بسم الله الرحمن الرحيم
پایگاه علوم و معارف اسلام، حاوي مجموعه تاليفات حضرت علامه آية الله حاج سيد محمد حسين حسيني طهراني قدسسره
ا..
عناوين كلي:
(بر هر يك از عناوين كليك كنيد تا زيرشاخههاي آن نمايش داده شوند.)
جلد اوّل:
مقدمه تفسير آيه نور خدا را ميتوان ديد خداوند عاشق ماسوي، و ماسوي عاشق اوست امكان ديدار و لقاء خداوند براي مؤمنين خوش كردار خداوند همه جا هست؛ چشم بگشا و ببين!
مقدمه
تفسير آيه نور
خدا را ميتوان ديد
خداوند عاشق ماسوي، و ماسوي عاشق اوست
امكان ديدار و لقاء خداوند براي مؤمنين خوش كردار
خداوند همه جا هست؛ چشم بگشا و ببين!
.
فهرست تفصيلي جلد اول
مقدّمۀ اُولي
مقدّمۀ ثانيه
مبحث 1 و 2: تفسير آيۀ نور
تفسير آيه نور تفسير علامه طباطبايي از آيه مباركه نور بحث فلسفي علامه در حقيقت مطلقه مشيّت خداوند و يخلق الله ما يشاء بحث روايي علامه طباطبايي در تفسير آيه مباركه نور معني و مفاد ولايت خداوند اعتقاد طوائف مسلمانان دربارۀ اينكه خداوند نور آسمانها و زمين است. وهّابيه و حنبليه معتقد به جسميّت خدا ميباشند. معني نور: الظّاهِرُ بِذاتِهِ الْمُظْهِرُ لِغَيْرِهِ. مواردي كه در قرآن و اخبار، به انوار معنويّه، اطلاق نور شده است. موارديكه در «نهج البلاغة» و اخبار، لفظ نور در نور معنوي آمده است اخبار و روايات وارده در «اوّلُ ما خَلَقَ اللهُ».. نخست آفريدۀ خدا، حقيقت محمّديّه است انسان كامل: كسي كه در او تمام شؤون آيۀ نور تجلّي دارد. دعاهائي كه در آنها به خداوند، نور طلاق شده است تطبيق آيۀ نور بر خمسۀ طيّبه روايات وارده در خلقت ائمّه عليهم السّلاماصل طينت ائمّه عليهم السّلام نور است كيفيّت اشتقاق نور ائمّه عليهم السّلام از نور واحد.. حضرت فاطمة الزّهراء از رجال آيۀ نور و در بيوت آن هستند.. بازگشت به عناوين كلي
تفسير آيه نور
تفسير علامه طباطبايي از آيه مباركه نور
بحث فلسفي علامه در حقيقت مطلقه مشيّت خداوند و يخلق الله ما يشاء
بحث روايي علامه طباطبايي در تفسير آيه مباركه نور
معني و مفاد ولايت خداوند اعتقاد طوائف مسلمانان دربارۀ اينكه خداوند نور آسمانها و زمين است.
وهّابيه و حنبليه معتقد به جسميّت خدا ميباشند.
معني نور: الظّاهِرُ بِذاتِهِ الْمُظْهِرُ لِغَيْرِهِ.
مواردي كه در قرآن و اخبار، به انوار معنويّه، اطلاق نور شده است.
موارديكه در «نهج البلاغة» و اخبار، لفظ نور در نور معنوي آمده است
اخبار و روايات وارده در «اوّلُ ما خَلَقَ اللهُ»..
نخست آفريدۀ خدا، حقيقت محمّديّه است
انسان كامل: كسي كه در او تمام شؤون آيۀ نور تجلّي دارد.
دعاهائي كه در آنها به خداوند، نور طلاق شده است
تطبيق آيۀ نور بر خمسۀ طيّبه
روايات وارده در خلقت ائمّه عليهم السّلاماصل طينت ائمّه عليهم السّلام نور است
كيفيّت اشتقاق نور ائمّه عليهم السّلام از نور واحد..
حضرت فاطمة الزّهراء از رجال آيۀ نور و در بيوت آن هستند..
بازگشت به عناوين كلي
مبحث 3 و 4: خدا را ميتوان ديد
آيۀ: سَنُرِيهِمْ ءَايَـٰتِنَا فِي الآفَاقِ وَ فِيٓ أَنفُسِهِمْ.. ضمير «أَنـَّهُ الْحَقُّ» بر ميگردد به مقدّر مأخوذ از «سَنُرِيهِمْ ءَايَـٰتِنَ».. خداوند در آيات آفاقي و انفسي ظهور دارد وليكن مردم در لقاي او شكّ دارند.. خدا را با خدا، نه با غير او، ميتوان شناخت ابيات رفيعۀ شبستري در عدم امكان شناخت خدا از غير خدا اعتقاد علماء راجع به دو دسته از اخبار رؤيت پروردگار. قاعدۀ: لا يَعْرِفُ شَيْءٌ شَيْئًا إلاّ بِما هُوَ فيهِ مِنْهُ. قابليّت انسان در آفرينش، نامتناهي است امكان معرفت تامّه و لقاي حقيقيّۀ خدا براي مقرّبان درگاه وي ديدار پيغمبر اكرم خدا را در شب معراج، و وحيِ به او كيفيّت لقاء پيامبر، خداوند را در ليلۀ معراج آيات سورۀ النّجم دلالت بر ديدار پيامبر، خدا را در معراج دارد. بحث علاّمۀ طباطبائي دربارۀ آيات سورۀ النّجم و روايات وارده در رؤيت پيغمبر، خدا را در معراج گفتار بيضاوي در تفسير آيات معراج كلام جبرئيل: لَوْ دَنَوْتُ أَنْمُلَةً لَاحْتَرَقْتُ... لِي مَعَ اللَهِ وَقْتٌ لَا يَسَعُنِي فِيهِ مَلَكٌ مُقَرَّبٌ وَ لَا نَبِيٌّ مُرْسَلٌ. هرچه غير خداست حجاب است، و تا حجاب هست معرفت تامّه حاصل نخواهد گشت ابيات حكيمانۀ مجنون راجع به معشوقهاش ليلي جَلَّ جَنابُ الْحَقِّ عَنْ أنْ يَكونَ شَريعَةً لِكُلِّ وارِدٍ. اشعار إبراهيم بن أدهم دربارۀ محبّت و عشق به خداوند.. بيان حال سيّد الشّهداء عليه السّلام در خلوت با محبوب عظمت اوج عرفاني سيّد الشّهداء عليه السّلام، بيان وَ هُوَ بِالافُقِ الاعْلَي' ميباشد.. بازگشت به عناوين كلي
آيۀ: سَنُرِيهِمْ ءَايَـٰتِنَا فِي الآفَاقِ وَ فِيٓ أَنفُسِهِمْ..
ضمير «أَنـَّهُ الْحَقُّ» بر ميگردد به مقدّر مأخوذ از «سَنُرِيهِمْ ءَايَـٰتِنَ»..
خداوند در آيات آفاقي و انفسي ظهور دارد وليكن مردم در لقاي او شكّ دارند..
خدا را با خدا، نه با غير او، ميتوان شناخت
ابيات رفيعۀ شبستري در عدم امكان شناخت خدا از غير خدا
اعتقاد علماء راجع به دو دسته از اخبار رؤيت پروردگار.
قاعدۀ: لا يَعْرِفُ شَيْءٌ شَيْئًا إلاّ بِما هُوَ فيهِ مِنْهُ.
قابليّت انسان در آفرينش، نامتناهي است
امكان معرفت تامّه و لقاي حقيقيّۀ خدا براي مقرّبان درگاه وي
ديدار پيغمبر اكرم خدا را در شب معراج، و وحيِ به او
كيفيّت لقاء پيامبر، خداوند را در ليلۀ معراج
آيات سورۀ النّجم دلالت بر ديدار پيامبر، خدا را در معراج دارد.
بحث علاّمۀ طباطبائي دربارۀ آيات سورۀ النّجم و روايات وارده در رؤيت پيغمبر، خدا را در معراج
گفتار بيضاوي در تفسير آيات معراج
كلام جبرئيل: لَوْ دَنَوْتُ أَنْمُلَةً لَاحْتَرَقْتُ...
لِي مَعَ اللَهِ وَقْتٌ لَا يَسَعُنِي فِيهِ مَلَكٌ مُقَرَّبٌ وَ لَا نَبِيٌّ مُرْسَلٌ.
هرچه غير خداست حجاب است، و تا حجاب هست معرفت تامّه حاصل نخواهد گشت
ابيات حكيمانۀ مجنون راجع به معشوقهاش ليلي
جَلَّ جَنابُ الْحَقِّ عَنْ أنْ يَكونَ شَريعَةً لِكُلِّ وارِدٍ.
اشعار إبراهيم بن أدهم دربارۀ محبّت و عشق به خداوند..
بيان حال سيّد الشّهداء عليه السّلام در خلوت با محبوب
عظمت اوج عرفاني سيّد الشّهداء عليه السّلام، بيان وَ هُوَ بِالافُقِ الاعْلَي' ميباشد..
مبحث 5 تا 8: خداوند عاشق ماسوي، و ماسوي عاشق اوست
تفسير آيۀ: يَـٰأَيـُّهَا الإنسَـٰنُ إِنَّكَ كَادِحٌ إِلَي' رَبِّكَ كَدْحًا فَمُلَـٰقِيهِ. كلام شيخ بهائي راجع به «رسالۀ عشق» أبوعلي سينا «رسالۀ عشق» بوعليّ: خداوند و جميع موجودات امكانيّه صاحب عشق هستند. بيان عشق در نفوس متألّهه ، از «رسالۀ عشق» ابن سينا اثبات صدر المتألّهين ، سريان عشق را در جميع موجودات به وجه احسن ردّ صدر المتألّهين بر شيخ الرّئيس دربارۀ عشق در بسائط غير حيّه صدر المتألّهين: تعلّق عشق به جسم و جسمانيّات محال است اتّصال واقعي ميان دو جسم محال است ؛ تعشّق ميان دو جسم محال است تجرّد نفس ، موجب بقاي او و فناي در ذات خداست بايد چشم را از ديدن غير پاك كرد. فرياد مجنون هنگام فَصْد ، از نيشتر خوردن بر رگ ليلي خدا را با خدا بايد شناخت ؛ «آفتاب آمد دليل آفتاب» «عاشقان ، كشتگان معشوقند» كلام اميرالمؤمنين عليه السّلام: الْبَعْرَةُ تَدُلُّ عَلَي الْبَعِيرِ ، وَ الرَّوْثَةُ تَدُلُّ عَلَي الْحَمِيرِ. اكتفا كردن به «دينُ العجائز» موجب خسران و ندامت و حسرت است اشعار بلند پايۀ شبستري در لزوم حركت به سمت خداوند. شرح «مفاتيح الإعجاز» در اشعار «گلشن راز» مراتب ظهورات خداوند در عوالم ، غير متناهي است «سيمرغ» ذات واحد مطلق و «كوه قاف» حقيقت انساني است بهشت و دوزخ را مظاهري در جميع عوالم الهي موجود ميباشد. ادلّۀ مثبتۀ وجود بهشت و دوزخ در عوالم بعد از عالم دنيا عوالم خمسه: لاهوت ، جبروت ، ملكوت ، مُلك و ناسوت جابلقا مجمع البحرين الوهيّت و امكان ، و جابلسا تعيّن نشأۀ انساني است جابُلْقا عالم مثال در مشرق ارواح ، و جابُلْسا عالم مثال در مغرب است جمع آوردن مشارق و مغارب در قرآن اشاره است به عدم انحصار عوالم در عالم ظاهر دوازده بار بايزيد را به جرم الحاد ، از بسطام بيرون كردند. در حشر معلوم شود كه غير از حقّ تعالي همه سراب بودهاند. تحريص و ترغيب به مكاشفات و تجلّيات و سَيَران به عوالم لطيفه براي سير عوالم ربوبي ، ارشاد استاد كامل لازم است تا فرصت باقي ميباشد بايد دست به سلوك و راه عرفان زد. انساني كه دنبال خودشناسي نرود ، محرومترين خلائق است راه وصول به معرفة الله ، عبور از نفس پرستي است در راه وصول به معرفة الله ، اقتصار به مجرّد تقليد مستحسن نيست مراد از « عَلَيْكُمْ بِدينِ الْعَجآئِزِ » امر به انقياد محض است نه نهي از تفكّر در معرفة الله تا سالك از همه چيز نگذرد ، به مراد نخواهد رسيد. شرائط و آداب سلوك راه خدا تجلّيات عبارتند از: آثاري ، افعالي ، صفاتي ، ذاتي سالك پس از فناء در تجلّي ذاتي ، باقي به بقاء حقّ ميگردد. سالك بايد از تجلّيات حسّي و خيالي و عقلي عبور نمايد. تا هستي سالك باقي است ، تجلّي ذاتي حقّ محال است اگر «كوه توئي» نباشد ميان تو و حقّ هيچ راه نيست تجلّي ذاتي حقّ بر جبل ، و بيهوش افتادن حضرت موسي سلوك و رياضات ، بجهت استعداد يافتن براي جذبات الهيّه است معراج رسول اكرم صلّي الله عليه وآله ليلة المعراج مشاهدۀ سالك آثار و احكام اسماء و صفات الهي را در نزد تحقّق به مقام واحديّت شناخت خدا با صفات كلّيّه و ذات او محال است ؛ و فناء در هر دو ممكن خلع و لبس سقراط و أفلاطون: حكماي الهي ابيات راقيۀ شيخ بهائي در ملاقات خدا با او. بيان حضرت حدّاد در كيفيّت برآورده شدن حاجتها در حال فناء بازگشت به عناوين كلي بازگشت به عناوين كلي دوره اللهشناسي صفحه بعد
تفسير آيۀ: يَـٰأَيـُّهَا الإنسَـٰنُ إِنَّكَ كَادِحٌ إِلَي' رَبِّكَ كَدْحًا فَمُلَـٰقِيهِ.
كلام شيخ بهائي راجع به «رسالۀ عشق» أبوعلي سينا
«رسالۀ عشق» بوعليّ: خداوند و جميع موجودات امكانيّه صاحب عشق هستند.
بيان عشق در نفوس متألّهه ، از «رسالۀ عشق» ابن سينا
اثبات صدر المتألّهين ، سريان عشق را در جميع موجودات به وجه احسن
ردّ صدر المتألّهين بر شيخ الرّئيس دربارۀ عشق در بسائط غير حيّه
صدر المتألّهين: تعلّق عشق به جسم و جسمانيّات محال است
اتّصال واقعي ميان دو جسم محال است ؛ تعشّق ميان دو جسم محال است
تجرّد نفس ، موجب بقاي او و فناي در ذات خداست
بايد چشم را از ديدن غير پاك كرد.
فرياد مجنون هنگام فَصْد ، از نيشتر خوردن بر رگ ليلي
خدا را با خدا بايد شناخت ؛ «آفتاب آمد دليل آفتاب»
«عاشقان ، كشتگان معشوقند»
كلام اميرالمؤمنين عليه السّلام: الْبَعْرَةُ تَدُلُّ عَلَي الْبَعِيرِ ، وَ الرَّوْثَةُ تَدُلُّ عَلَي الْحَمِيرِ.
اكتفا كردن به «دينُ العجائز» موجب خسران و ندامت و حسرت است
اشعار بلند پايۀ شبستري در لزوم حركت به سمت خداوند.
شرح «مفاتيح الإعجاز» در اشعار «گلشن راز»
مراتب ظهورات خداوند در عوالم ، غير متناهي است
«سيمرغ» ذات واحد مطلق و «كوه قاف» حقيقت انساني است
بهشت و دوزخ را مظاهري در جميع عوالم الهي موجود ميباشد.
ادلّۀ مثبتۀ وجود بهشت و دوزخ در عوالم بعد از عالم دنيا
عوالم خمسه: لاهوت ، جبروت ، ملكوت ، مُلك و ناسوت
جابلقا مجمع البحرين الوهيّت و امكان ، و جابلسا تعيّن نشأۀ انساني است
جابُلْقا عالم مثال در مشرق ارواح ، و جابُلْسا عالم مثال در مغرب است
جمع آوردن مشارق و مغارب در قرآن اشاره است به عدم انحصار عوالم در عالم ظاهر
دوازده بار بايزيد را به جرم الحاد ، از بسطام بيرون كردند.
در حشر معلوم شود كه غير از حقّ تعالي همه سراب بودهاند.
تحريص و ترغيب به مكاشفات و تجلّيات و سَيَران به عوالم لطيفه
براي سير عوالم ربوبي ، ارشاد استاد كامل لازم است
تا فرصت باقي ميباشد بايد دست به سلوك و راه عرفان زد.
انساني كه دنبال خودشناسي نرود ، محرومترين خلائق است
راه وصول به معرفة الله ، عبور از نفس پرستي است
در راه وصول به معرفة الله ، اقتصار به مجرّد تقليد مستحسن نيست
مراد از « عَلَيْكُمْ بِدينِ الْعَجآئِزِ » امر به انقياد محض است نه نهي از تفكّر در معرفة الله
تا سالك از همه چيز نگذرد ، به مراد نخواهد رسيد.
شرائط و آداب سلوك راه خدا
تجلّيات عبارتند از: آثاري ، افعالي ، صفاتي ، ذاتي
سالك پس از فناء در تجلّي ذاتي ، باقي به بقاء حقّ ميگردد.
سالك بايد از تجلّيات حسّي و خيالي و عقلي عبور نمايد.
تا هستي سالك باقي است ، تجلّي ذاتي حقّ محال است
اگر «كوه توئي» نباشد ميان تو و حقّ هيچ راه نيست
تجلّي ذاتي حقّ بر جبل ، و بيهوش افتادن حضرت موسي
سلوك و رياضات ، بجهت استعداد يافتن براي جذبات الهيّه است
معراج رسول اكرم صلّي الله عليه وآله ليلة المعراج
مشاهدۀ سالك آثار و احكام اسماء و صفات الهي را در نزد تحقّق به مقام واحديّت
شناخت خدا با صفات كلّيّه و ذات او محال است ؛ و فناء در هر دو ممكن
خلع و لبس سقراط و أفلاطون: حكماي الهي
ابيات راقيۀ شيخ بهائي در ملاقات خدا با او.
بيان حضرت حدّاد در كيفيّت برآورده شدن حاجتها در حال فناء
بازگشت به عناوين كلي دوره اللهشناسي
صفحه بعد
كليه حقوق، محفوظ و متعلق به موسسه ترجمه و نشر دوره علوم و معارف اسلام است.