سراج اندیشه

تدبير ش 12
كاري را بدون كسب نظـرات كارشناسان صادق ومومن انجام ندهيد
مسئله كارِ كارشناسي است...(البته) گاهي كارشناسي هاي مغرضانه، پوست خربزه زير پاي مسئولان است...اما اين يك روي قضيه است؛ روي ديگر قضيه اين است كه همه به كار كارشناسي احتياج داريم. كار بدون كارشناسي، ابتر و عقيم و خنثي خواهد بود. اين حرف موجب نشود كه ما به كار كارشناسي بي اعتنايي كنيم. كارشناسان صادق و خوب در دستگاهها و مجموعه ي ظرفيت عظيم انساني كشور هستنـد؛ حتماً از نظر كارشناسي اين افراد صادق و مومن استفاده كنيد. كار بدون كارشناسي نبايد انجام بگيرد. 6/6/85
زمينه مشاورت فعال با جوانان را فراهم آوريد
يكي از دلايلي كه من شيفته ي اين مجالس جوانان هستم، همين احساس آزادگي و براي جوانِ امروز، دليري بيان عقيده است... لذا من از اين برادر عزيز كه برخاستند و اين مطلب را بيان كردند، تشكر مي‌كنم.البته اداره ي اين جلسه... اگر خودم مي‌خواستم تصميم بگيرم،... مي‌گفتم كه افراد بلند شوند، خودشان وقت بگيرند و حرف بزنند... من نظرات جوانها، دانشجويان، دانش آموزان و نخبگان... و نظائر اينها را در خلال گزارشهاي متعدد از جاهاي مختلف مي بينم و از واقعيتها دور نيستم. البته از زبان خود شماها شنيدن، يك لطف بيشتري دارد؛ ليكن چون من محدوديتهايي دارم...به هر حال، به همين مقداري كه براي ما ممكن است، حالا اكتفا مي‌كنيم. 25/6/85
تدبير ش 14
لازم است مسئولان و فرماندهان با گشودن باب گفتگو با نخبگان،طرحي براي شناسايي،ساماندهي وبكارگيري آنان ارائه نمايند
من واقعاً مشتري و طالب(صحبت كردن طولاني با نخبگان) هستم...توصيه مي كنم جلسات نخبگان و سخن گفتن آنان و سخن شنيدن از آنان، باب بشود. مسئولان مختلف، در رده هاي مختلف اين كار را بكنند. ما هر جا كه مي رويم، بخشي از برنامه مان اين است، ليكن مجموعه ي مسئولان استانها، مسئولان كشور و وزرا، به يك شكل مناسبي اين كار را در برنامه ها بگنجانند، كه من حالا پيشنهادي درباره ي شكلش ندارم؛ بايد بررسي كنند؛ ببينند چطور مي شود نخبه ها را وسط ميدان آورد و آنها را شناساند و شناخت. اول، بايد اينها را شناخت. 19/8/85
تدبير ش 17
مجمع تشخيص مصلحت نظام با بهره‌گيري ازكارشناسان و انجام مباحث مستدل، موجب اتقان مصوبات شود
ترکيب متناسب و متکامل اعضا به آن مجمع محترم فرصت و امکان مي‌دهد که موضوعات مطرح شده را از جوانب گوناگونِ آن بنگرد، و تکيه به نظر کارشناسان و صاحبنظران موجب مي گردد که مصوبات مجمع از اتقان و استدلال کافي برخوردار باشد.از اين رو لازم مي دانم آن مجمع محترم را به بهره گيري هر چه بيشتر از نظرات كارشناسـي و تقويت اين پشتوانه ي مهم و نيز به حضور فعالانه و مباحثات مستدل اعضاء آن توصيه کنم. تدوين مستنداتي که مصوبات مجمع برآمده از آن و متکي به آن است، بي‌شک در شمار اسناد علمي و مايه ي بهره‌مندي جويندگان و پژوهشگران خواهد بود. (گزارش خبري) 8/12/85
تدبير ش22
با ايجاد سامانه تعامل با نخبگان، نظرات كارشناسي آنان را در حل وفصل مسائل جويا شويد
مسئله ي تعامل با نخبگان ... مطرح مي شود؛ يعني از نخبگان استفاده كنيد. نخبگان كشور زيادند و در اين جمع و جمعهاي مرتبط با اين جمع هم منحصر نمي شوند.ما انصافاً آدمهاي نخبه در كشور كم نداريم؛ در دانشگاهها هستند، در محيطهاي كاري و تحقيقاتي هستند. گاهي كه انسان با افراد نخبه برخورد مي كند، مي فهمد كه همه هم آماده و مشتاقند و دلشان مي خواهد كمك كنند؛ جويا و خواهان اينها باشيد. البته اين بايد در عمل نشان داده بشود تا نخبگان بيايند و خودشان را عرضه كنند كه يك مسئله ي مهمي است. 4/6/86
تدبير ش25
بايد حوزه‌هاي علميه بدنه‌ي كارشناسي بسيار قوي داشته باشند وتلاش كنند
بايد(حوزه‌هاي علميه) يك بدنه ي كارشناسي بسيار قوي داشته باشند. خوشبختانه در حوزه ما اين بدنه ي كارشناسي را ... داريم. اينها يقيناً يك بدنه ي كارشناسي خودكفا را تشكيل مي‌دهند. ما از جهت مسايل حوزه اي، هيچ احتياجي به كس ديگري نداريم و مي‌توان از اين فضلا استفاده كرد. البته اين بدنه ي كارشناسي بايد كار كنند، تلاش كنند. 8/9/86
تدبير ش33
نخبگان جامعه را نبايد فراموش كرد؛ از نظرات، نيرو و كار همه‌ي نيروها استفاده بشود
تعامل نظام مند با نخبگان و اهل نظر - حتي مخالفين- ... با اينها هم بايد تعامل كرد. نخبگان جامعه را نبايد فراموش كرد. من اعتقادم اين است كه بر طبق فرمايش مولاي متقيان، آن جايي كه بين خواست نخبگان و خواست مردم - عامه ي مردم - تعارض وجود دارد، خواست عامه ي مردم مقدم است؛ اين هماني است كه در نامه ي معروف حضرت و فرمان معروف حضرت به مالك اشتر، به اين معنا تصريح شده؛ اما هميشه از اين قبيل نيست. گاهي نخبگان نظرات اصلاحي اي دارند كه بايستي از اينها استفاده كرد.‌يعني‌همچناني‌كه‌ گفته مي‌شود‌كه«همه‌ چيز‌را همگان دانند»، «همه كار را هم همگان توانند»؛ واقعش اين جوري است. از نظرات و از نيرو و از كار همه ي نيروها استفاده بشود. ديدار با اعضاي هيئت دولت 2/6/87
تدبير ش56
ترجيح برآيند نظرات مختلف بر همفكري
در صحبت‌هاي امروز من دقت كردم، مطالعه كردم؛ ديدم صحبت‌ها حقاً و انصافاً عميق بود. در بعضي از سال‌ها، بعضي از جوان‌ها كه مي‌آيند صحبت مي‌كنند، گاهي در دلم گلايه‌مند مي‌شوم. به خاطر اينكه عمقي در حرف‌ها نمي‌يابم. امروز اين‌جور نبود؛ امروز من حرف‌ها را عميق يافتم؛ حالا منهاي تعارفات و اظهار محبت‌هايي كه نسبت به بنده مي‌شود - كه اينها حساب ديگري دارد - اما آنچه كه به عنوان نظر مطرح شد، از اول تا آخر، من ديدم حرف‌هاي عميقي است؛ حرف‌هاي فكرشده‌اي است؛ نه اينكه لزوماً همه حرف‌هاي صحيحي است؛ نه، توي‌آن صحيح هم هست، ضعيف هم هست؛ اما فكر شده است، حرف‌هايي است كه رويش مطالعه شده؛ اين مهم است. بخصوص در آن مواردي كه گويندة سخن از طرف يك جماعتي حرف زد - يعني از طرف تشكل‌ها صحبت كرد - اين نشان‌دهندة اين است كه در اين عقبه، يك ظرفيت همفكري و همكاري در انديشه وجود دارد؛ كه اين هم باز به نوبة خود يك چيز مثبتي است كه بنده را خرسند مي‌كند. يك وقت هست شما يك آدم بافكري هستيد، مي‌نشينيد يك چيزي را بيان مي‌كنيد؛ خوب! فكر خوبي هم هست، اين چيز خوبي است؛ اما از اين بهتر اين است كه شما با يك جمعي نشستيد فكر كرديد؛ نظرات مخالفي بوده، برآيند همة آن نظرات شده اينها؛ اينها را اينجا مطرح كرديد. من نشانه‌هاي اين معنا را مشاهده كردم؛ بخصوص در آن بياناتي كه از طرف يك تشكلي بيان شد.66. ۸۹/۰۵/۳۱ بيانات در ديدار دانشجويان در يازدهمين روزماه رمضان
تدبير ش 68
ضرورت ترسيم چرخة ايدة علمي تا مصرف
مسئلة چرخة ايدة علمي تا مصرف ... خيلي مهم است. البته اين مربوط به دولت و همكاري دولت و دانشگاه‌هاست، كه حالا يك نمونه‌اش همين پارك‌هاست كه بعضي دوستان اشاره كردند و نمونه‌هاي ديگري هم دارد. ايدة كار علمي در ذهن نخبه شكل مي‌گيرد، بعد تبديل مي‌شود به علم، بعد تبديل مي‌شود به فناوري، بعد مي‌آيد مي‌شود صنعت، بعد مي‌آيد توي بازار مصرف. بازخورد آن در بازار مصرف، باز توليد ايده مي‌كند. اين چرخه بايد همين‌طور‌ استمرار پيدا كند. اين، همـكـاري دولـت و دستگـاه‌هـاي صنعتـي و دستگاه‌هاي مديريتي و دستگاه‌هاي دانشگاهي را لازم دارد و بايستي انجام بگيرد.1 1. 02/06/90 23رمضان المبارك 1432 بيانات در ديدار جمعي از استادان دانشگاه‌ها
تدبير ش78 شهريور و مهر 91
ضرورت به صحنه آوردن همة ظرفيت‌هاي فكري
همة توان بايد به ميدان و به صحنه بيايد. كشور ظرفيت‌هاي خوبي دارد، توان‌هاي خوبي دارد؛ هم در درون دولت ظرفيت‌هاي بالايي هست، هم در بيرون دولت. من مي‌‌بينم گاهي اوقات بعضي از مسئولين بخش‌ها، از افرادي كه خارج از تشكيلات دولت‌اند، كمك فكري مي‌گيرند؛ اين كار خوبي است؛ اين را توسعه بدهيد، از اين ظرفيت استفاده كنيد. افرادي هستند كه دلسوزانه و با علاقه و شوق حاضرند در كنار دولت باشند و با دولت همكاري كنند؛ از نيرو‌هاي اينها استفاده شود؛ اينها جزو ظرفيت‌هاي كشورند. در درون دولت هم خوشبختانه ظرفيت‌ها زياد است.1 1. 02/06/91 بيانات در ديدار رئيس‌جمهوری و اعضاي هيات دولت
تدبير ش 78 شهريور و مهر 91 حذفيات نشريه
ضبط لحظه‌‌‌‌لحظة كارها توسط كرام‌‌الكاتبين
بدانيد هر قدمي كه برمي‌داريد، هر ذرة كاري كه انجام مي‌دهيد، هر دلسوزي‌‌اي كه مي‌كنيد، هر تلاشي كه مي‌كنيد، پيش خداي متعال محفوظ است؛ حالا منِ شخصي يا منِ نوعي بدانم يا ندانم، تشكر بكنم يا نكنم. آنچه كه شما از حسنه و خير و با نيتِ خوب انجام مي‌دهيد، پيش پروردگار عالم محفوظ است. قرآن مي‌فرمايد: «إِنَّ اللّهَ شَاكِرٌ عَلِيمٌ»؛(بقره 158) خداي متعال، هم شكرگزار است، هم آگاه است. حالا ممكن است امثال بنده ندانيم شما مثلاً چقدر در آن وقت اضافي بيش از وظيفة كاري‌‌‌‌تان، در دفتر يا در مركز كاري نشستيد، صرف وقت كرديد، اعصاب گذاشتيد و مايه گذاشتيد؛ طبعاً وقتي ندانستيم، تشكر هم نمي‌كنيم؛ اما لحظه‌‌‌‌لحظه‌‌ها از ديد كرام‌‌الكاتبين و ضبط كنندگان حوادث - كه «إِنَّا كُنَّا نَسْتَنسِخُ»؛(جاثيه 29) خداي متعال همة كارهاي ما را استنساخ مي‌كند، يعني دانه‌‌دانه‌‌اش و ذره‌‌ذره‌‌اش نسخه‌‌برداري مي‌شود - مخفي و پنهان نخواهد بود.1 1. 02/06/91 بيانات در ديدار رئيس‌جمهوری و اعضاي هيات دولت
تدبير ش 84 شهريور و مهر 92
ضرورت توجه به حكمت و خردگرايي در كارها
يك شاخص ديگر، مسئلة حكمت و خردگرايي در كارهاست؛ كار كارشناسي، مطالعة درست، ملاحظة جوانب و آثار و تبعات يك اقدام، و حتّي گاهي ملاحظة تبعات يك اظهارنظر. گاهي يك اظهارنظر از سوي يك مسئولِ داراي جايگاه و بـه اصطلاح داراي تريبون، داراي منبر، يك تأثيرات سوئي مي‌گذارد كـه ايـن تأثيرات را اگـر انسان بخواهد برطرف كند، مبالغي بايستي كار كند؛ همان قضيّة سنگِ توي چاه است؛ واقعاً مشكلات ايجاد مي‌كند. بايستي سنجيده اظهارنظر كرد؛ اين‌جور نباشد كه ما حالا يك مديري هستيم، يك مسئولي هستيم، دربارة يك مسئله‌اي يك مطلبي به ذهنمان مي‌رسد، كارشناسي نشده، بررسي نشده، جوانب ديده نشده، اين را نبايد پرتاب كرد در فضاي افكار عمومي؛ گاهي اوقات جمع كردنش كار سخت و مشكلي اسـت. ايـن، خـردگـرايـي و حكمت در مديريّت‌ها و در كارهاست؛ و از جملة شقوق همين حكمت، استفاده از ظرفيّت بالاي كارشناسي است در مسائل كشور؛ كه خوشبختانه ما در زمينة كارشناسي، امروز ظرفيّت خيلي خوبي در كشور داريم؛ انصافاً انسان نگاه مي‌كند، در بخش‌هاي مختلف، ظرفيّت كارشناسي كشور بالاست، ما اگر از اين ظرفيّت و[از] اين نيروهاي فراواني كه بعد از انقلاب پرورش پيدا كردند و به عرصة خدمت و كار وارد شدند استفاده كنيم، حتماً سود خواهيم برد.2
2. 06/06/92 بيانات در ديدار رئيس‌جمهور و اعضاي هيأت دولت در پنجمين روز از هفته دولت
تدبير ش89 - تير و مرداد 93
استفاده از نظرات اساتيد در برنامه‌ريزي‌هاي کشور تکرار در( ظ5 – هـ1)
برادران و خواهران عزيز، اساتيد محترم دانشگاه؛ مجموعة دانشمنداني که در اينجا حضور داريد. ... مطالبي که در اينجا گفته مي‌شود - که غالباً مفيد و داراي ژرف‌نگري و پشتوانة فکري و علمي است - ... هرکدام از شما مطالبي براي گفتن داريد که اگر اقبالي و توفيقي براي شنيدن آنها مي‌بود، يقيناً فوايدي بر آن مترتّب بود. و اميدواريم اين سخنان، اين افکار در جاي خود به شکل مناسب، در مجامع علمي، در مبادلات دانشگاهي مطرح بشود، و مسئولين از ايـن نظرات، از ايـن افکار استفـاده کننـد. و يقينـاً آنچـه مجموعـة انديشه‌هاي دانشمندان و ژرف‌نگران ما در سطح دانشگاه کشور، نسبت به مجموع مسائل کشور خواهند داشت، مجموعاً يک ثروت بزرگي را به دست‌اندرکاران مديريت کشور تقديم خواهد کرد و ارائه خواهد کرد، که اميدواريم مورد استفاده قرار بگيرد. ... ان‌شاءالله از مجموع اين بيانات هم در برنامه‌ريزي‌ها، در تبادل نظر با مسئولين اجرايي کشور استفاده خواهد شد و بايد اثر آن ان‌شاءالله ديده بشود.4
4. ۹۳/۰۴/۱۱ بيانات در ديدار اساتيد دانشگاه‌ها(در چهارمين روز ماه مبارک رمضان ۱۴۳۵)
تدبير ش93 – اسفند93 و فروردين94
توجّه و اهتمام به مسئوليّت تکرار در س1
الحمدللَّه ... مهندسين ما در مراكز حسّاس زيادند؛ شما، هم در مجلس مهندس زياد داريد، هم در دولت مهندس زياد داريد، هم در بخش‌هاي گوناگون؛ به مسئوليّت خودتان با استفاده از ابزار مهندسي واقعاً توجّه كنيد و اهتمام بورزيد؛ ببينيد چه چيزهايي را بايست انجام داد، آنها را ان‌ شاءاللَّه انجام بدهيد.1 1. 06/11/93 (انتشار 04/12/93) بيانات در ديدار اعضاي ستاد بزرگداشت روز ملّي مهندس
استفاده از افراد مطّلع و امين و از نظرات منتقدين تکرار در د4 - د6
اين عرايض ما[مربوط به مسئلة هسته‌اي] است، ... امّا حالا اين خواسته‌ها را اينها با کدام شيوة مذاکراتي مي‌توانند تأمين کنند، اين به عهدة خودشان است؛ بروند بنشينند شيوه‌هاي درست مذاکراتي را پيدا کنند، از آدم‌هاي مطّلع و امين بهره‌مند بشوند، از نظرات منتقدين مطّلع بشوند و آنچه را لازم است انجام بدهند.12 12. ۹۴/۰۱/۲۰ بيانات در ديدار جمعي از مداحان اهل‌بيت(ع) به مناسبت ميلاد فاطمة زهرا(س)
تدبير ش95 – تير و مرداد 94
عدم پيگيري تصميمات و تلاش براي علاج چالش‌ها تکرار در د2 – د3
مسئلة کنوني کشور ما اين نيست که ما طرح نداريم، حرفِ درست نداريم؛ مسئلة ما اين است که حرف درست و طرح درست را آن‌چنان‌که شايسته است دنبال نمي‌کنيم؛ اين اساس مسئله است. در محيط‌هاي نخبگاني هم اين معنا تکرار مي‌شود که مشکل جمهوري اسلامي، مشکلِ نداشتنِ حرف درست نيست؛ حرف درست، زياد زده مي‌شود؛ مشکل اين است که ما اين حرف‌هاي درست را بايستي در عمل آن‌چنان دنبال کنيم که به نتايج آن دستـرسـي پـيـدا کنيم؛ نتايـج آن را بـالعيـان و بالمشاهده ببينيم.
خب! چالش‌هايي وجود دارد؛ اين چالش‌ها اصطکاک بـه‌وجـود مـي‌آورد؛ اصطکاک، فـرسايش و سـاييدگـي به‌وجود مي‌آورد، مشکل ايجاد مي‌کند. اين چالش‌ها را بايستي علاج کرد.
1ـ ساده و سطحي نگريستن:
يکي از چالش‌ها چالش‌هاي دروني خـود مـاست: ساده و سطحي نگريستن به مسئله؛ به برخي از کارهايي که مي‌کنيم، دل خوش کنيم و عمق مسئله را درنيابيم.
2ـ سهل‌انگاري در عمل:
مباحث لفظي و محفلي و روشنفکري کار را پيش نمي‌برد؛ حرکت و اقدام لازم است. سهل‌انگاري در عمل، چالشِ بـزرگ مـاست. گاهي نتيجه‌گيري‌ها و استنتاج‌ها کوتـاه‌مـدّت نيست، طولانـي است و ايـن بعضي‌هـا را سرخورده مي‌کند. اين يکي از چالش‌هاست. کارهاي بزرگ ممکن است گاهي در طول يک نسل به دست بيايد؛ بايد دنبال کرد، بايد حرکت کرد. خيلي از کارها هست که ما اگر ده ‌سال پيش، پانزده ‌سال پيش اين کارها را شروع مي‌کرديم، امروز به نتايجي رسيده بوديم. خيلي از کارها هست که از ده‌ سال پيش، پانزده ‌سال پيش شروع کرديم و امـروز نتـايجش را داريـم مـي‌بينيم. آن‌روزي کـه در دانشگاه‌هـاي گـونـاگـون راجع بـه نهضت علمي در کشور حرف‌هايي زده شد، با جمع‌هاي مختلف گفته شد، کسي تصوّر نمي‌کرد که اين حرکت علمي که در اين ده ـ پانزده‌ سال به‌وجود آمده است به‌وجود بيايد امّا به‌وجود آمد؛ اساتيد ما، دانشمندان ما، دانشگاه‌هاي ما، جوانان بااستعداد ما همّت کردند. ما امروز در مقايسة با دوازده ـ سيزده سال قبل، از لحاظ علمي حرکت مهمّي انجام داده‌ايم و پيشرفت چشمگير و بعضاً خيره‌کننده‌اي در بعضي از زمينه‌ها داريم. کار را امروز شروع کنيم، پانزده ‌سال ديگر، بيست ‌سال ديگر نتيجة آن را بگيريم.
3ـ راه‌هاي موازي و آسان، ولي مهلک:
يکي از چالش‌هاي ما راه‌هاي موازي و آسان ولي مهلک [است‌]؛ اين يکي از چالش‌هاي ماست. بنده فراموش نمي‌کنم زمان رياست‌جمهوري خودم ـ صحبتِ ۲۵ سال [قبل‌] است ـ براي واردات يک کالاي مورد نياز جامعه، که ما با زحمت زياد آن را از اروپايي‌ها مي‌گرفتيم، آفريقايي‌ها همان کالا را داشتند، خوبش را هم داشتند،[امّا] دوستان دست‌اندرکار آماده نبودند. توصيه شد، تأکيد شد، در جلسه که نشستيم، تأييد هم کردند، تصديق هم کردند، منتها سخت بود؛ کار با اروپا آسان‌تر بود. راه موازي آسان امّا درعين‌حال مضر، که انسان را در تنگنا نگه مي‌دارد، دوستانِ انسان را ضعيف مي‌کند، دشمنان انسان را قوي مي‌کند و زمام اختيارِ امري را در داخل کشور به دستِ کساني که در دل با ما دشمن‌اند قرار مي‌دهد.
4ـ عدم تعهد به مباني اعتقادي نظام جمهوري اسلامي:
يکي از چالش‌ها اين است که کسي تصوّر کند که ما اگر از مباني اعتقادي خود، مباني اعتقادي نظام جمهوري اسلامي دست برداريم، راه‌ها باز خواهد شد و دروازه‌هاي بسته گشوده خواهد شد که اين خطاي بسيار بزرگ و اساسي است. البتّه برادران ما در دولت خدمتگزار با اعتقاد عمل مي‌کنند؛ واقعاً معتقد به انقلاب، معتقد به مباني انقلاب، معتقد به اصول انقلاب‌اند؛ از اينها ما گلايه‌اي نداريم، لکن در مجموعة دست‌اندرکاران ما کساني هستند که تصوّر مي‌کنند اگر از برخي از اصول خود و مباني خود کوتاه بياييم، خيلي از درهاي بسته به روي ما گشوده خواهد شد؛ درحالي‌که اين‌جور نيست؛ اين خطاي بزرگي است و ما نتايج اين خطا را در برخي از کشورهاي ديگر ـ که نمي‌خواهم اسم بياورم ـ در همين دورة چندسالة اخير مشاهده کرديم. راه پيشرفت، ايستادگي است؛ پافشاري بر مباني است.
5 ـ بي اعتمادي به مردم:
يکي از چالش‌ها هم اين است که کسي تصّور کند که مردم تحمّل نمي‌کنند؛ نه، مردم مشکلات را تحمّل کرده‌اند. اگر حقيقتاً براي مردم به‌درستي تبيين بشود، با صداقت لازم حقايق امور براي مردم بيان بشود، مردم ما مردم وفاداري‌اند؛ مي‌ايستند، مقاومت مي‌کنند.
6 ـ ترديد در توانايي‌هاي دروني:
يکي از چالش‌ها، ترديد در توانايي‌هاي دروني است؛ [اينکه‌] به جوان دانشمند خودمان اعتماد نکنيم، به مجموعه‌هاي مردمي و غير دولتي در امور اقتصادي اعتماد نکنيم، يکي از چالش‌ها است. بايستي اعتماد کرد، بايستي مردم را وارد جريان عظيم اقتصادي کشور کرد.
7ـ عزم راسخ براي تحقق اقتصاد مقاومتي:
بالاخره آنچه ما لازم است در زمينة مسائل مربوط به اقتصاد مقاومتي انجام بدهيم، يکي عزم راسخ است؛ بايستي با عزم جدّي دنبال اين باشيم که اقتصاد مقاومتي را به معناي واقعي کلمه در داخل تحقّق ببخشيم؛ [همچنين‌] پرهيز از سهل‌انگاري، پرهيز از راحت‌طلبي و تکية بر مديريت‌هاي جهادي؛ مديريت جهادي که بنده سال گذشته مطرح کردم (بيانات در ديدار مسئولان و کارگزاران نظام ۱۳۹۳/۴/۱۶) و تأکيد هم کردم که اين مربوط به امسال نيست، مربوط به هميشه است؛ ما احتياج داريم به مديريت جهادي.1 1. 02/04/94 بيانات در ديدار مسئولان نظام
ارتباط ميدان‌هاي واقعيت و ديپلماسي تکرار در و5 – و6
يک نکته‌اي را من عرض بکنم بـراي توجّه مسئوليـن، و هـمـه تـوجّـه داشـتـه بـاشـنـد: در هماوردي‌هـاي جهانـي، منطقِ هماوردي جهانـي ايجاب مي‌کند که ما دو ميدان را مورد نظر داشته باشيم. يک ميدان، ميدان واقعيت و عمل است که اين ميدان ميدان اصلي است. در ميدان واقعيت و در ميدان عمل، مسئولي که دنبال فعّاليت است، دارايي‌هايي را در ميدان عمل ايجاد مي‌کند، توليد مي‌کند؛ اين يک ميدان. يک ميدان ميدان ديپلماسي و سياست است که دارايي‌ها را در اين ميدان ديپلماسي و سياست و مذاکره، تبديل مي‌کند به امتياز براي کشور، تبديل مي‌کند به منفعت ملّي. اگر در آن ميدانِ اوّل دست انسان خالي باشد، در ميدان دوّم کاري از انسان ساخته نيست؛ بايد در ميدان اوّل ـ يعني ميدان عمل، ميدان واقعيت، روي زمين ـ دستاورد داشته باشد، دارايي داشته باشد.1
1. 02/04/94 بيانات در ديدار مسئولان نظام
مديريت جهادي شرط تحقق اقتصاد مقاومتي تکرار در ط7
در سال‌هاي اوّل انقلاب، در دوران جنگ و در طول اين سي و چند سال، هرجا به مديريت جهادي تکيه کرديم، موفّق شديم. مديريت جهادي ممکن است يک وقت‌هايي پِرت هم داشته باشد امّا پيشرفت خواهد داشت و کار را پيش خواهد برد. تکية به قدرت الهي، توکّل به خداي متعال، کار را با تدبير و عقلانيت امّا با عزم راسخ، بدون ترديد و بدون ترس از جوانب پيش بردن؛ اين مديريت جهادي است. البتّه ترويج دائمي فرهنگ متناسب با اقتصاد مقاومتي هم لازم است؛ همه، هم صداوسيما، هم مسئولين مطبوعات و رسانه‌ها، هم مسئولين دولتي، مسئولين قوّة مقنّنه، ائمّة جمعة سراسر کشور و هر کسي که منبري دارد و مي‌تواند با مردم حرف بزند، فرهنگ متناسب با اقتصاد مقاومتي، ازجمله صرفه‌جويي را، ازجمله مصرف توليدات داخلي را بايد ترويج کند. البتّه در مورد صرفه‌جويي و همچنين در مورد مصرف توليدات داخلي، خطاب عمده به مسئولين کشور است، چون يکي از مهم‌ترين مصرف‌کنندگان کشور، خود دولت است؛ دولت اصرار داشته باشد و خود را موظّف و مقيد بداند که از توليدات داخلي استفاده کند؛ حتّي با مقداري اغماض؛ عيبي ندارد. گاهي مي‌گويند فلان چيز، کيفيت خارجي را ندارد؛ اشکال ندارد؛ اگر مي‌خواهيم کيفيت پيدا کند، بايد کمکش کنيم. اگر کمک بکنيم، کيفيتش هم بالا خواهد رفت والاّ روبه‌روز تنزّل پيدا خواهد کرد. مقابلة جدّي با واردات بي‌منطق، يکي از کارهاي لازم است؛ مقابلة جدّي با قاچاق، يکي از کارهاي لازم است؛ پرداختن به کارگاه‌هاي توليدي کوچک و متوسّط ـ که من امسال، اوّل سال هم روي اين تکيه کردم (بيانات در جمع زائران و مجاوران حرم رضوي در مشهد مقدّس ۱۳۹۴/۱/۱) يکي از کارهاي بسيار لازم است؛ بازنگري در سياست‌هاي پولي و فعّاليت‌هاي نظام بانکي کشور، که به اين هم من اوّل سال اشاره کردم و صاحب‌نظران و دلسوزان، در اين زمينه حرف‌هاي مهمّي دارند که بايد اين حرف‌ها شنيده شود و به آنها توجّه بشود. اينها کارهايي است که بايستي انجام بدهيم.
البتّه شرط اصلي تحقّق اينها هم همين همدلي و هـم‌زبـانـي و هـمـيـن انسجـامـي اسـت کـه رئيس‌جمهور محترم بيان کردند؛ بايد دولت را کمک کرد، بايد مسئولين را کمک کرد، [چون‌] اينها وسط ميدان‌انـد. از تعارض‌هـاي زائـد و حاشيه‌سـازي‌هـاي زائـد بـايـد پـرهيـز بشود؛ حاشيه‌سـازي از هـرطـرفي غير مقبول و نامطلوب است. همه کمک کنند و ايـن حـرکـت عظيـم ان‌شاءالله به نتيجه برسد. ايـن عـرض مـا در زمينة مسائل اقتصاد. اعتقاد بنده اين است که ما مي‌توانيم در زمينة اقتصاد کارهاي بزرگي را انجام بدهيم و اميدوار باشيم که ان‌شاءالله از اين گذرگاه دشوار عبور خواهيم کرد.1 1. 02/04/94 بيانات در ديدار مسئولان نظام
مديريت جهادي در ايفاي مسئوليت
تحرک، عزم و مديريت جهادي رئيس قوه قضاييه در ايفاي مسئوليت [قابل تقدير است] ... قوه قضاييه يکي از سه رکن اساسي کشور و مجري بخش مهمي از احکام اسلامي است لذا انتظار هرگونه تلاش، مجاهدت و تحمل سختي در اين قوه انتظار به جايي است.3 3. 07/04/94 (گزارش خبري) بيانات در ديدار رئيس و مسئولان قوه قضائيه
وظايف مسئولان در فرمان اميرمؤمنان(ع) به مالک اشتر تکرار در ی1- ی3
1ـ گرفتن ماليات و حقوقي که مردم نسبت به دولت دارند. 2ـ دفاع از مردم و سرزمينشان. 3ـ سوق دادن جامعه به صلاح و رستگاري. 4ـ آباداني و سازندگي کشور.
چهار مأموريت اصلي که مولاي متقيان در نـامـه بـه مالک، بـر دوش حاکمان مي‌گذارند. ... و عمل صالح، بهترين ذخيره دوران مسئوليت هر فرد است.8 8. 23/04/94 (گزارش خبري) بيانات در ديدار رئيس‌جمهور و اعضاي هيئت دولت
گذر از لغزش‌ها و خطاهاي مردم تکرار در ن3
«دوست داشتن مردم از صميم قلب» و «محبت و مدارا بـا آنان» از فـرامين امام علي(ع) بـه مالک اشتر است. ... بـه دستور اميرمـؤمنان، بـايـد از لغزش‌ها و خطاهاي مردم گذشت کرد. البته به جز مواردي که حدود الهي زير پا گذاشته مي‌شود و يـا پـاي محاربه بـا اسلام و حکومت اسلامي در ميان است.8 8. 23/04/94 (گزارش خبري) بيانات در ديدار رئيس‌جمهور و اعضاي هيئت دولت
لزوم بهره‌گيري از پشتوانه نهج‌البلاغه تکرار در الف1
فرمان حضرت علي‌ابن‌ابيطالب(ع) به مالک، از ذخائر فوق‌العاده فرهنگي است. ... پشتوانه روحي، معنوي و فکري، عامل اصلي حل همه مشکلات است و تأمل و تدبر در نهج‌البلاغه مولاي متقيان، چنين پشتوانه‌اي را فراهم مي‌سازد.8
8. 23/04/94 (گزارش خبري) بيانات در ديدار رئيس‌جمهور و اعضاي هيئت دولت

استفاده مسئولین دولتی ازنظرات مردم و خبرگان
بیانات در دیدار اعضای مجلس خبرگان رهبری 15/06/1397
البتّه مسئولین دولتی که امروز خوشبختانه از آقایان روئسا هم اینجا حضور دارند ، باید از نظرات مردم استفاده کنند، از نظرات خبرگان استفاده کنند. همین مطالبی که اینجا گفته شد، این فهرست طولانی‌ای که خوانده شد، برخی از موادّ این فهرست بسیار مهم است؛ مسئله‌ی ارزش پول ملّی خیلی مهم است. واقعاً گروه‌هایی را بگذارند که بنشینند درست فکر کنند؛ نه فقط گروه‌های دولتی، بلکه گروه‌هایی خارج از دولت؛ اقتصاددان‌ها هستند، متخصّصینِ مسائلِ پولی در کشور هستند؛ ادّعا می کنند، به ما هم می نویسند، به ما هم می گویند، گاهی در روزنامه‌ها هم می نویسند و می گویند که اینها همه علاج دارد، راه دارد و راهش را بلدیم؛ خیلی خب، اینها را بخواهید، با آنها صحبت بکنید، راهش را پیدا کنید و این مشکل را برطرف کنید . یا مثلاً آن مسئله‌ای که ما به آقایان دولتی‌ها عرض کردیم که نقدینگیِ کشور را هدایت کنند به سمت کارهای سازندگی و به سمت تولید، این کارگروه لازم دارد و کسانی باید بنشینند فکر کنند ؛ این کار، تحرّک لازم دارد. این کارها را باید بکنند؛ اینها وظیفه‌ی دولتی‌ها است که باید انجام بدهند. ما بایستی دولتی‌ها را به این سمت هدایت کنیم و کمک کنیم، و کاری بکنیم که مردم به آن تلاشی که آنها می کنند خوشبین باشند؛ ببینند بله، دارد تلاش انجام می گیرد. این است که آن مشکل گرِهِ فکری افکار عمومی را باز می کند؛ بعضی‌ها نگران مشکلاتی در افکار عمومی هستند که نگرانی هم به‌جا است، بیجا نیست؛ آن چیزی که این را حل می کند، همین است که ما بتوانیم رابطه‌ی صحیح و سالمی بین افکار عمومی مردم و بین دستگاه‌های مسئول به وجود بیاوریم؛ نه به‌معنای خوش‌بینی مطلق.