قال على (ع): عِلمُ الْمُنافِقِ في لِسانِهِ و َعِلْمُ الْمُؤْمِنِ في عَمَلِهِ؛ / (غررالحكم، ص463)
دانش منافق در زبان او و دانش مؤمن در كردار اوست.
*********************************
قله های فقه شیعه - محمد حسین کاشف الغطاء (ره)
محمد حسین کاشف الغطا، مجتهدی نو اندیش بود که همتای او، در میان علمای مسلمان کمتر یافت می شود. جدّ او آیت الله شیخ جعفر کاشف الغطاء است. در 10سالگی وارد حوزه علمیه نجف شد. 15ساله بود که کتاب العبقات العنبریه را درباره خاندان خود نوشت. جرأت و جسارت وی در ابراز آرای فقهی ای که آن را مبتنی بر حجت شرعی و تأیید عقلی می دید، مثال زدنی است..کاشف الغطاء در برخی موضوعات فقهی فتاوا و نظریه‌های جدیدی دارد. برخی، نوگرایی و نواندیشی او را وامدار نگرۀ اجتماعی، سفرها، ارتباطاتش با جهان معاصر و آشنایی‌اش با معضلات و مشکلات و الزامات زندگی اجتماعی جهان معاصر دانسته‌اند. شمار تألیف او از هشتاد کتاب و رساله فراتر می‌رود، ولی بیشتر آنها هنوز چاپ نشده‌است. از جمله نظریه‌های جسورانه او حکم به مباح بودن غنا و موسیقی غیر مبتذل، سپردن حق طلاق به زنی که شوهرش به بیماری سل مبتلا شده، فراخوانی زنان به سواد‌آموزی در عین پای‌بندی به حقوق زناشویی و تربیت شایسته نسل آینده، از جمله این مواردند. به اعتقاد او اگر در اسلام احکامی هست که در طول زمان نباید تغییر و تبدیل یابد، احکام دیگری هم هست که به مقتضای عقل، منطق و مستلزمات شـرعی، باید تغـییر یابد؛ امـا بسیاری مجتهدان، سلـیقه اجـرای ایـن تبـدیل و تغییر را ندارند و این گونه احکام، همچنان جامد و بیگانه از هدفی می‌ماند که در شرع لحاظ شده بود. کاشف الغطاء کثیرالسفر بود و به پاکستان، هندوستان، شامات و مصر سفر کرد. افزون بر علما و شخصیتهای مذهبی، مقامات سیاسی کشورهای مختلف نیز غالبا هنگام سفر کاشف الغطاء به کشور آنان، به سبب نفوذ و اعتبار او در جهان تشیع، به دیدار و گفت و گو با وی علاقه‌مند بودند. او چند بار به ایران آمد و با آیت الله شیخ عبدالکریم حائری، آیت الله کاشانی و بسیاری از علمای سرشناس دیدار داشته است. در چند سفر که به شامات و مصر داشت، با علمای اهل سنت و روشنفکران مذهبی که منادی بیداری و وحدت اسلامی بودند، گفت‌و‌گو کرد. . در میان علمای مسلمان مذاهب مختلف اسلام، کمتر کسی را می توان یافت که به اندازه امام کاشف الغطاء در تحکیم وحدت میان مذاهب کوشیده باشد. کاشف الغطا تفرقه را بیماری امت و وحدت را داروی این بیماری می دانست اما معتقد بود وحدت ، با لفاظی های میان تهی و سخنان بلیغ و رسا و... به دست نمی آید. ملاک اتحاد و حقیقت توحید در اینجا صفای نیت و اخلاص عمیق و جدیت و فعالیت است. وی طرح برگزاری همایش سالانه یا دو سالانه عقلا و علمای مسلمان را برای تقویت بذر اتحاد میان شیعه و سنی و گفت و گوی متقابل پیرامون مسائل اسلام، پیشنهاد کرد. او در ماجرای جنگ جهانی اول که سید محمد کاظم یزدی علیه تجاوز انگلیسی‌ها فتوا ی جهاد داد، به عنوان یک سرباز به جمع مجاهدان عراقی پیوست. برخی از شیعیان در هند، ایران، افغانستان، مسقط، و نیز عشایر عراق مقلد او بودند. کاشف الغطاء سرانجام در 18 ذیقعده 1373 ق. در سفری به ایران، در کرند کرمانشاه درگذشت. پیکر او را به نجف منتقل کردند و جنازه او در نجف تا قبرستان وادی السلام تشییع شد.
(به نقل از سایت آيت الله العظمی شيخ محمّدحسين کاشف الغطاء - وبسایت حوزه نت)
*********************************
احکام سیاسی
س : آیا اهل کتابی که در کشورهای اسلامی زندگی میکنند، حکم اهل ذمّه را دارند؟
ج: آنان تا زمانى که مطيع قوانين و مقررات دولت اسلامى که در حمايت آن زندگى مىکنند، باشند و کارى که منافى با أمان است، انجام ندهند، حکم معاهد را دارند.
*********************************
احکام عبادی
س : اگر نمازگزار یقین داشته باشد که نجاستی بر بدن یا لباسش وجود ندارد و نماز بخواند، بعداً معلوم شود که بدن یا لباس او نجس بوده است. آیا نماز وی باطل است؟ اگر در حین نماز نجاست حاصل شود، نماز او چه حکمی دارد؟
ج: اگر اصلاً علم به نجس بودن لباس يا بدن نداشته باشد و بعد از نماز متوجه آن شود، نماز او صحيح است و اعاده و قضا واجب نيست. ولى اگر در اثناء نماز نجاست عارض شود، اگر براى وى ازاله نجاست از بدن يا در آوردن لباس نجس بدون ارتکاب عملى که منافات با نماز دارد، ممکن باشد، بايد نجاست بدن را برطرف يا لباس نجس را از خود دور کند و نماز خود را تکميل نمايد و اگر برطرف کردن نجاست با حفظ حالت نماز براى او امکان ندارد و وقت هم وسعت دارد، واجب است که نماز را قطع کند و با بدن و لباس پاک آن را اعاده نمايد.
س: حرکت دستها هنگام تکبيره الاحرام اول نماز چگونه بايد باشد؟
ج: مستحب است همزمان با شروع تكبير دستان را بالا ببرد به گونه اى كه با پايان يافتن تكبير، دستان در مقابل گوش قرار گيرد.
س : آیا ادا کامل الفاظ عربی در نماز واجب است؟ آیا اگر کلمات به‌صورت عربی صحیح و کامل تلفظ نشود، نماز محکوم به صحّت است؟
ج: واجب است که همه ذکرهاى واجب نماز از قبيل قرائت حمد و سوره و غير آنها به‌طور صحيح قرائت شود و اگر نمازگزار کيفيت صحيح تلفظ کلمات عربى را نمىداند، واجب است که ياد بگيرد و اگر قادر به يادگيرى نيست، معذور است.
س: اگر پس از قنوت اشتباهاً به سمت سجده برويم، پس از فهميدن و در همان حالِ خميده بازگشتن به ركوع چه حكمى دارد؟ وظيفه‌ى ما چيست؟
ج: اگر قصد رکوع داشتيد ولى به سجده رفتيد، چنانچه به سجده نرسيده يادتان آمد، بايد تا سر حدّ رکوع بلند شويد و ذکر رکوع را بگوييد و نماز را ادامه دهيد ولى اگر اصلاً رکوع يادتان نبود و به سمت سجده رفتيد و به سجده نرسيده يادتان آمد، بايد بلند شويد و از قيام به رکوع برويد.
س: مأمومى كه در هنگام ركوع امام جماعت تكبيرة الاحرام گفته ولى به ركوع امام نرسيده وظيفه‌اش چيست؟
ج: اگر مأموم به ركوع رفته، نمازش فرادا مى‌شود و صحيح است و مى‌تواند براى درک جماعت آن را به مستحبى تبديل کند و اگر به ركوع نرفته، مى‌تواند نيّت فرادا كند و مى‌تواند صبر كند تا امام براى ركعت بعد برخيزد و آن را ركعت اول خود حساب كند؛ ولى اگر برخاستن امام به قدرى طول بكشد كه نگويند اين شخص نماز جماعت مى‌خواند، بايد نيّت فرادا كن.
*********************************
احکام اجتماعی
س: اگر برای مسئولین به‌طور قطعی ثابت شود که بعضی از کارمندان ادارات در خواندن نماز کوتاهی کرده و یا اصلاً نماز نمیخوانند و نصیحت و راهنمایی هم تأثیری نداشته باشد، در برابر اینگونه افراد چه وظیفهای دارند؟
ج: در عين حال واجب است که از تأثير مداومت بر امر به معروف و نهى از منکر با رعايت شرايط آن غفلت نکنند، در صورت نااميدى از تأثير امر به معروف نسبت به آنان، اگر بر حسب مقررات قانونى محروم ساختن اينگونه افراد از مزاياى شغلى مجاز باشد، بايد در مورد آنان اجرا شود و به آنان تذکر هم داده شود که اين محروميت بر اثر سستى و کوتاهىشان در انجام اين فريضه الهى اتخاذ شده است.
*********************************
احکام خمس
س: شخصی برای رفتن به حج استحبابی مبلغی را به حساب سازمان حج واریز کرده، ولی قبل از تشرف به زیارت خانه خدا، فوت نموده است، این مبلغ چه حکمی دارد؟ آیا مصرف کردن آن در نیابت از حج میت واجب است؟ آیا خمس به آن تعلّق میگیرد؟
ج: فيش حج که در قبال مبلغى که به حساب سازمان حج واريز کرده، دريافت نموده، به قيمت فعلىاش از ترکه ميت محسوب مى‌شود، و ميت اگر حج برذمّه ندارد و وصيت به حج هم نکرده، صرف آن در حج نيابى براى ميت واجب نيست، و خمس آن اگر پرداخت نشده باشد، در فرض سؤال واجب است پرداخت شود.
*********************************
احکام فرهنگی
س: طبل زدن در جشنهای میلاد و غیر آن چه حکمی دارد؟
ج: استفاده از آلات نوازندگی و موسیقی به نحو لهوی و مناسب با مجالس لهو و گناه به‌طور مطلق حرام است.
*********************************
واژه شناسی فقهی
س: تعريف، مفهوم و محدوده اصطلاح حُسْن ظاهر در احراز عدالت امام جماعت را به صورت شفاف و روشن بيان بفرماييد.
ج: حُسنِ ظاهر يعنى رفتار و کردار آن شخص که مشاهده مى‌شود بر طبق ميزان شرع است و گناهى از او ديده نشده است