ايران بوده است و انگار كه يك گروه غيرايرانى است؛ انگيزه ايران از اين جنگ را نه دفاع از كشور كه مورد حمله واقع شده بود بلكه صدور انقلاب و همچنين انگيزه عراق را شكل گيرى جريانى قطبى در منطقه دانست.(۱) اين سازمان پس از شكست در انتخابات مجلس شوراى اسلامى در نخستين دوره، خود را به رييس جمهور مخلوع، بنى صدر نزديك كرد. بنى صدر نيز كه با مشاهده ناكامى هاى نظامى ناشى از سياست هاى مغرضانه و غلطش در آزادسازى مناطق اشغالى ايران خود را در مخاطره مى ديد، سعى كرد پس از ائتلاف با منافقين و به ظاهر چپ هاى امريكايى، مناقشات داخلى را گسترش دهد. غائله ۱۴ اسفند ۱۳۵۹ در دانشگاه تهران نقطه آغاز مرحله جديد منازعات سياسى بود. در اين روز طى سخنرانى بنى صدر در دانشگاه تهران، منافقين به همراه ديگر طرفداران رييس جمهور مخلوع، مردم حاضر در صحنه و هواداران حزب جمهورى اسلامى حاضر در مراسم را مورد ضرب و شتم قرار دادند. به رغم تاكيدات حضرت امام خمينى (ره) بر تمركز همه امكانات و نيروهاى داخلى بر دفاع همه جانبه، تداوم بحران آفرينى سياسى منافقين در داخل كشور در نخستين ماه هاى آغاز تجاوز به ميهن اسلامى، سرانجام به درگيرى مسلحانه آنان با نيروهاى انقلاب در خرداد ۱۳۶۰ منجر شد. امام خمينى (ره)، بنى صدر را از فرماندهى كل قوا خلع كردند و مجلس هم راى به عدم كفايت سياسى وى داد. سرانجام وى به اتفاق رجوى با خلبان پيشين شاه به فرانسه متوارى شد و در پى آن نيز سازمان منافقين موجى از ترور و انفجار به اميد براندازى نظام جمهورى اسلامى را در سراسر كشور به راه انداخت.(۲) بنى صدر و رجوى در پاريس به همراهى تعدادى از گروه هاى ضد انقلاب گروهى به نام شوراى مقاومت ملى را تشكيل دادند. رجوى وعده سرنگونى سريع جمهورى اسلامى را طى دو ماه به رهبران سازمان هاى هم پيمان داد، اما گذشت زمان، باور متحدان رجوى را نسبت به سخنان وى سست تر كرد. رجوى در سال دوم عمر شوراى خود ساخته در مقابل تعيين دوره سرنگونى جمهورى اسلامى پاسخ داد: «تا پايان سال آينده، نمى توانم به اين سوال جواب بدهم چون مشغول ارزيابى نيروهاى خود هستيم و در ميان نيروهاى مان حلقه مفقوده اى داريم كه مشغول يافتن و وصل آن به سازمان هستيم.» به مرور براى همگان ثابت شد كه اين حلقه مفقوده، رژيم بعث عراق بود و رجوى قصد داشت سازمان خود را با آن پيوند دهد.(۳) رجوى از همان نخستين سال سكونت در فرانسه كوشيد تا از طريق پيام ها و مصاحبه هايش به دولتمردان عراق بفهماند كه او مى تواند با زياده خواهى هاى عراق همراهى كند و حتى تا جايى پيش رفت كه اروندرود را متعلق به عراق معرفى كرد و به جاى اروندرود «واژه شط العرب» را هماهنگ با عراق به كار برد. وى علاوه بر ارسال پيام هاى محبت آميز براى رژيم عراق، كوشيد متحدان خود را آماده پذيرش ارتباط و همكارى با عراق كند. پس از زمينه سازى هاى لازم، سركرده منافقين و طارق عزيز در پاريس با يكديگر ملاقات كردند. طى ملاقات مزبور، طارق عزيز ابراز كرد: «اميدوارم در آينده نزديك دوست عزيزم مسعود رجوى را در پست رياست جمهورى يا نخست وزيرى ايران ملاقات كنم! پس از ملاقات سركرده منافقين با طارق عزيز، عراق به عمده ترين مركز فعاليت سازمان منافقين تبديل شد.(۴) گروهك منافقين از همكارى با حكومت بعثى عراق اهدافى را دنبال مى كرد؛ نخست اين كه از نظر جغرافيايى عراق با مرزهاى زمينى طولانى اى كه با ايران داشت؛ بهترين و آسان ترين مسير براى نفوذ گروه هاى عضو اين گروهك به داخل ايران محسوب مى شد. دوم آن كه اين گروهك با بهره گيرى ازكمك هاى مالى و تسليحاتى سخاوتمندانه دولت عراق مى توانست توان مبارزاتى خود را در برابر نظام اسلامى ايران به ميزان قابل توجهى افزايش دهد. به دنبال اين سياست پايگاه هاى منافقين كه تعداد آنها ۱۷ پايگاه اعلام شده بود؛ در دل خاك عراق و در نزديكى مناطق مرزى اين كشور با ايران تاسيس شد. اصلى ترين پايگاه آنها به نام «اشرف» در ۱۰۰ كيلومترى شمال غربى بغداد واقع شده بود.(۵) عمده فعاليت اين گروهك در خلال جنگ تحميلى ۸ ساله را مى توان اعزام گروه هايى براى انجام عمليات هاى ترور و خرابكارى به ويژه ترور رزمندگان و فرماندهان نظامى در داخل ايران، جاسوسى از تحركات نظامى ايران، انجام تبليغات مسموم از طريق راديوى اختصاصى اين گروه در عراق و نيز شايعه سازى براى تحت الشعاع قرار دادن حمايت هاى مردمى از جبهه ها دانست. نيروهاى وابسته به منافقين حضور گسترده اى در كنار نيروهاى عراقى داشتند و شنود مكالمات بى سيمى و تلفنى نيروهاى ايرانى بيشتر از سوى نيروهاى اين سازمان صورت مى گرفت و همچنين در سركوب شيعيان و كردهاى عراق از سوى رژيم بعث نقش مهمى داشتند.(۶) با وجود امكانات فراوان نظامى كه اين سازمان در اختيار داشت، به غير از مرحله پايانى جنگ، هيچ وقت در اندازه اى نبود كه بتواند عمليات نظامى مستقلى را عليه نيروهاى ايران انجام دهد. در اوايل سال ۱۳۶۷ نيروهاى سازمان با پشتيبانى ارتش عراق عملياتى را با نام «آفتاب» در منطقه شوش انجام دادند كه با متحمل شدن تلفات فراوانى به عقب نشينى مجبور شدند.(۷) پس از آن منافقين با بازسازى قواى خود در قالب ۲۰ تيپ (هر تيپ به استعداد يك گردان منظم حدود ۱۵۰ نفرى) در روز سوم مرداد ۱۳۶۷ از سمت اسلام آباد غرب و كرند به ايران حمله كردند و به داخل خاك ايران پيشروى كردند.(۸) آنان به خيال واهى خود قصد داشتند براساس يك برنامه زمان بندى شده ۳۳ ساعته در پنج مرحله از شهرهاى سرپل ذهاب، اسلام آباد، همدان و قزوين عبور كنند و خود را به تهران برسانند. دولت عراق در اين عمليات با ادواتى از قبيل ۱۲۰ دستگاه تانك، ۴۰۰ دستگاه نفربر، ۹۰ قبضه خمپاره انداز ۸۰ ميلى مترى، ۳۰ قبضه توپ ۱۲۲ميلى مترى، ۱۵۰ قبضه خمپاره ۴۰۰ ميلى مترى، ۱۰۰۰ قبضه تيربار كلاشينكف، ۳۰ قبضه توپ ۱۰۶ ميلى مترى و ۱۰۰۰ دستگاه كاميون و خودرو آنان را يارى مى كرد. همزمان با اين عمليات، براى جلوگيرى از عمليات هوايى هواپيماها و هليكوپترهاى جمهورى اسلامى ايران، هواپيماهاى عراقى پايگاه هاى شكارى «نوژه» همدان و حتى دزفول و همچنين پادگان تيپ ۲ سقز و پايگاه هوانيروز كرمانشاه را بمباران كردند.(۹) در واكنش به اين تحركات منافقين، روز پنج شنبه ۶ مرداد ۱۳۶۷ عمليات «مرصاد» با رمز «يا على بن ابى طالب (ع)» از سوى نيروهاى ايرانى آغاز شد. در اين عمليات سه گردان از نيروهاى بسيج و سپاه با دور زدن نيروهاى منافقين شهر اسلام آباد را آزاد كردند. بلافاصله پس از آزادسازى شهر اسلام آباد، يگان هاى سپاه پيشروى را به سمت كرند آغاز كردند. نهايتا با كشته شدن حدود ۱۶۰۰ تا ۲۰۰۰ تن و اسارت و زخمى شدن تعداد زيادى از منافقين در روز جمعه ۷ مرداد ،۱۳۶۷ اعضاى اين گروهك تروريستى هر آن چه داشتند بر زمين نهاده و به داخل خاك عراق متوارى شدند.(۱۰) برترى ايران در صحنه نظامى كه موجب عقيم ماندن طرح مشترك عراق و منافقين شده بود، موضع سياسى ايران را كه در حال مذاكره با دبيركل سازمان ملل در چارچوب قطعنامه ۵۹۸ بود، تقويت كرد و ادعاى صلح طلبى عراق و منافقين در عرصه بين المللى با تجاوز به خاك ايران زير سوال رفت.(۱۱) پس از شكست در عمليات مرصاد، منافقين ديگر هرگز نتوانستند به انسجام قبلى خود بازگردند و به علل مختلف از جمله اضمحلال اخلاقى، دچار اختلافات درون سازمانى شده و اختلافات شديد ميان كادر رهبرى و ديگر اعضاى آن به وقوع پيوست. _______________________________________________ منابع: ۱ـ رضا بسطانى، نقش سازمان مجاهدين خلق (منافقين) در جنگ ايران و عراق، فصلنامه نگين، سال اول، شماره ،۳ زمستان ۱۳۸۱. ۲ـ دروديان، محمد، آغاز تا پايان (سالنماى تحليلى): بررسى وقايع سياسى نظامى جنگ از زمينه سازى تهاجم عراق تا آتش بس، تهران: مركز مطالعات و تحقيقات جنگ، ،۱۳۸۱ ص ۴۰ـ۳۹. ۳ـ رضا بسطامى، همان. ۴ـ همان. ۵ـ جمال حسينى، حملات تهران عليه مخالفان در عراق، ماهنامه نگاه، سال اول شماره ،۳ خرداد ۱۳۷۹. ۶ـ همان. ۷ـ رضا بسطامى همان. ۸ـ راهنماى عمليات جنگ ۸ ساله، تهران: مركز مطالعات و تحقيقات جنگ، ،۱۳۶۹ ص ۷۵. ۹ـ رضا بسطامى، همان. ۱۰ـ دروديان، محمد، پايان جنگ، بررسى و تحليل رويدادهاى سياسى ـ نظامى جنگ از عمليات والفجر ۱۰ تا اشغال كويت، تهران: مركز مطالعات و تحقيقات جنگ، ،۱۳۷۹ ص ۱۹۱. ۱۱ـ همان، ص ۱۹۳.