بسم الله الرحمن الرحيم
پایگاه علوم و معارف اسلام، حاوي مجموعه تاليفات حضرت علامه آية الله حاج سيد محمد حسين حسيني طهراني قدسسره
بازگشت به فهرست جلد سوم
عناوين كلي جلد چهارم
(بر هر يك از عناوين كليك كنيد تا زيرشاخههاي آن نمايش داده شوند.)
درس سي و هفتم: عدم جواز جهاد در ركاب إمام جائر PAGEREF _Toc439797126 \h 3 درس سي و هشتم:وجوب جهاد، تحت ولايت فقيه إلهي از خود گذشته و به خدا پيوسته PAGEREF _Toc439797135 \h 12 درس سي و نهم: قيام زيد و يحيي بر خلاف قيام محمّد و إبراهيم، به عنوان مهدويّت نبود. PAGEREF _Toc439797144 \h 20 درس چهلم: صحيفه سجاديه و مفاد: فلعمری ما الامام الا الحاکم بالکتاب... PAGEREF _Toc439797154 \h 29 درس چهل و يكم: در روايات نيز متشابهات به محكمات، و ظواهر به نصوص بر ميگردد. PAGEREF _Toc439797162 \h 39 درس چهل و دوّم: حقوق والي بر رعيّت و حقوق رعيّت بر والي PAGEREF _Toc439797171 \h 47 درس چهل و سوّم: بزرگترين آفت والي، خويشتن نگري است PAGEREF _Toc439797179 \h 54 درس چهل و چهارم: حقّ رعيّت بر والي بسط عدالت است؛ و حقّ والي بر رعيّت سمع و طاعت PAGEREF _Toc439797188 \h 63 درس چهل و پنجم: أوامر والي در صورت معصيت و علم به خلاف، حجّت نيست PAGEREF _Toc439797198 \h 72 درس چهل و ششم: شيعه حاكم را در حكم خود جائز الخطا ميداند؛ و عامّه لازم الإجراء PAGEREF _Toc439797207 \h 80 درس چهل و هفتم: حقّ آزادي در مرام، مراقبت در صحّت بدن و نفس رعيّت بر عهده والي است PAGEREF _Toc439797216 \h 89 درس چهل و هشتم: تعزير و شكنجه براي إقرار متّهم ممنوع؛ و إقرار پس از تعذيب سنديّت ندارد. PAGEREF _Toc439797225 \h 98 بازگشت به فهرست عناوین کلی دوره چهار جلدی
درس سي و هفتم: عدم جواز جهاد در ركاب إمام جائر PAGEREF _Toc439797126 \h 3
درس سي و هشتم:وجوب جهاد، تحت ولايت فقيه إلهي از خود گذشته و به خدا پيوسته PAGEREF _Toc439797135 \h 12
درس سي و نهم: قيام زيد و يحيي بر خلاف قيام محمّد و إبراهيم، به عنوان مهدويّت نبود. PAGEREF _Toc439797144 \h 20
درس چهلم: صحيفه سجاديه و مفاد: فلعمری ما الامام الا الحاکم بالکتاب... PAGEREF _Toc439797154 \h 29
درس چهل و يكم: در روايات نيز متشابهات به محكمات، و ظواهر به نصوص بر ميگردد. PAGEREF _Toc439797162 \h 39
درس چهل و دوّم: حقوق والي بر رعيّت و حقوق رعيّت بر والي PAGEREF _Toc439797171 \h 47
درس چهل و سوّم: بزرگترين آفت والي، خويشتن نگري است PAGEREF _Toc439797179 \h 54
درس چهل و چهارم: حقّ رعيّت بر والي بسط عدالت است؛ و حقّ والي بر رعيّت سمع و طاعت PAGEREF _Toc439797188 \h 63
درس چهل و پنجم: أوامر والي در صورت معصيت و علم به خلاف، حجّت نيست PAGEREF _Toc439797198 \h 72
درس چهل و ششم: شيعه حاكم را در حكم خود جائز الخطا ميداند؛ و عامّه لازم الإجراء PAGEREF _Toc439797207 \h 80
درس چهل و هفتم: حقّ آزادي در مرام، مراقبت در صحّت بدن و نفس رعيّت بر عهده والي است PAGEREF _Toc439797216 \h 89
درس چهل و هشتم: تعزير و شكنجه براي إقرار متّهم ممنوع؛ و إقرار پس از تعذيب سنديّت ندارد. PAGEREF _Toc439797225 \h 98
بازگشت به فهرست عناوین کلی دوره چهار جلدی
توبيخ عبّاد بصري حضرت سجّاد عليه السّلام را بر ترك جهاد، و بجا آوردن حجّ. PAGEREF _Toc439797127 \h 4 پاسخ و استدلال روشن حضرت بگفتار او از دنباله همان آيهَ مورد استشهاد. PAGEREF _Toc439797128 \h 5 خبر «تحف العقول» در حرمت خونريزي از كفّار در دار تقيّه و حكومت جائر PAGEREF _Toc439797129 \h 6 خبر سمندري در لزوم جهاد در جائي كه هر فرد مسلمان بتواند به ذمّه و عهد خود وفا نمايد. PAGEREF _Toc439797130 \h 7 خبر عبدالملك در اينكه: جهاد حاكمان وقت اگر خير بود در آن از حضرت سبقت نميگرفتند. PAGEREF _Toc439797131 \h 7 أدلّه عامّه ولايت فقيه براي ايجاب جهاد در زمان غيبت قائم و استوار است PAGEREF _Toc439797132 \h 9 رسول خدا از شيهه اسب مجاهد حظّ ميبرند. PAGEREF _Toc439797133 \h 10 مجاهدين فيسبيل الله در روز قيامت بر منبرهائي از نور بر فراز أهل موقفاند. PAGEREF _Toc439797134 \h 11 بلزگشت به عناوین کلی
توبيخ عبّاد بصري حضرت سجّاد عليه السّلام را بر ترك جهاد، و بجا آوردن حجّ. PAGEREF _Toc439797127 \h 4
پاسخ و استدلال روشن حضرت بگفتار او از دنباله همان آيهَ مورد استشهاد. PAGEREF _Toc439797128 \h 5
خبر «تحف العقول» در حرمت خونريزي از كفّار در دار تقيّه و حكومت جائر PAGEREF _Toc439797129 \h 6
خبر سمندري در لزوم جهاد در جائي كه هر فرد مسلمان بتواند به ذمّه و عهد خود وفا نمايد. PAGEREF _Toc439797130 \h 7
خبر عبدالملك در اينكه: جهاد حاكمان وقت اگر خير بود در آن از حضرت سبقت نميگرفتند. PAGEREF _Toc439797131 \h 7
أدلّه عامّه ولايت فقيه براي ايجاب جهاد در زمان غيبت قائم و استوار است PAGEREF _Toc439797132 \h 9
رسول خدا از شيهه اسب مجاهد حظّ ميبرند. PAGEREF _Toc439797133 \h 10
مجاهدين فيسبيل الله در روز قيامت بر منبرهائي از نور بر فراز أهل موقفاند. PAGEREF _Toc439797134 \h 11
بلزگشت به عناوین کلی
ردّ أدلّه قائلين به عدم جواز حكومت إسلام و جهاد و جمعه و إجراءحدود در زمان غيبت PAGEREF _Toc439797136 \h 12 بطلان گفتار كساني كه إقدام بر إصلاح جامعه را موجب تأخير در ظهور ميدانند. PAGEREF _Toc439797137 \h 14 إطلاق و تشديد آيات قرآن در لزوم قيام به حقّ و گسترش قسط در جامعه PAGEREF _Toc439797138 \h 14 مَنْ رَأَي سُلْطَانًا جَائِرًا مُسْتَحِلاًّ لِحُرُمِ اللَهِ... PAGEREF _Toc439797139 \h 15 پاسخ از ظهور رواياتي كه هر گونه قيام را قبل از ظهور حضرت قائم محكوم ميكند. PAGEREF _Toc439797140 \h 16 بحث از قيام زيدبن عليّ بن الحسين و نهي إمام از آن PAGEREF _Toc439797141 \h 17 قيام محمّد و إبراهيم فرزندان عبدالله محض نادرست بود. PAGEREF _Toc439797142 \h 18 أسامي أئمّه إثني عشر در «صحيفه فاطمه» عليها السّلام PAGEREF _Toc439797143 \h 19 بلزگشت به عناوین کلی
ردّ أدلّه قائلين به عدم جواز حكومت إسلام و جهاد و جمعه و إجراءحدود در زمان غيبت PAGEREF _Toc439797136 \h 12
بطلان گفتار كساني كه إقدام بر إصلاح جامعه را موجب تأخير در ظهور ميدانند. PAGEREF _Toc439797137 \h 14
إطلاق و تشديد آيات قرآن در لزوم قيام به حقّ و گسترش قسط در جامعه PAGEREF _Toc439797138 \h 14
مَنْ رَأَي سُلْطَانًا جَائِرًا مُسْتَحِلاًّ لِحُرُمِ اللَهِ... PAGEREF _Toc439797139 \h 15
پاسخ از ظهور رواياتي كه هر گونه قيام را قبل از ظهور حضرت قائم محكوم ميكند. PAGEREF _Toc439797140 \h 16
بحث از قيام زيدبن عليّ بن الحسين و نهي إمام از آن PAGEREF _Toc439797141 \h 17
قيام محمّد و إبراهيم فرزندان عبدالله محض نادرست بود. PAGEREF _Toc439797142 \h 18
أسامي أئمّه إثني عشر در «صحيفه فاطمه» عليها السّلام PAGEREF _Toc439797143 \h 19
عدم تحمّل زيد سبّ و شتم هشام را، و قيام وي در كوفه PAGEREF _Toc439797145 \h 20 شدّت تأثّر حضرت صادق عليه السّلام از شهادت عمويشان زيد. PAGEREF _Toc439797146 \h 21 عدم مقايسه قيام زيد النّار با قيام حضرت زيد در حضور مأمون PAGEREF _Toc439797147 \h 22 حضرت زيد از علماء آل محمّد، و در ولايت و عصمت تالي تلو معصوم بود. PAGEREF _Toc439797148 \h 22 نهي حضرت صادق عليه السّلام از قيام زيد، نهي إلزامي نبود. PAGEREF _Toc439797149 \h 25 مَا خَرَجَ وَ لَا يَخْرُجُ مِنَّا أَهْلَ الْبَيْتِ إلَي قِيَامِ قَآئِمِنَا أَحَدٌ... PAGEREF _Toc439797150 \h 26 مصبّ گفتار حضرت صادق در روايت «صحيفه» قيامي است كه در مقابل إمام باشد. PAGEREF _Toc439797151 \h 27 كيفيّت ظهور «صحيفه» و مقايسه آن با «صحيفه » موجوده در نزد حضرت صادق PAGEREF _Toc439797152 \h 28 سفارش حضرت يحيي به متوكّل در مورد «صحيفه». PAGEREF _Toc439797153 \h 29 بلزگشت به عناوین کلی
عدم تحمّل زيد سبّ و شتم هشام را، و قيام وي در كوفه PAGEREF _Toc439797145 \h 20
شدّت تأثّر حضرت صادق عليه السّلام از شهادت عمويشان زيد. PAGEREF _Toc439797146 \h 21
عدم مقايسه قيام زيد النّار با قيام حضرت زيد در حضور مأمون PAGEREF _Toc439797147 \h 22
حضرت زيد از علماء آل محمّد، و در ولايت و عصمت تالي تلو معصوم بود. PAGEREF _Toc439797148 \h 22
نهي حضرت صادق عليه السّلام از قيام زيد، نهي إلزامي نبود. PAGEREF _Toc439797149 \h 25
مَا خَرَجَ وَ لَا يَخْرُجُ مِنَّا أَهْلَ الْبَيْتِ إلَي قِيَامِ قَآئِمِنَا أَحَدٌ... PAGEREF _Toc439797150 \h 26
مصبّ گفتار حضرت صادق در روايت «صحيفه» قيامي است كه در مقابل إمام باشد. PAGEREF _Toc439797151 \h 27
كيفيّت ظهور «صحيفه» و مقايسه آن با «صحيفه » موجوده در نزد حضرت صادق PAGEREF _Toc439797152 \h 28
سفارش حضرت يحيي به متوكّل در مورد «صحيفه». PAGEREF _Toc439797153 \h 29
إرسال يحيي بن زيد «صحيفه» را به مدينه براي محمّد و إبراهيم PAGEREF _Toc439797155 \h 29 آيه : وَ مَا جَعَلْنَا الرُّءْيَا الَّتِيٓ أَرَيْنَ' كَ، و شجره ملعونه درباره بني اُميّه PAGEREF _Toc439797156 \h 31 گوينده «حَدَّثَنَا» يكي از هفت نفرند، كه هر يك داراي مقام عالي در علم و فقه و تقوي و ورع ميباشند. PAGEREF _Toc439797157 \h 33 گفتار حاج آقا بزرگ طهراني در مورد قائل «حَدَّثَنَا». PAGEREF _Toc439797158 \h 34 كُلُّ رَايَةٍ تُرْفَعُ قَبْلَ قِيَامِ الْقَآئِمِ فَصَاحِبُهَا طَاغُوتٌ... PAGEREF _Toc439797159 \h 35 اللَهُمَّ إنَّكَ تَعْلَمُ أَنَّهُ لَمْ يَكُنِ الَّذِي كَانَ مِنَّا مُنَافَسَةً فِي سُلْطَانٍ. PAGEREF _Toc439797160 \h 36 فَلَعَمْرِي مَا الإمَامُ إلَّا الْحَاكِمُ بِالْكِتَابِ... PAGEREF _Toc439797161 \h 37 بلزگشت به عناوین کلی
إرسال يحيي بن زيد «صحيفه» را به مدينه براي محمّد و إبراهيم PAGEREF _Toc439797155 \h 29
آيه : وَ مَا جَعَلْنَا الرُّءْيَا الَّتِيٓ أَرَيْنَ' كَ، و شجره ملعونه درباره بني اُميّه PAGEREF _Toc439797156 \h 31
گوينده «حَدَّثَنَا» يكي از هفت نفرند، كه هر يك داراي مقام عالي در علم و فقه و تقوي و ورع ميباشند. PAGEREF _Toc439797157 \h 33
گفتار حاج آقا بزرگ طهراني در مورد قائل «حَدَّثَنَا». PAGEREF _Toc439797158 \h 34
كُلُّ رَايَةٍ تُرْفَعُ قَبْلَ قِيَامِ الْقَآئِمِ فَصَاحِبُهَا طَاغُوتٌ... PAGEREF _Toc439797159 \h 35
اللَهُمَّ إنَّكَ تَعْلَمُ أَنَّهُ لَمْ يَكُنِ الَّذِي كَانَ مِنَّا مُنَافَسَةً فِي سُلْطَانٍ. PAGEREF _Toc439797160 \h 36
فَلَعَمْرِي مَا الإمَامُ إلَّا الْحَاكِمُ بِالْكِتَابِ... PAGEREF _Toc439797161 \h 37
إطلاق روايات حرمت قيام را بايد به زمان عدم إمكان اختصاص داد. PAGEREF _Toc439797163 \h 39 آيات وجوب هجرت و دفع ظلم و عدم تمكين از ظالمان PAGEREF _Toc439797164 \h 40 مَنْ قُتِلَ دُونَ مَظْلَمَتِهِ فَهُوَ شَهِيدٌ. PAGEREF _Toc439797165 \h 42 سزاوار است حاكم قبل از إصلاح مردم به إصلاح خود پردازد. PAGEREF _Toc439797166 \h 43 فقيه حاكم شرع بايد پيوسته نامه أميرالمؤمنين عليه السّلام را مطالعه، و طبق آن رفتار كند. PAGEREF _Toc439797167 \h 44 فقيه حاكم شرع بايد حوائج مردم را در همان روز مراجعه برآورد. PAGEREF _Toc439797168 \h 44 فقيه حاكم شرع بايد نفيسترين أوقات را براي عبادت خود قرار دهد. PAGEREF _Toc439797169 \h 45 فقيه حاكم شرع بايد با ذكر معاد پيوسته جلوي حدّت و شدّت نفس خود را بگيرد. PAGEREF _Toc439797170 \h 46 بلزگشت به عناوین کلی
إطلاق روايات حرمت قيام را بايد به زمان عدم إمكان اختصاص داد. PAGEREF _Toc439797163 \h 39
آيات وجوب هجرت و دفع ظلم و عدم تمكين از ظالمان PAGEREF _Toc439797164 \h 40
مَنْ قُتِلَ دُونَ مَظْلَمَتِهِ فَهُوَ شَهِيدٌ. PAGEREF _Toc439797165 \h 42
سزاوار است حاكم قبل از إصلاح مردم به إصلاح خود پردازد. PAGEREF _Toc439797166 \h 43
فقيه حاكم شرع بايد پيوسته نامه أميرالمؤمنين عليه السّلام را مطالعه، و طبق آن رفتار كند. PAGEREF _Toc439797167 \h 44
فقيه حاكم شرع بايد حوائج مردم را در همان روز مراجعه برآورد. PAGEREF _Toc439797168 \h 44
فقيه حاكم شرع بايد نفيسترين أوقات را براي عبادت خود قرار دهد. PAGEREF _Toc439797169 \h 45
فقيه حاكم شرع بايد با ذكر معاد پيوسته جلوي حدّت و شدّت نفس خود را بگيرد. PAGEREF _Toc439797170 \h 46
مفاد: وَ لَوْ كَانَ لاَِحَدٍ أَنْ يَجْرِيَ لَهُ وَ لَا يَجْرِيَ عَلَيْهِ. PAGEREF _Toc439797172 \h 47 عظيمترين حقوق واجبه، حقّ والي بر رعيّت، و حقّ رعيّت بر والي است PAGEREF _Toc439797173 \h 49 در صورت مراعات حقوق والي و رعيّت مناهج دين استوار ميشود. PAGEREF _Toc439797174 \h 49 بندگان خدا بايد به مقدار جهد و كوشششان در إقامه حقّ فيمابين خود، تعاون كنند. PAGEREF _Toc439797175 \h 50 پاسخ حضرت به كسي كه برخاست و بعد از شكر و سپاس طويل، إطاعت خود را بيان كرد. PAGEREF _Toc439797176 \h 51 زشتترين حالات واليان، محبّت فخر و تمجيد نزد مردم است PAGEREF _Toc439797177 \h 52 از من از گفتار حقّ و از مشورت عدل دريغ نكنيد. PAGEREF _Toc439797178 \h 53 بلزگشت به عناوین کلی
مفاد: وَ لَوْ كَانَ لاَِحَدٍ أَنْ يَجْرِيَ لَهُ وَ لَا يَجْرِيَ عَلَيْهِ. PAGEREF _Toc439797172 \h 47
عظيمترين حقوق واجبه، حقّ والي بر رعيّت، و حقّ رعيّت بر والي است PAGEREF _Toc439797173 \h 49
در صورت مراعات حقوق والي و رعيّت مناهج دين استوار ميشود. PAGEREF _Toc439797174 \h 49
بندگان خدا بايد به مقدار جهد و كوشششان در إقامه حقّ فيمابين خود، تعاون كنند. PAGEREF _Toc439797175 \h 50
پاسخ حضرت به كسي كه برخاست و بعد از شكر و سپاس طويل، إطاعت خود را بيان كرد. PAGEREF _Toc439797176 \h 51
زشتترين حالات واليان، محبّت فخر و تمجيد نزد مردم است PAGEREF _Toc439797177 \h 52
از من از گفتار حقّ و از مشورت عدل دريغ نكنيد. PAGEREF _Toc439797178 \h 53
گفتار زيد بن عليّ نزد هشام به مثابهِ گفتار جدّش أميرالمؤمنين عليه السّلام است PAGEREF _Toc439797180 \h 55 روايات و نصايح متقنه در مذّمت حبّ جاه و خودپسندي و مدح مردم PAGEREF _Toc439797181 \h 55 سخيفترين حالات والي اين است كه دوست داشته باشد مردم او را مدح كنند. PAGEREF _Toc439797182 \h 56 مفاد: ظُلْمُ الرَّعِيَّةِ اسْتِجْلَابُ الْبَلِيَّةِ. PAGEREF _Toc439797183 \h 58 هميشه رعايا مشحون عواطف ولات و حكّام هستند. PAGEREF _Toc439797184 \h 59 إحضار عُمر، عَمرو بن عاص و پسر او را به شكايت جوان مصري PAGEREF _Toc439797185 \h 60 انتقاد از كيفيّت عدالت عمر از جهات مختلفه PAGEREF _Toc439797186 \h 61 جمله : وَلَدَتْهُمْ أَحْرَارًا در أصل از أميرالمؤمنين است PAGEREF _Toc439797187 \h 62 بلزگشت به عناوین کلی
گفتار زيد بن عليّ نزد هشام به مثابهِ گفتار جدّش أميرالمؤمنين عليه السّلام است PAGEREF _Toc439797180 \h 55
روايات و نصايح متقنه در مذّمت حبّ جاه و خودپسندي و مدح مردم PAGEREF _Toc439797181 \h 55
سخيفترين حالات والي اين است كه دوست داشته باشد مردم او را مدح كنند. PAGEREF _Toc439797182 \h 56
مفاد: ظُلْمُ الرَّعِيَّةِ اسْتِجْلَابُ الْبَلِيَّةِ. PAGEREF _Toc439797183 \h 58
هميشه رعايا مشحون عواطف ولات و حكّام هستند. PAGEREF _Toc439797184 \h 59
إحضار عُمر، عَمرو بن عاص و پسر او را به شكايت جوان مصري PAGEREF _Toc439797185 \h 60
انتقاد از كيفيّت عدالت عمر از جهات مختلفه PAGEREF _Toc439797186 \h 61
جمله : وَلَدَتْهُمْ أَحْرَارًا در أصل از أميرالمؤمنين است PAGEREF _Toc439797187 \h 62
يكي از عوامل فساد، رخنه أقرباء و خاصّان والي است در ولايت او PAGEREF _Toc439797189 \h 63 داستان مرد كوفي و شكايت او نزد مأمون از جور و ستم والي كوفه PAGEREF _Toc439797190 \h 65 عُمر ميگويد: چون او در روز اُحد گريخته است، پسرش حقّ جائزه ندارد. PAGEREF _Toc439797191 \h 66 أميرالمومنين عليه السّلام، ميزان حقّ را به إعْطآءُ كُلِّ ذي حَقٍّ حَقَّهُ ميداند. PAGEREF _Toc439797192 \h 67 نوشتار بر هشت گوشه قبر أرسطو:... الْعَدْلُ اُلْفَةٌ بِها صَلاحُ الْعالَمِ. PAGEREF _Toc439797193 \h 68 خطبه «نهج البلاغة» در سه حقّ والي بر رعيّت و رعيّت بر والي PAGEREF _Toc439797194 \h 68 أوّلين حقّ والي بر رعيّت حقّ فرمانبرداري است PAGEREF _Toc439797195 \h 69 مفاد: إِذَا دُعُوٓا إِلَي اللَهِ وَ رَسُولِهِ لِيَحْكُمَ بَيْنَهُمْ، سمع و طاعت را مطلقاً ميرساند. PAGEREF _Toc439797196 \h 70 مفاد: أَفِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ أَمِ ارْتَابُوٓا أَمْ يَخَافُونَ... PAGEREF _Toc439797197 \h 70 بلزگشت به عناوین کلی
يكي از عوامل فساد، رخنه أقرباء و خاصّان والي است در ولايت او PAGEREF _Toc439797189 \h 63
داستان مرد كوفي و شكايت او نزد مأمون از جور و ستم والي كوفه PAGEREF _Toc439797190 \h 65
عُمر ميگويد: چون او در روز اُحد گريخته است، پسرش حقّ جائزه ندارد. PAGEREF _Toc439797191 \h 66
أميرالمومنين عليه السّلام، ميزان حقّ را به إعْطآءُ كُلِّ ذي حَقٍّ حَقَّهُ ميداند. PAGEREF _Toc439797192 \h 67
نوشتار بر هشت گوشه قبر أرسطو:... الْعَدْلُ اُلْفَةٌ بِها صَلاحُ الْعالَمِ. PAGEREF _Toc439797193 \h 68
خطبه «نهج البلاغة» در سه حقّ والي بر رعيّت و رعيّت بر والي PAGEREF _Toc439797194 \h 68
أوّلين حقّ والي بر رعيّت حقّ فرمانبرداري است PAGEREF _Toc439797195 \h 69
مفاد: إِذَا دُعُوٓا إِلَي اللَهِ وَ رَسُولِهِ لِيَحْكُمَ بَيْنَهُمْ، سمع و طاعت را مطلقاً ميرساند. PAGEREF _Toc439797196 \h 70
مفاد: أَفِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ أَمِ ارْتَابُوٓا أَمْ يَخَافُونَ... PAGEREF _Toc439797197 \h 70
حكم حاكم قطعي نيست، و احتمال خطا در آن ميرود. PAGEREF _Toc439797199 \h 73 حكم حاكم طريق است براي حقّ، موضوعيّت ندارد. PAGEREF _Toc439797200 \h 74 در صورت يقين بر خلاف، حكم حاكم مقبول نيست PAGEREF _Toc439797201 \h 74 عمل بر طبق حكم قاضي واجب است و لو كشف خلاف شود. PAGEREF _Toc439797202 \h 75 لَا طَاعَةَ لِمَنْ عَصَي اللَهَ؛ لَا طَاعَةَ لِمَخْلُوقٍ فِي مَعْصِيَةِ الْخَالِقِ.. PAGEREF _Toc439797203 \h 77 لَا طَاعَةَ فِي مَعْصِيَةٍ، إنَّمَا الطَّاعَةُ فِي الْمَعْرُوفِ.. PAGEREF _Toc439797204 \h 77 روايات عامّه در وجوب إطاعت از واليان جائر PAGEREF _Toc439797205 \h 78 بنا بر رأي عامّه، فسق حاكم موجب خلع او از ولايت نميشود. PAGEREF _Toc439797206 \h 79 بلزگشت به عناوین کلی
حكم حاكم قطعي نيست، و احتمال خطا در آن ميرود. PAGEREF _Toc439797199 \h 73
حكم حاكم طريق است براي حقّ، موضوعيّت ندارد. PAGEREF _Toc439797200 \h 74
در صورت يقين بر خلاف، حكم حاكم مقبول نيست PAGEREF _Toc439797201 \h 74
عمل بر طبق حكم قاضي واجب است و لو كشف خلاف شود. PAGEREF _Toc439797202 \h 75
لَا طَاعَةَ لِمَنْ عَصَي اللَهَ؛ لَا طَاعَةَ لِمَخْلُوقٍ فِي مَعْصِيَةِ الْخَالِقِ.. PAGEREF _Toc439797203 \h 77
لَا طَاعَةَ فِي مَعْصِيَةٍ، إنَّمَا الطَّاعَةُ فِي الْمَعْرُوفِ.. PAGEREF _Toc439797204 \h 77
روايات عامّه در وجوب إطاعت از واليان جائر PAGEREF _Toc439797205 \h 78
بنا بر رأي عامّه، فسق حاكم موجب خلع او از ولايت نميشود. PAGEREF _Toc439797206 \h 79
استفاده سه محكمه : بدوي، استيناف، و تمييز از نامه حضرت با مالك أشتر PAGEREF _Toc439797208 \h 81 عامّه، واليان جائر و ظالم را اُولوالامر و لازم الاتّباع ميدانند. PAGEREF _Toc439797209 \h 82 روايات «الغدير» درباره وجوب تسليم در برابر واليان ظالم به عقيده عامّه PAGEREF _Toc439797210 \h 82 متكلّمين عامّه، متصدّيان و مباشران ظلم را از ناحيه حكّام جائر معذور ميدارند. PAGEREF _Toc439797211 \h 84 كلام مرحوم أميني، در عواقب التزام به معذوريّت حكّام جائر PAGEREF _Toc439797212 \h 85 دفاع شمر بن ذي الجوشن از عمل خود به اتّكاء روايات عامّه و وجوب إطاعت واليان PAGEREF _Toc439797213 \h 86 حقّ دوّم والي بر رعيّت، حقّ نُصح است PAGEREF _Toc439797214 \h 88 حقّ سوّم والي بر رعيّت، تعاون است PAGEREF _Toc439797215 \h 88 بلزگشت به عناوین کلی
استفاده سه محكمه : بدوي، استيناف، و تمييز از نامه حضرت با مالك أشتر PAGEREF _Toc439797208 \h 81
عامّه، واليان جائر و ظالم را اُولوالامر و لازم الاتّباع ميدانند. PAGEREF _Toc439797209 \h 82
روايات «الغدير» درباره وجوب تسليم در برابر واليان ظالم به عقيده عامّه PAGEREF _Toc439797210 \h 82
متكلّمين عامّه، متصدّيان و مباشران ظلم را از ناحيه حكّام جائر معذور ميدارند. PAGEREF _Toc439797211 \h 84
كلام مرحوم أميني، در عواقب التزام به معذوريّت حكّام جائر PAGEREF _Toc439797212 \h 85
دفاع شمر بن ذي الجوشن از عمل خود به اتّكاء روايات عامّه و وجوب إطاعت واليان PAGEREF _Toc439797213 \h 86
حقّ دوّم والي بر رعيّت، حقّ نُصح است PAGEREF _Toc439797214 \h 88
حقّ سوّم والي بر رعيّت، تعاون است PAGEREF _Toc439797215 \h 88
خطبه رسول أكرم صلّي الله عليه و آله در عرفات در حجّة الوداع PAGEREF _Toc439797217 \h 89 دلالت خطبه بر وجوب حفظ جان و مال مسلمين و منع از ربا PAGEREF _Toc439797218 \h 90 خطبه رسول أكرم صلّي الله عليه و آله در سرزمين مني پس از عرفات PAGEREF _Toc439797219 \h 91 هدر دادن خونهاي جاهلي و رباهاي مأخوذه در زمان جاهليّت PAGEREF _Toc439797220 \h 93 لَايَحِلُّ دَمُ امْرِيً مُسْلِمٍ إلَّا بِإحْدَي ثَلَاثٍ.. PAGEREF _Toc439797221 \h 94 حفظ جان، مال، عرض، و ناموس مسلمان بر عهده والي است PAGEREF _Toc439797222 \h 95 روايت وارده از أميرالمؤمنين عليه السّلام در لزوم رسيدگي والي به رعيّت قبل از بروز فقر PAGEREF _Toc439797223 \h 96 وصيّت أميرالمؤمنين عليه السّلام: وَ أَكْرِمْ نَفْسَكَ عَنْ كُلِّ دَنِيَّةٍ وَ إنْ سَاقَتْكَ إلَي الرَّغَآئِبِ.. PAGEREF _Toc439797224 \h 97 بلزگشت به عناوین کلی
خطبه رسول أكرم صلّي الله عليه و آله در عرفات در حجّة الوداع PAGEREF _Toc439797217 \h 89
دلالت خطبه بر وجوب حفظ جان و مال مسلمين و منع از ربا PAGEREF _Toc439797218 \h 90
خطبه رسول أكرم صلّي الله عليه و آله در سرزمين مني پس از عرفات PAGEREF _Toc439797219 \h 91
هدر دادن خونهاي جاهلي و رباهاي مأخوذه در زمان جاهليّت PAGEREF _Toc439797220 \h 93
لَايَحِلُّ دَمُ امْرِيً مُسْلِمٍ إلَّا بِإحْدَي ثَلَاثٍ.. PAGEREF _Toc439797221 \h 94
حفظ جان، مال، عرض، و ناموس مسلمان بر عهده والي است PAGEREF _Toc439797222 \h 95
روايت وارده از أميرالمؤمنين عليه السّلام در لزوم رسيدگي والي به رعيّت قبل از بروز فقر PAGEREF _Toc439797223 \h 96
وصيّت أميرالمؤمنين عليه السّلام: وَ أَكْرِمْ نَفْسَكَ عَنْ كُلِّ دَنِيَّةٍ وَ إنْ سَاقَتْكَ إلَي الرَّغَآئِبِ.. PAGEREF _Toc439797224 \h 97
كلام أفرادي كه ميگويند بقاء إسلام متوقّف است بر شكنجه متّهم بدون ثبوت جرم، غلط است PAGEREF _Toc439797226 \h 99 حكومت أميرالمؤمنين عليه السّلام نميتواند روي پايه مصالح سياسي بدون حقّ قرار گيرد. PAGEREF _Toc439797227 \h 100 حضرت به خوارج، آزادي در عقيده دادند. PAGEREF _Toc439797228 \h 101 نبرد با خوارج در شرائط تعدّي و خونريزي آنان تحقّق يافت PAGEREF _Toc439797229 \h 102 أهل ذمّه، يهود و نصاري و مجوس در پناه إسلام، در عقيده و مذهب آزادند. PAGEREF _Toc439797230 \h 103 لَا ٓإِكْرَاهَ فِي الدِّينِ راجع به عقيده است، نه پذيرش إسلام در ظاهر أمر PAGEREF _Toc439797231 \h 103 سوّمين حقّ رعيّت بر ولات، مراقبت در بهداشت بدني و روحي است PAGEREF _Toc439797232 \h 105 در إسلام محكمه شخصي براي بعضي أفراد نيست، همه در تحت قانون تساوي دارند. PAGEREF _Toc439797233 \h 105 داستان سوادة بن قيس شاهد ديگري است بر اين مطالب PAGEREF _Toc439797234 \h 106 بلزگشت به عناوین کلی
كلام أفرادي كه ميگويند بقاء إسلام متوقّف است بر شكنجه متّهم بدون ثبوت جرم، غلط است PAGEREF _Toc439797226 \h 99
حكومت أميرالمؤمنين عليه السّلام نميتواند روي پايه مصالح سياسي بدون حقّ قرار گيرد. PAGEREF _Toc439797227 \h 100
حضرت به خوارج، آزادي در عقيده دادند. PAGEREF _Toc439797228 \h 101
نبرد با خوارج در شرائط تعدّي و خونريزي آنان تحقّق يافت PAGEREF _Toc439797229 \h 102
أهل ذمّه، يهود و نصاري و مجوس در پناه إسلام، در عقيده و مذهب آزادند. PAGEREF _Toc439797230 \h 103
لَا ٓإِكْرَاهَ فِي الدِّينِ راجع به عقيده است، نه پذيرش إسلام در ظاهر أمر PAGEREF _Toc439797231 \h 103
سوّمين حقّ رعيّت بر ولات، مراقبت در بهداشت بدني و روحي است PAGEREF _Toc439797232 \h 105
در إسلام محكمه شخصي براي بعضي أفراد نيست، همه در تحت قانون تساوي دارند. PAGEREF _Toc439797233 \h 105
داستان سوادة بن قيس شاهد ديگري است بر اين مطالب PAGEREF _Toc439797234 \h 106
.
كليه حقوق، محفوظ و متعلق به موسسه ترجمه و نشر دوره علوم و معارف اسلام است.