جلوه های نورانی
پیامبر اکرم (ص) :اَلعِلمُ رَأسُ الخَيرِ كُلِّه.ِ ( بحارالأنوار، ج77، ص 175، ح 9 )
دانايى سرآمد همه خوبى هاست.
**********************************
قله های فقه شیعه
مقدس اردبيلى (رحمت الله علیه)
احمد بن محمد اردبيلى، معروف به مقدس اردبيلى، ضرب المثل زهد و تقوااست و در عين حال از محققان فقهاى شيعه در قرن دهم هجری است.محقق اردبيلى معاصر صفويه است. گويند شاه عباس اصرار داشت كه به اصفهان بيايد، او حاضر نشد .شاه عباس خيلى مايل بود كه مقدس اردبيلى خدمتى به او ارجاع دهد تا اينكه اتفاق افتاد كه شخصى به علت تقصيرى از ايران فرار كرد و در نجف از مقدس اردبيلى خواست كه نزد شاه عباس شفاعت كند، مقدسنامهاى به او نوشت به اين مضمون: « بانى ملك عاريت بداند اگر چه اين مرد اول ظالم بود، اكنون مظلوم مىنمايد، چنانچه از تقصير او بگذرى، شايد حق سبحانه از پارهاى از تقصيرات تو بگذرد» “بنده شاه ولايت،اردبيلى” شاه عباس نوشت: « به عرض مىرساند عباس خدماتى را كه فرموده بوديد به جان منت داشت، به تقديم رسانيد، اميد كه اين محب را از دعاى خير فراموش ننماييد.» “كلب آستان على،عباس” ایشان يكى از فقهاى نامدار و يكى از مفاخر علماى اماميه قرندهم هجرى است كه در بين توده مردم به« مقدس اردبيلى» و در ميان خواص و فقهاء به« محقق و مدقق اردبيلى» شهرت دارد، و عامل اين شهرت، وجود آن آثار و تاليفات وتحقيقات گرانقدرى است كه در زمينه فقه، كلام و عقايد از او به يادگار مانده است. پس از شهيد ثانى مرجعيت و رياست تامه شيعه را در نجف بر عهده داشت. مهمترین تاليفات او عبارتند از : زبده البيان في آيات احكام القرآن - مجمع الفائده و البرهان في شرح ارشاد الاذهان - حديقه الشيعه - -شرح الهيات تجريد قوشجى.
(بنقل از کتاب فقهای شیعه )
**********************************
احکام نماز
س: اگر شخصى سهواً در سجده ذکر رکوع را بگويد و يا بر عکس، در رکوع ذکر سجده را بگويد و در همان حال متوجه اشتباه خود شده و آن را اصلاح نمايد، آيا نماز او باطل است؟
ج: اشکال ندارد و نمازش صحيح است.
(اجوبه الاستفتائات- س481)
**********************************
احکام طهارت
س: کيفيت تيمم چگونه است؟ آيا فرقى بين تيمم بدل از وضو و غسل هست؟
ج: تيمم بدين ترتيب است: ابتدا بايد نيت نمايد و سپس کف هر دو دست را بر چيزى که تيمم بر آن صحيح است بزند و آن را به تمام پيشانى و دو طرف آن از جايى که موى سر مىرويد تا ابروها و بالاى بينى بکشد، و سپس کف دست چپ را بر تمام پشت دست راست و کف دست راست را بر تمام پشت دست چپ، بکشد و احتياط واجب اين است که بار ديگر دستها را به زمين بزند و سپس کف دست چپ را بر پشت دست راست وکف دست راست را بر پشت دست چپ بکشد. اين ترتيب در تيمم بدل از وضو و بدل از غسل يکسان است.
(اجوبه الاستفتائات- س209 )
**********************************
احکام خمس
س: آيا بر کارمندانى که گاهى مقدارى مال از مخارج سالانه آنها زياد مىآيد، با توجه به اينکه بدهىهاى نقدى و قسطى دارند، خمس واجب است؟
ج: اگر بدهى بر اثر قرض کردن در طول سال براى مخارج همان سال يا خريد بعضى از مايحتاج سال به‌صورت نسيه باشد، در صورتى که بخواهد دين خود را از منافع همان سال ادا نمايد، مقدار دين از باقى‌مانده درآمد آن سال استثنا مى‌شود، و در غير اين صورت، تمام درآمد باقى‌مانده خمس دارد. .
( اجوبه الاستفتائات- س 865)
**********************************
احکام سفر
س: کسى که سفر شغلى حداقل هر ده روز يک بار انجام مى‌دهد، تا چه مدّت آن را ادامه دهد حکم سفر شغلى بر آن مترتب مى‌شود؟
ج: ميزان صدق تکرّر سفر براى شغل است، همين که کارى که براى آن سفر مى‌کند شغل او محسوب باشد ولو شغل دو سه ماهه، و براى آن بدون تخلّل اقامت ده روز در يک جا مکرّراً مسافرت مى‌کند، در سفر سوّم نمازش تمام است. (سایت مقام معظم رهبری)
**********************************
احکام روزه
س: اگر پزشک شخصى را از روزه گرفتن منع کند آيا با توجه به اينکه بعضى از پزشکان اطلاعى از مسائل شرعى ندارند، عمل به گفته او واجب است؟
ج: اگر مکلّف از گفته پزشک يقين پيدا کند که روزه براى او ضرر دارد و يا از گفته وى يا منشأ عقلايى ديگرى براى او خوف از ضرر حاصل شود، روزه گرفتن براى او واجب نيست، بلکه جايز هم نيست.
(اجوبه الاستفتائات- س175)
**********************************
احکام فرهنگی
س: شرکت در مجالس و محافلى که انسان در آنها گاهى مبتلا به شنيدن کلام غيرمناسبى از قبيل افترا بر مقامات دينى يا مسئولين جمهورى اسلامى يا مؤمنين ديگر مى‌شود چه حکمى دارد؟ ج: مجرّد حضور در آن مجالس تا زمانى که مستلزم ابتلا به عمل حرام مانند گوش‌دادن به غيبت و همچنين موجب تأييد و ترويج منکر نباشد، فى‌نفسه اشکال ندارد ولى نهى از منکر با وجود شرايط آن واجب است .
(اجوبه الاستفتائات- س1430)
**********************************
احکام اجتماعی
س: اگر امر به معروف و نهى از منکر مستلزم بى‌آبرويى کسى که واجب را ترک کرده و يا فعل حرام را به جا آورده باشد، و موجب کاسته شدن احترام او در برابر مردم گردد، چه حکمى دارد؟
ج: اگر در امر به معروف و نهى از منکر، شرايط و آداب آن رعايت شود و از حدود آن تجاوز نشود، اشکال ندارد. .
( اجوبه الاستفتائات- س1053 )
**********************************
واژه شناسی فقهی
تقاص
تقاص یعنی برداشتن مال يا پول از كسى كه حق انسان را گرفته و از دادن آن امتناع مى كند.
(پایگاه اطلاع رسانی مقام معظم رهبری . اصطلاحات فقهی)