29. ترجمه نهج البلاغه به زبان انگليسي (با شرح مختصر و تعليقات)
مترجم: سيد محمد عسكري جعفري، از طرف مؤسسه الزهرا در حيدرآباد هند سال 1965 م در 560 صفحه چاپ شده است. و بار ديگر در سال 1967 م در بوناي هند چاپ گرديده.
بار سوم و چهارم مركز اسلامي خراسان واقع در كراچي در سالهاي 1971 و 1977 چاپ كرده. و چاپ چهارم و پنجم توسط مؤسسه جهاني واقع در آمريكا انجام گرفته و نيز در هند مجدداً در سال 1984 به چاپ رفته است.
و باز مؤسسه «تاريخ تراسيل» در آمريكا سال 1987 و مجدداً در سال 1981 چاپ نموده است. و همين ترجمه را حاج آقا سعيد تهراني جزء انتشارات مسجد جامع تهران در 300 صفحه چاپ كرده است.[1]
30. ترجمه نهج البلاغه به زبان صرب و كروات (زبان اهل بوسني)
ترجمه توسط محمود جخاهيج ـ معاون نخست وزير بوسني ـ و محمد علي حاجيج انجام گرفته و خبر اين ترجمه را مجله «كيهان فرهنگي» در شماره اول سال 9 و فروردين ماه 1371 ش در ص 57 انتشار داده است.
31. ترجمه نهج البلاغه به زبان تركي استانبولي
مترجم: پروفسور عبدالباقي گولپينارلي (1317 ـ 1402 هـ) ساكن استانبول استاد دانشگاه استانبول و دانشمند مطلع و محقق و نويسنده تواناي شيعي و صاحب تأليفات زياد از جمله همين ترجمه نهج البلاغه. ترجمه مرحوم عبدالباقي، براي نخستين بار در سال 1973 توسط انتشارات «بني شرف معارف» در استانبول در 463 صفحه چاپ شده است و همان چاپ را انتشارات انصاريان در قم سال 1397 = 1401 و 1981 = 1409 هـ افست نموده است.
32. ترجمه نهج البلاغه به زبان كجراتي
مترجم: سيد سرور حسن ابن سيد معجز حسين رضوي هندي امروهوي مراد آبادي (1326 ـ 1376) و قبلاً گفتيم وي نهج البلاغه را به زبان فرانسه نيز ترجمه كرده است و شرح حالش در كتاب «تذكره علماي اماميه پاكستان» ص 383 آمده است.
33. ترجمه نهج البلاغه به زبان كجراتي
مترجم: مولوي غلام علي بن اسماعيل هندي بهاونكري (1283 ـ 367 هـ) جلد اول آن در 200 صفحه چاپ شده است.[2] و مكرر تجديد چاپ شده تا آن كه چاپ هشتم آن در سال 1983 م در لاهور انجام گرفته است.[3]
34. ترجمه نهج البلاغه به زبان سند
مترجم: لعلي محمدو راهوسندي و در سال 1975 م در كراچي چاپ شده است.
35. ترجمه نهج البلاغه به زبان سند به شعر و نظم
مترجم: حافظ مير محمد حسن علي خان بن مير محمد نصير خان حيدرآبادي، حيدر آباد سند (1240 ـ 1324 هـ) مترجم قرآن را در ده سالگي حفظ كرده بود. نقوي در كتاب «تذكره علماي اماميه پاكستان» صفحه 289 ـ 290 شرح حال او را نوشته و مؤلفات وي را شمرده از جمله همين كتاب.
36. ترجمه نهج البلاغه به زبان سند
مترجم: مولانا محمد رضا نجفي فرزند درياخان پاكستاني سندي خيربوري متولد 1945 م و ترجمه وي هنوز چاپ نشده است و نقوي در «تذكره علماي اماميه پاكستان» صفحه 303 شرح حال او را نوشته است.
37. ترجمه نهج البلاغه به لغت گيلكي و آن زبان مردم گيلان در شمال ايران است.
مترجم: م. ب. جكتاجي. و قسمتي از آن در مجله «گيلهور» در دو شماره 6 و 7 از سال اول (آذر و دي سال 1371 شمسي) صفحه 19 انتشار يافته است.
38. ترجمه نهج البلاغه به زبان فارسي
مترجم آن معلوم نيست. ترجمهاي از قرن ششم به زبان فارسي قديم كه بين سطرهاي نهج البلاغه به خط قديم نوشته شده است و اين قديميترين كتابي است كه روي اوراق سمرقندي نگارش يافته است و تاريخ كتابت متن عربي اين نسخه نهج البلاغه سال 573 هـ ميباشد و اين نسخه در كتابخانه مركزي دانشگاه تهران موجود است و تحت شماره 4876 ثبت شده است.[4]
39. ترجمه نهج البلاغه به زبان فارسي
تأليف بعض اعلام قرن ششم و ممكن است يكي از خراسانيها باشد.
نسخهي از آن كه در سال 973 نوشته شده و ترجمهها وسط سطر نهج البلاغه قرار گرفته، موجود است و آن نسخهاي است بسيار نفيس و با آب طلا تزيين شده و در اول آن لوحه فني دارد و آن را شاه عباس صفوي به كتابخانه امام رضا ـ عليه السلام ـ در مشهد مقدس در سال 1071 هـ وقف كرده است و اين كتاب در كتابخانه آستان قدس قسمت مخطوطات تحت شماره 2180 ثبت شده است و آن را دكتر عزيزالله جويني تحقيق كرده و در دو جلد چاپ كرده است و متن نهج البلاغه در بالاي صفحات قرار دارد و از انتشارات «شركت انتشارات علمي و فرهنگي» در سال 1408 هـ ق ميباشد.
40. ترجمه نهج البلاغه به زبان فارسي
ترجمهاي است به فارسي قديم از قرن هفتم يا قبل از آن. و آن در نسخهاي از نهج البلاغه نوشته شده كه تاريخ كتابت آن 818 هـ است بدين ترتيب كه ترجمهها به خط قديم وسط سطرها قرار گرفته است و اين نسخه در كتابخانه عمومي مسجد گوهرشاد مشهد مقدس تحت رقم 104 موجود است.[5]
41. ترجمه نهج البلاغه به زبان فارسي
ترجمه فارسي قديمي است كه روي نسخهاي از نهج البلاغه نوشته شده و آن را شخصي به نام «محمد بن سلطان الحافظ بالشجرف» به خط فارسي در وسط سطرها نگاشته است و از آن در ماه مبارك رمضان 891 فارغ شده است و شايد ترجمه هم از همان شخص باشد كما اين كه ديوان امير المؤمنين ـ عليه السلام ـ موسوم به «انوار العقول في اشعار وصيّ الرسول ـ صلّي الله عليه و آله ـ» را با ترجمه فارسي آن خلال سطرها، به آن ملحق نموده است. و اين نسخه خطي نفيس در كتابخانه آيت الله مرعشي در قم به شماره 826 موجود است.[6]
42. ترجمه نهج البلاغه به زبان فارسي
در نسخهاي از نهج البلاغه كه تاريخ آن 918 ميباشد وسط سطرها نگارش شده است و اين نسخه در «دارالكتب الظاهريه» در دمشق به شماره 755 موجود است.[7]
43. ترجمه نهج البلاغه به زبان فارسي
به ترجمه: كمال الدين حسين بن شرف الدين عبدالحق الالهي اردبيلي متوفاي 950 هـ در سالهاي 1267 هـ و 1288 هـ در تبريز چاپ شده است.
و با متن نهج البلاغه نيز در وسط سطرها در سالهاي 1343 هـ و 1355 هـ چاپ سنگي شده است و سپس (دفتر نشر فرهنگ اهل بيت) در تهران افست كرده و كمي از حجم آن كاسته است.
و يك نسخه خطي از آن با اين خصوصيات كه ترجمهها به خط فارسي در وسط سطرهاي نهج البلاغه قرار گرفته و تاريخ تحرير آن 920 هـ ميباشد و تاريخ نگارش متن عربي نهج البلاغه همان نسخه 912 هـ است و اين نسخه در كتابخانه مركزي دانشگاه تهران به شماره 2389 موجود است.
44. ترجمه نهج البلاغه
ترجمه: عزّالدين جعفر بن شمس الدين آملي. و از آن روز دوشنبه 29 ذي القعده سنه 944 هـ فارغ شده، به اسم وكيل السلطنه تاج الدين آقا حسن مت، از وزراء مازندران و در سال 1397 هـ در مشهد چاپ شده است.[8]
45. ترجمه نهج البلاغه به زبان فارسي
در نسخهاي از نهج البلاغه كه به تاريخ 960 هـ نگارش يافته، به خط فارسي وسط سطرها نوشته شده است و در آخر آن آمده است: «كتبه العبد المذنب ياري الكاتب» و اين نسخه در كتابخانه امام رضا ـ عليه السلام ـ در مشهد مقدس موجود است و تحت شماره 8058 ثبت شده است.
46. ترجمه نهج البلاغه
از قرن هشتم يا نهم. مترجم موارد مشكل را ترجمه كرده نه همه نهج البلاغه و خلال سطرهاي نهج البلاغه نوشته است و يك نسخه از آن در كتابخانه دانشكده ادبيات دانشگاه تهران به شماره 75295 موجود است و آن از مخطوطات امام جمعه كرماني است.
47. ترجمه نهج البلاغه به فارسي
آن را شخصي به نام محمدحسين نوشته و از نگارش آن در ماه ربيع الآخر 1093 فارغ شده است و به خط فارسي خلال سطرهاي نهج البلاغه به خط نسخ نوشته است و آن در كتابخانه «المتحف البريطاني» به رقم 18401 ADD نگهداري ميشود.[9]
48. ترجمه نهج البلاغه به فارسي
مترجم: سيد شرف الدين علي بن محمد نصير دست غيب حسيني شيرازي، از مشايخ محمد مؤمن بن محمد قاسم جزائري شيرازي است. ترجمه نهج البلاغه را در ماه رمضان سال 1110 هـ شروع كرده و در ربيع الآخر سال 1111 هـ به پايان رسانده و ترجمه را با خط خود وسط سطرهاي نهج البلاغه نوشته وآن را محب علي كازروني سال 1111 هـ تمام كرده است. و آن از مخطوطات كتابخانه عمومي مَلِك در تهران ميباشد و تحت شماره 2216 ثبت شده است.[10]
49. ترجمه نهج البلاغه به فارسي
مترجم آن معلوم نيست ولي در قرن يازدهم ميزيست و در كتابخانه مجلس تهران به شماره 2019 موجود است و در فهرست كتابخانه مزبور چنين توصيف شده است:
نسخه نفيس، نهج البلاغه با خط نسخ خوش و عناوين آن با آب طلا و ترجمهها با رنگ قرمز وسط سطرها به خط فارسي زيبا نوشته شده و شرح ابن ابي الحديد هم در هامش به خط فارسي زيبا نگارش يافته است.[11]
50. ترجمه نهج البلاغه به فارسي
مترجم: محمد بن نصر الله خوئي، بدين ترتيب كه ترجمه به خط فارسي در وسط سطرها و متن عربي نهج البلاغه با خط نسخ نوشته شده است و اين نسخه در كتابخانه مركزي دانشگاه تهران به شماره 3521 موجود است.[12]
51. ترجمه نهج البلاغه به زبان فارسي
نسخه خطي به شماره 3927 در كتابخانه عمومي وزيري يزد است و در سال 1114 ميان سطرهاي نهج البلاغه نوشته شده است.[13]
52. ترجمه نهج البلاغه به فارسي
آن را شخصي به نام «حمزه بن بير هلال حسيني» در سال 882 هـ روي نسخهاي از نهج البلاغه نوشته است، بدين طرز كه ترجمهها خلال سطرها به خط قديم روي ورق سمرقندي نگاشته شده و اين نسخه در كتابخانه عمومي وزيري يزد به شماره 120 نگاهداري ميشود.[14]
53. ترجمه نهج البلاغه به فارسي
مترجم: ميرزا جهانگير خان (ناظم الملك ضيائي حسيني مرندي) (متوفاي 1352 هـ) از اكابر فضلاي درباريان ايراني كه مدتي به سفارت بغداد منصوب و مصدر خدمات كشوري بسياري بود علاوه بر خدمات كشوري در مراتب كمالي نيز ممتاز و داراي مقامي بلند بود، در شعر نيز طبعي عالي داشته و خود را «ضيائي» تخلّص مينمود و از جمله آثار قلمي او ترجمه فارسي نهج البلاغه است.[15]
-----------------------------------------------------
پی نوشت ها:
[1] . تراثنا، همان شماره.
[2] . الذريعه،ج 4، ص 146 و ج 24، ص 413 و ج 14،ص 142.
[3] . مجله تراثنا، همان.
[4] . فهرستها، ج 14، ص 3917.
[5] . مجله تراثنا، ش 4، سال 7، ص 77.
[6] . فهرست فارسي، ج 3، ص 26.
[7] . فهرس دار الكتب الظاهريه، الكتب الادبيه، ج 2، ص 367؛ مصادر نهج البلاغه، ج 1، ص 195.
[8] . مجله تراثنا، شماره 4، سال 7، ص 79؛ مقاله مرحوم آقا عزيز الله طباطبايي.
[9] . تراثنا، شماره 4، سال 7، ص 88.
[10] . فهرست كتابخانه ملك، ج 1، ص 786.
[11] . فهرست كتابخانه مجلس، ج 6، ص 16 و 17.
[12] . فهرست نسخههاي خطي، ج 12، ص 2537.
[13] . فهرست همان كتابخانه، ج 5، ص 185 و ج 1، ص 152.
[14] . همان.
[15] . الذريعه، ج 4، ص 99.
منبع :داود الهامي - دنياي نهج البلاغه، ص 187
سایت: http://www.balaghah.net
ادامه دارد
|