طالِبُ العِلمِ مَحفوفٌ بِعِنایَةِ اللَّهِ؛ / حکمت نامه پیامبر اعظم(ص)، ج 1، ص 313، ح 309
عنایت خداوند جویاى دانش را فرا گرفته است.
*********************************
قله های فقه شیعه - آیت الله فیض قمی (ره)
آیت الله حاج آقا میرزا محمد فیض، فرزند ادیب نامی میرزا علی‌اکبر فیض (ره) یکی از اعاظم فقها و از اکابر علمای طراز اول در قرن چهاردهم هجری می باشد که در احیا و ابقا حوزه علمیه قم نقش اساسی و حق بزرگی بر جامعه علمی و اسلامی داشته اند. این عالم ژرف اندیش و فقیه بزرگ ازمحضر اساتیدی مانند: آيات عظام آيت الله آخوند خراسانى،و آيت الله سيد محمد كاظم يزدى استفاده نمود. پس از آن جهتسير دقايق افكار حضرت آيت اللهميرزا محمد تقى شيرازى(ميرزاى دوم) به سامراء هجرت کرد. ضمن تحصيل ازمحضر مبارك ايشان،در شمار اعاظم شاگردان آن بزرگوار درآمد و يكى از مدرسيننامى آن حوزه گردید و به همين جهت فوق العاده مورد توجه و عنايتخاصاستاد بزرگوار خود واقع شدند.آيت الله فيضپس از تكميلمعلومات و فوز بهمقام عالى اجتهاد، در سال1333 ه.ق به قممراجعت فرمود و از بزرگان شهر به شمار آمد. در قم براى توسعه اداره حوزه علميه قم از آيت الله العظمى حاج شيخ عبد الكريم حائرىيزدى(ره)كه تا آن وقت در شهر اراك بودند، درخواست مهاجرت نمود و با ورود ایشان روز به روز بر رونق حوزه علميه قم افزوده شد تا جاییكه در حد همسويى و رقابتبا حوزه علميه نجف رسید. مرحوم فیض از آیت الله العظمی بروجردی (ره) که پس از مؤسس بزرگوار حوزه، پرچمدار و زعیم حوزه بود، بسیار ترویج و تبلیغ می نمود برخی به ایشان اعتراض کرده و گفتند؛ شما که خود صاحب فتوی و مرجع تقلید هستید، برای چه آیت الله بروجردی را تبلیغ می کنید؟ در جواب گفتند: اگر کار برای خدا است، ما باید از کسی که فعلاً علمدار است، و حوزه را حفظ می کند ترویج کنیم، و اگر برای غیر خداست، من اهلش نیستم. ایشان شاگردان فراوانی تربیت و تحویل جامعه داد و دارای تاليفات ارزشمندی در فقه مانند: حاشية بر العروة الوثقى، مناسك حج، شرحى بر منظومه مرحوم سيد بحر العلوم در فقه ، حاشيه وسيلة النجاة و.. می باشد. آيت الله فيض پس از عمرى تلاش و كوشش در راه خدا،در دهه آخر جمادى الاولىسال 1370 ه.ق،در حال نماز وقتى دستها را به دعا برداشته بود،و«الهى عاملنابفضلك»را مىگفت،دار فانى را وداع گفت. آيت الله بروجردى بر پيكر او نماز خواند ودر ايوان طلايى صحن عتيق مدفون گرديد.
(منبع: سایت حوزه علمیه قم)
*********************************
احکام سازمانی
س: فرماندهان و مدیرانی که به نظر خود، توانایی، مهارت و علم کافی برای انجام وظیفه ای که به آنها محول می شود ندارند آیا واجب است از پذیرش مسئولیت امتناع کنند یا تشخیص مقامات بالاتر که انتصاب را انجام می دهند کافی است؟
ج: اگر مقامات بالاتر شخصی را برای جایگاهی مناسب دانستند، لکن خود آن شخص خود را واجد شرایط نمی داند، باید نظرش را به مقامات تصمیم گیرنده منتقل نماید. اگر پذیرفتند تکلیف از او ساقط است؛ اما اگر پس از استماع نظر وی همچنان او را واجد شرایط دانسته و حکم مسئولیت را صادر کردند، امتناع جایز نیست.
*********************************
احکام نماز
س : آیا نماز در لباس معطر به عطرهای امروزی که حاوی الکل است، صحیح است؟
ج: اگر علم به نجاست آن عطرها نداشته باشد، نماز در لباسهاى مذکور اشکال ندارد. س : کسى که از ابتدا و يا بر حسب عادت قصد خواندن سوره فاتحه و اخلاص را داشت و «بسم الله الرحمن الرحيم» را گفت ولى سهواً سوره را تعيين نکرد، آيا بايد از اول، سوره معيّنى را قصد نمايد و بعد «بسم الله الرحمن الرحيم» را قرائت کند؟ ج: اعاده «بسم الله الرحمن الرحيم» واجب نيست، بلکه مىتواند براى خواندن هر سورهاى به آن اکتفا کند.
*********************************
احکام جهاد
س: جهاد ابتدایی در زمان غیبت امام معصوم(علیه‌السلام) چه حکمی دارد؟ آیا جایز است که فقیه جامع‌الشرایط مبسوط الید (ولیّ امر مسلمین) حکم به آن کند؟
ج: بعيد نيست که حکم به جهاد ابتدايى توسط فقيه جامع‌الشرايطى که متصدّى ولايت امر مسلمين است، در صورتى که مصلحت آن را اقتضا کند، جايز باشد، بلکه اين نظر اقوى است.
*********************************
احکام ازدواج
س: اگر جوانى موقع ازدواجش است ولى به خاطر ترس از مشکلات مالى قادر بر ازدواج نباشد چه بايد بکند؟
ج: اگر منظور، ترس از مشكلات مالى در آينده جهت اداره زندگى است، براى آينده توكل به خداي تعالى نمايد و روزى را از خدا بداند و چنين ترسى را به دل راه ندهد بلكه بجاى آن كوشش كند كارى پيدا كند كه بوسيله آن بتواند امرار معاش نمايد.
*********************************
احکام اقتصادی
س: من دو سال پیش وامی به مبلغ پنج میلیون تومان گرفتم و با آن سهام خریدم ولی پس از خرید ارزش سهام کاهش یافت و حدود سه میلیون تومان گشت و اقساط وام هم تمام شد حالا سؤال این است که من باید خمس پنج میلیون را بدهم یا 3 میلیون؟
ج: خمس سه ميليون کفايت می‌کند.
س: اینجانب به تازگی در یکی از نهادهای دولتی مشغول به کار شده‌‌ام. در اول آبان 83 برای گذراندن دوره آموزشی معرفی شدیم و دوره آموزشی ما حدود پنج ماه بود در مدت این پنج ماه ما حقوق آموزشی می‌گرفتیم. در فروردین ماه بود که حقوق من کامل شد حال سؤال من این است که سال خمسی من از چه تاریخی شروع می‌شود از اولی که حقوق کامل دریافت کرده‌ام یا قبل از آن از زمانی که حقوق آموزشی می‌گرفتم؟
ج: اگر حقوق دوره آموزش به عنوان اجرت به شما داده شده است، از همان زمانی که اوّلين حقوق را دريافت کرده‌ايد اول سال خمسی شماست، ولی اگر به شکل کمک و هديه بوده است، خمس نداشته و اول سال خمسی شما زمانی است که اولين حقوق رسمی خود را دريافت می‌کنيد.
*********************************
احکام طهارت
س: آيا بعد از تيمم بدل از غسل براى اداى نماز واجب وضو هم لازم است؟
ج: اگر بدل از غسل جنابت تيمم كند، لازم نيست براى نماز وضو بگيرد. ولى اگر بدل از غسل‌هاى ديگر تيمم كند، بايد وضو بگيرد و اگر نتواند وضو بگيرد، بايد تيمم ديگرى هم بدل از وضو بنمايد.
*********************************
واژه شناسی فقهی
رشد: درجه‌ای از فهم و شعوركه سبب می‌شود انسان از اتلاف و نابودی مالش جلوگيری كرده و آن را در راههای عقلايی مصرف كند و همچنين رشد در ازدواج آن است كه تفاوت‌های زن و مرد و مسائل زناشويی را بداند.
منبع: پایگاه اطلاع رسانی مقام معظم رهبری-بخش استفتائات