پیامبر اکرم (ص) : من الصّدقه أن یعلّم الرّجل العلم فیعمل به و یعلّمه؛ / ( نهج الفصاحه)
از جمله صدقه این است که مرد علم آموزد و بدان عمل کند و تعلیم دهد.
*********************************
قله های فقه شیعه - آيت الله العظمی محمدحسن مامقاني (ره)
آيت الله مامقاني در مامقان تبريز به دنیا آمد. پدرش از شاگردان صاحب رياض و از علمای مامقان به شمار می رفت. محمدحسن فقط هشت سال داشت که پدر و مادر خود را از دست داد و سرپرستی اش به عهده دوست قدیمی پدر، یعنی آیت الله اصفهانی صاحب فصول افتاد. وی در سال 1240 برای تحصیل همراه پدر به کربلا مشرف شد. و به فراگيري علوم حوزوی پرداخت. ایشان به درخواست مردم مامقان و با اصرار صاحب جواهر به شهرش برگشت و در مدرسه علمیه آنجا مشغول تدریس شد. سپس به نجف اشرف عزیمت کرد آيت الله مامقاني سالهاي درازی از اساتید بزرگ حوزه استفاده کرد؛ از جمله آن بزرگواران: شيخ مرتضي انصاري، آیت الله سیدحسين کوه‌کمري ، آیت الله مهدي کاشف الغطاء بودند، برجسته ترین شاگردان در مکتب این عالم بزرگ پروش یافتند که از جمله آنان عبارتند از: سیدابوالحسن موسوي اصفهاني صاحب وسيلة النجاه و شرح کفايه الاصول، علامه سید محسن امين عاملي صاحب اعيان الشيعه والمجالس السنيه، حسنعلي نخودکي اصفهاني عالم اخلاق، سیدميرزا علي قاضي طباطبائي استاد اخلاق و... تا جایی که در کتابها آمده است که ایشان بیش از یکصد و بیست شاگرد سرشناس تعلیم کرده اند. وی آثار زیادی در فقه، اصول، رجال، اخلاق از خود به جای گذاردند که ذرايع الاحلام في شرح شرائع الاسلام، حاشيه بر مکاسب شيخ انصاري وکتاب مواعظ در علم اخلاق از جمله آنها می باشد آن مرجع بزرگ برای تمامي مردم پدري مهربان و پشت و پناهي استوار بود. بر بيماران، مسافران، قرضداران، در راه ماندگان، بازماندگان اموات، جواناني که قصد ازدواج داشتند و ديگران، کمک و دستگیری فراوان مي‌کرد. ایشان بسيار ساده، متواضع و به دور از تعينات رياست و مرجعيت بود. وي خود را به منزله کمترين مردم هم نمي‌دانست، ایشان شاگردانش را از راه رفتن به همراه خود منع مي‌کرد. مرحوم آیت الله العظمی مامقانی پس از عمري تلاش و کوشش در راه ترويج دين در سال 1323 رحلت نمود. پيکر پاک و شريفش سالهاي بسيار صحيح و سالم مانده بود، چنانچه در سال 1388 قمری در هنگام گسترش مقبره وي و آماده‌سازي قبرهاي ديگر، ديواره لحد ايشان ناگهان فرو ريخت و جسد پاک و شريفش نمايان شد. جمعي از مردم نجف اين حادثه را مشاهده کردند، و ديدند که حتي رنگ کفن نيز تغيير نکرده بود.
(منبع: به نقل ازسایت اهل بیت)
*********************************
احکام طهارت
س: دارويى بنا به دستور بزشك به صورتم ميزنم كه داراى الكل است ولى با دارويى ديگر محلول شده كه قابل خوردن نيست آيا اين دارو نجس است؟
ج: اگر مى‌‌دانيد الکلى که در آن دارو به کار رفته در اصل مايع و مسکر بوده، بنابر احتياط آن دارو نجس است و اگر نمى‌‌دانيد، پاک است.
س: آيا با وضويى که براى نماز صبح گرفته شده مى‌توان نماز ظهر را اقامه کرد؟
ج: تا وقتی که وضو باطل نشده، مانع ندارد.
*********************************
احکام نماز
س : من گاهی در هنگام نماز به یاد حالت های ایمانی و معنوی که در دوران جنگ با نظام کافر بعثی داشتم می افتم که باعث افزایش حالت خشوع من می شود، آیا این کار نماز را باطل می کند؟
ج: به صحّت نماز ضرر نمى زند.
س: آيا در پايان وقت شرعى نيمه شب، نماز عشا قضا مى‌‌شود؟
ج: واجب است نماز عشا را تا قبل از نيمه شب شرعى بخوانند و بعد از آن تا قبل از اذان صبح به قصد قربت بجا آورده و نيت ادا و قضا نكنند.
*********************************
احکام خمس
س: آیا پرداخت خمس واجب فوری است؟ یعنی اگر شخص، سر سال خمسی، خمس اموالش را جدا نموده باشد، آیا لازم است همان وقت آن را به مرجع خود تحویل دهد یا این‌كه فاصله بین جدا كردن و پرداخت كردن اگر متعارف باشد، اشكال ندارد؟
ج: پرداخت خمس فوريّت دارد و اگر پرداخت فوری مشکل است می‌تواند تا زمان امکان پرداخت، از طريق تماس تلفنی اجازه بگيرد.
*********************************
احکام اقتصادی
س: اگر در يکى از اداره هاى دولتى اختلاس از بيت‌المال صورت بگيرد و اين اختلاس استمرار داشته باشد و شخصى اين توانايى را در خود ببيند که اگر مسئوليت آن اداره را بر عهده بگيرد، مى تواند اين وضع را اصلاح کند، و اين کار هم فقط از طريق دادن رشوه به يکى از کسانى که مسئول آن هستند، امکان پذير است، آيا دادن رشوه براى جلوگيرى از اختلاس در بيت المال، که در حقيقت دفع افسد به فاسد است، جايز است يا خير؟
ج: وظيفه اشخاصى که از تخلفات قانونى مطلع مى شوند، نهى از منکر با رعايت شرايط و ضوابط شرعى آن است، و توسل به رشوه و راههاى غيرقانونى براى هر عملى هرچند به منظور جلوگيرى از فساد، جايز نيست. البته، با فرض وقوع چنين عملِ خلافِ شرع و قانون در کشورى که نظام اسلامى بر آن حاکم است، وظيفه مردم به مجرد عجز شخصى از امر به معروف و نهى از منکر ساقط نمى شود، بلکه واجب است که به نهادهاى مربوط اطلاع داده و موضوع را پيگيرى نمايند.
*********************************
احکام اخلاقی
س: شخصی در عبادات خود مبتلا به ریا است و در حال حاضر با نفس خود مبارزه می کند، آیا این عمل وی نیز ریا محسوب می شود؟ چگونه می توان از ریا دوری کرد؟
ج: هر عملى که براى خدا انجام گيرد از جمله مبارزه با ريا، ريا محسوب نمى شود و براى رهايى از ريا بايد در عظمت خداوند متعال و ضعف و احتياج ديگران به خداوند تفکر نمايد و همچنين در بندگى خود و ديگر مردم براى خداوند تبارک و تعالى انديشه کند.
*********************************
احکام سیاسی
س: مشاهده مى کنيم که بعضى از مطبوعات اخبارى از قبيل دستگيرى سارقين، کلاهبرداران، گروههاى رشوه گيرنده در ادارات و افرادى که اقدام به انجام اعمال منافى عفت مى کنند و همچنين گروههاى فساد و ابتذال و کلوپ هاى شبانه را چاپ مى کنند، آيا چاپ و نشر اين قبيل اخبار، به نوعى اشاعه فحشا محسوب نمى شود؟
ج: مجرّد نشر حوادث و وقايع در مطبوعات اشاعه فحشا محسوب نمى شود.
*********************************
احکام فرهنگی
س: آيا مداحى براى بانوان جايز است؟
ج: مداحى زن در جايى که مى‌داند نامحرم صداى او را مى‌شنود اگر موجب جلب توجه و تهييج نامحرم و يا مفسده ديگرى گردد، جايز نيست.
*********************************
واژه شناسی فقهی
غَبن: تفاوت قيمت قراردادی با قيمت واقعی.
غَبن فاحش: تفاوت قيمت قراردادی با قيمت واقعی، به حدی كه قابل چشم‌پوشی نباشد.
منبع: پایگاه اطلاع رسانی مقام معظم رهبری-بخش استفتائات