رسول اکرم (ص): الصَّلاهُ زَادَ لِلمُؤمِنِ مِنَ الدُّنیا إلَی الأخِره (بحار الانوار، ج 82)
نماز زاد و توشه مؤمن در دنیا برای آخرت می باشد.
******************************
سجاده های عاشقی - شهيد ذوالفقار بوربوراني
برادرِ شهيد اباذري نقل مي كند: «در زمين كشاورزي نزديك روستا مشغول كار بوديم. مي خواستيم هر چه زودتر كار تمام شود تا برگرديم به خانه كه ناگهان حمزه دست از كار كشيد و به طرف شير آب رفت. با تعجب به او گفتم: كجا مي روي؟ گفت: مگر صداي اذان را نمي شنوي؟ وقت نماز است. گفتم: بيا كار را تمام كنيم، بعد مي رويم نماز مي خوانيم. با حالت عجيبي به من گفت: چطور اين قدر به نفْسِ خودت اهميت مي دهي، اما به خداي خودت نه؟ و بعد رفت تا نماز را در اول وقت به جا آورد.»
(به نقل از فارس نیوز)
******************************
احکام طهارت
س : اگر نمازگزار یقین داشته باشد که نجاستی بر بدن یا لباسش وجود ندارد و نماز بخواند، بعداً معلوم شود که بدن یا لباس او نجس بوده است. آیا نماز وی باطل است؟ اگر در حین نماز نجاست حاصل شود، نماز او چه حکمی دارد؟
ج: اگر اصلاً علم به نجس بودن لباس يا بدن نداشته باشد و بعد از نماز متوجه آن شود، نماز او صحيح است و اعاده و قضا واجب نيست. ولى اگر در اثناء نماز نجاست عارض شود، اگر براى وى ازاله نجاست از بدن يا در آوردن لباس نجس بدون ارتکاب عملى که منافات با نماز دارد، ممکن باشد، بايد نجاست بدن را برطرف يا لباس نجس را از خود دور کند و نماز خود را تکميل نمايد و اگر برطرف کردن نجاست با حفظ حالت نماز براى او امکان ندارد و وقت هم وسعت دارد، واجب است که نماز را قطع کند و با بدن و لباس پاک آن را اعاده نمايد.
******************************
احکام اجتماعی
س : اگر شخصی دارای نفوذ و موقعیت اجتماعی خاصی باشد که اگر بخواهد میتواند بر معترضین به خود ضرر وارد سازد، و شواهدی هم دلالت کند بر اینکه وی مرتکب گناه و کارهای خلاف و دروغگویی میشود، با این وضع، آیا جایز است امر به معروف و نهی از منکر را در مورد او ترک کنیم یا اینکه با وجود ترس از ضرر رساندن او، واجب است او را امر به معروف و نهی از منکر کنیم؟
ج: اگر ترس از ضرر منشأ عقلايى داشته باشد، مبادرت به امر به معروف و نهى از منکر واجب نيست، بلکه تکليف از شما ساقط مىشود. ولى سزاوار نيست کسى به مجرد ملاحظه مقام کسى که واجب را ترک کرده و يا مرتکب فعل حرام شده و يا به مجرد احتمال وارد شدن ضرر کمى از طرف او، تذکر و موعظه به برادر مؤمن خود را ترک کند.
******************************
احکام نماز
س: اگر بر اثر سهل انگاری و یا لهجه ای که انسان به آن تکلم میکند، اشتباهی در قرائت حمد و سوره و یا در اعراب و حرکات کلمات نماز رخ دهد مثلاً کلمه یولَد به جای فتح لام، به کسر لام خوانده شود، نماز چه حکمی دارد؟
ج: اگر عامد باشد نماز باطل است و اگر جاهل مقصر (قادر بر یادگیری) باشد نیز بنابر احتیاط واجب، نماز باطل است، و الا نماز صحیح است. البته اگر نمازهای گذشته را با اعتقاد به صحّت، به‌صورت مذکور خوانده باشد، در هر صورت قضای آنها واجب نیست.
س: نحوه دقيق سجده سهو در نماز چگونه است؟
ج: بعد از سلام نماز فوراً نيت سجده سهو نماييد و پيشانى را بر چيزى که سجده بر آن صحيح است بگذاريد و مستحب است بگوييد: «بِسْمِ اللهِ و بالله، السلامُ عَليکَ ايّها النَّبى وَ رَحْمَةُ اللهِ وَ بَرکاتُه» و بعد بنشينيد و دوباره به سجده برويد و ذکر مذکور را بگوييد و بنشينيد و بعد از خواندن تشهد، سلام دهيد.
******************************
احکام فرهنگی
س : عمل خالکوبی که نزد بعضی از مردم متعارف است و به این طریق عکسهایی بر روی بدن کشیده میشود به‌طوری که ثابت باقی مانده و از بین نمیروند، چه حکمی دارد؟ آیا مانع از صحّت وضو یا غسل میشود؟
ج: خالکوبى حرام نيست و اثرى که از آن در زير پوست باقى مىماند مانع از رسيدن آب نيست و وضو و غسل با آن صحيح است.
******************************
احکام اقتصادی
س: من اطمینان دارم که پدرم خمس و زکاتش را نمیپردازد، و وقتی به او تذکر میدهم، در پاسخ میگوید که ما مستحق هستیم و خمس و زکاتی بر ما واجب نیست، حکم این مسأله چیست؟ ج: اگر پدرتان مالى که خمس و زکات به آن تعلّق بگيرد، نداشته باشد، خمس و زکات بر او واجب نيست و تحقيق در اين زمينه بر شما لازم نيست.
******************************
نمازهای قضا
س: من پسر بزرگ خانواده هستم. آیا واجب است برای خواندن نمازهای قضای پدرم، تا زنده است از او تحقیق کنم یا این که بر او واجب است مرا از مقدار آن آگاه نماید؟ در صورتی که مرا مطلع نکند، تکلیف من چیست؟
ج: تفحص و سؤال بر شما واجب نيست، ولى بر پدر واجب است تا فرصت دارد خودش بخواند و اگر نتوانست وصيت نمايد. به هرحال پسر بزرگ مکلّف است که بعد از فوت پدرش، آن مقدار از نماز و روزههايى را که يقين دارد از پدرش فوت شده است، قضا نمايد.
******************************
نماز جماعت
س: در اماکن نظامی هنگام بر پایی نماز جماعت که در وقت اداری است، تعدادی از نظامیان به خاطر شرایط کاری در آن شرکت نمیکنند، با آنکه انجام آن کارها بعد از وقت اداری و یا در روز بعد ممکن است. آیا این عمل سبک شمردن نماز است؟
ج: بهتر است براى درک فضيلت نماز اول وقت و جماعت، کارهاى ادارى به گونهاى تنظيم شود که آنها بتوانند اين فريضه الهى را به‌صورت جماعت و در کمترين مدت بخوانند.
******************************
اصطلاحات فقهی
حق الله: تكليفی كه در صورت سرپيچی از آن، مكلف در برابر خداوند مسؤل است؛ مانند نماز و روزه
حق الناس: حق اشخاص ديگر كه با اتلاف، اضرار و دَين بر گردن مكلف می‌آيد، و سقوط آن وابسته به رضايت صاحب حق است.