|
|
سلفي گري، وهابيت، تشيع |
سلفي گري در معناي لغوي به معني تقليد از گذشتگان، كهنه پرستي يا تقليد كوركورانه از مردگان است، اما سُلَفيه در معناي اصطلاحي آن، نام فرقه اي است كه تمسك به دين اسلام جسته، خود را پيرو سلف صالح مي دانند و در اعمال، رفتار و اعتقادات خود، سعي بر تابعيت از پيامبر اسلام(ص)، صحابه و تابعين دارند. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
وهابيت، از ايجاد تاکنون |
با ظهور وهابيت در شبه جزيره عربستان، و پس از پيروزي انقلاب پرشکوه اسلامي ايران هجمه وهابيت با روشهاي مدرن و با استفاده از رسانههاي عمومي مانند اينترنت و ماهواره در سطحي وسيع گسترش يافته است. اين تهاجم در سالهاي اخير گسترش چشمگيري داشته است به گونهاي که همه گروهها، از مردم عادي تا اساتيد، دانشجويان، دانشآموزان و حتي روحانيون کاروانهاي حج را هم در بر گرفته است. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
آشنايي با جريان وهابيت (20) |
چنان که گفتيم، روايات تحريف قرآن منحصر به منابع روايي شيعه نيستند و در منابع روايي اهل سنت نيز به چشم مي خورند. برخلاف احاديث تحريف قرآن در منابع روايي شيعه، احاديث تحريف قرآن در منابع روايي اهل سنت گاهي از صراحت عجيب و دلالت غيرقابل توجيهي برخوردارند! جالب است که برخي از اهل سنت با وجود چنين رواياتي در منابع معتبر خود، زبان طعن به روي شيعه مي گشايند و منابع روايي اين مذهب را به خاطر ذکر احاديثي که پيشتر مورد بررسي قرار گرفت، سرزنش مي کنند! |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
آشنايي با جريان وهابيت (19) |
مذهب شيعه از ديرباز تاکنون همواره آماج تهمت هاي ناروا و نسبت هاي بي پايه سلفيان بوده و امروز نيز زير حملات بي رحمانه وهابيان است. گناه اين مذهب چيزي جز پيروي از سفارش هاي مکرر پيامبر اکرم(ص) درباره اهل بيتش (ع) و عمل به وصاياي آن حضرت درباره علي(ع) و پاي بندي به پيمان غديرخم نبوده است و گرنه جاي انکار نيست خدماتي که اين مذهب در طول تاريخ خود به امت اسلامي رسانده، هيچ مذهب ديگري نرسانده است. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
آشنايي با جريان وهابيت (18) |
يکي ديگر از ديدگاه هاي عجيب وهابيان که از اوج تحجر و تنگ نظري آنان حکايت دارد، نامشروع دانستن برگزاري جشن ميلاد پيامبر اکرم(ص)، اهل بيت(ع) و به طور کلي، هر فرد ديگر است! به عنوان نمونه، مفتي سابق وهابيان، بن باز (1421ق) درباره اين موضوع رساله اي دارد که به زبان فارسي در رياض منتشر شده و بر اين پايه پيداست که براي زائران ايراني فراهم آمده است! |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
آشنايي با جريان وهابيت (17) |
يکي ديگر از ديدگاه هاي بي پايه وهابيان که مخالف با کتاب خدا، سنت پيامبر(ص)، احاديث ائمه اهل بيت(ع) و روش سلف صالح است، بدعت دانستن تبرک و استشفاء (طلب شفا) به آثار اولياء خداست. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
آشنايي با جريان وهابيت (16) |
يکي ديگر از ديدگاه هاي نادرست وهابيان که انتقاد علماي شيعه و اهل سنت را برانگيخته، روا ندانستن شفاعت خواهي، توسل و استغاثه به پيامبر(ص) و اولياي خداست. شفاعت خواهي، توسل و استغاثه در اصطلاح، معاني نزديکي دارند. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
آشنايي با جريان وهابيت (15) |
قرائت نادرست وهابيان از توحيد و شرک، ديدگاه هاي آنان را به ديدگاه هايي نامعقول و عجيب تبديل کرده است. اين ديدگاه ها را در چند موضوع مي توان بررسي کرد: روا ندانستن زيارت قبور پيامبر(ص) و اولياء خدا، بدعت شمردن تبرک به آثار آن بزرگواران، روا ندانستن توسل به آنان، نامشروع دانستن جشن ميلاد آنان و شرک پنداشتن سوگند به غير خدا که نشان دهنده اوج تحجر و تنگ نظري آنان است. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
آشنايي با جريان وهابيت (14) |
در مقاله پيشين گفتيم که در فرهنگ وهابي هيچ واژه اي به اندازه «توحيد» و «شرک» به کار نرفته است و ارائه تفسيري خودبافته از اين دو را بايد مبناي وهابيت دانست. در اين مقاله گفتار خود درباره مباني وهابيت را کامل مي کنيم. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
آشنايي با جريان وهابيت (13) |
چنان که از مباحث پيشين به دست آمد، در فرهنگ وهابي هيچ واژگاني به اندازه «توحيد» و «شرک» به کار نرفته است؛ لذا مهم ترين پايه انديشه وهابي را بايد در ذيل اين دو واژه بررسي کرد. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
آشنايي با جريان وهابيت (12) |
وهابيان در حال حاضر، دفاع از چهارچوب و شاکله اصلي افکار محمدبن عبدالوهاب را برعهده گرفته اند و همان مسائل مورد اهتمام او مانند انحصار دعا و استعانت و عبادت به خدا و نفي به اصطلاح بدعت ها و زيارت قبور را به صورت کاملا تکراري و کليشه اي در کتاب ها و منابر و ايستگاه هاي رسانه اي بازگو مي کنند. اکنون بيشتر علماي رسمي عربستان سعودي، آن ها که در دارالبحوث و الافتاء گرد آمده اند و کساني چون نور علي الدرب که برنامه هاي مذهبي راديو سعودي را اجرا مي کنند، همين نوع تفکر را دارند. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
آشنايي با جريان وهابيت (11) |
محمد بن عبدالوهاب، در سال 1206 قمري درگذشت، اما جرياني که با بهره گيري از نيروي شمشير بنيان نهاده بود، با بهره گيري از همان نيرو به گسترش خود ادامه داد. پس از او، فرزندانش که با لقب «آل الشيخ» شناخته شدند، جانشينان او به شمار رفتند و رهبري فکري وهابيت را برعهده گرفتند. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
آشنايي با جريان وهابيت (10) |
با توجه به آن چه پيشتر درباره دوران تحصيل محمد بن عبدالوهاب گفتيم، شکي نيست که وي به هيچ روي يک فقيه نبوده و صلاحيت اظهارنظر در مسائل فقهي را نداشته است. هم چنان که فقهاي برجسته اي چون سليمان بن عبدالوهاب، او را به هيچ روي جامع شرايط اجتهاد نمي دانستند و حتي سوگند مي خوردند که هيچ يک از ويژگي هاي اهل اجتهاد در او وجود ندارد. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
آشنايي با جريان وهابيت (9) |
شکي نيست که شيعه ستيزي يکي از مولفه هاي اصلي وهابيت است. محمدبن عبدالوهاب با آن که بسيار کم تاليف بوده و نگارش کتاب را بدعت مي دانسته يا اصلا توان آن را نداشته، کتابي بر ضد شيعه با نام الرد علي الرافضه نگاشته و در آن انواع نسبت هاي بي پايه و رکيک را به پيروان مذهب اهل بيت (ع) داده است! |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
آشنايي با جريان وهابيت (8) |
محمدبن عبدالوهاب که به راستي خود را همچون پيامبري مي پنداشت، پس از اطمينان کامل از حمايت هاي همه جانبه محمدبن سعود، با تقليد مغلوط از پيامبر اکرم(ص)، نامه هايي را براي اميران و سلاطين قبايل نوشت و آنان را به سوي «توحيد» و «ترک پرستش بت ها» و از همه مهم تر «اطاعت از خود» فراخواند. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
آشنايي با جريان وهابيت (7) |
محمدبن عبدالوهاب پس از مرگ پدر به سال 1153 قمري، در منطقه «حريملا» از مناطق نجد، دعوت خود را آغاز کرد. کاملا قابل درک است که با وجود پدرش عبدالوهاب که عالم برجسته و مورد احترامي به شمار مي رفت، امکان طرح ديدگاه هاي انحرافي وي وجود نداشت. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
آشنايي با جريان وهابيت(6) |
محمدبن عبدالوهاب به سال 1115 قمري در يکي از آبادي هاي صحراي نجد موسوم به «عيينه» (واقع در منطقه يمامه، در 70 کيلومتري شمال غربي رياض)، به دنيا آمد. در آن زمان، صحراي نجد به طور کلي منطقه اي خشک، محروم و از مراکز علمي آن روز به دور بود و بيشتر ساکنانش را بدوياني گرسنه تشکيل مي دادند که افزون بر فقر مادي، به فقر فرهنگي نيز دچار بودند. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
شنايي با جريان وهابيت (5) |
ابن تيميه افزون بر جسم گرايي و شيعه ستيزي، ميراث شوم ديگري نيز براي وهابيان داشته و آن همانا «تکفير» است. البته کافر شمردن برخي شخصيت ها و مذاهب اسلامي پيش از ابن تيميه نيز وجود داشته و نمونه هاي فراواني از آن مربوط به سلفيان نخستين در دست است، اما متاسفانه ابن تيميه بر دامنه آن بسيار افزود و گشاده دستي خاصي را در پيش گرفت که پيش از او سابقه نداشت. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
آشنايي با وهابيت (4) |
گرچه عموم سلفيان در ادوار گذشته، کمابيش به ترويج انديشه هاي سلفي همت گماشتند و از ميان آنان بربهاري کامل ترين الگو را براي وهابيت ارائه داد، اما به طور حتم هيچ يک از آنان به برجستگي و تاثيرگذاري تقي الدين ابوالعباس احمد بن عبدالحليم بن عبدالسلام حراني حنبلي معروف به ابن تيميه و ملقب به «شيخ الاسلام»، نبوده است. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
آشنايي با جريان وهابيت(3) |
پس از آن که بربهاري و مريدانش، با تحجر و خشونتي بي سابقه، به بهانه امر به معروف و نهي از منکر بغداد را به آشوب کشيدند، رئيس شرطه بغداد در دهم جمادي الآخر سال 323 ق اعلام کرد که اجتماع طرفداران بربهاري و مناظره درباره عقايدشان ممنوع است؛ اما بربهاري و يارانش اعتنايي نکردند، بلکه شر و آشوبشان افزايش يافت. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
آشنايي با جريان وهابيت(2) |
با توجه به تبليغات روزافزون حاميان آن در جهان اسلام، از اين سخن به ميان آمد که خاستگاه وهابيت، جرياني موسوم به «سلفيه» است که با «جمود بر ظواهر نصوص ديني» و «پرهيز از عقلانيت» و در نتيجه «تحجر» شناخته مي شود و پيشينه آن از اين جهت به سده نخست هجري و جريان «خوارج» باز مي گردد و پس از آن در سده دوم هجري به «اصحاب حديث» منتقل مي شود و به زودي، با رويکردهاي جسم گرايانه که نوعي «مادي گرايي اسلامي» است در هم مي آميزد و سپس توسط برخي حنابله مانند بربهاري و بعدها ابن تيميه، به اوج خود مي رسد و براي ورود به مرحله وهابيت، مهيا مي شود. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
آشنايي با جريان وهابيت(1) |
هر چند ظهور جريان هاي فکري انحرافي، پديده تازه اي نيست و تاريخ اسلامي از دهه آغازين خود و به دنبال رحلت رسول خدا(ص) تاکنون با آن دست به گريبان بوده است. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
بررسی خاستگاه تصوّف و عوامل مؤثر در شکل گیری آن |
تصوّف، از جمله گرایش های درون گرا و عرفانی در اسلام است که در ابتدا با سرلوحه قرار دادن زهد و دنیاگریزی سعی بر طهارت جان داشتند و در ادامه با بارورسازی مبانی نظری خود، تزکیه نفسانی را مقدمه ای برای شناخت خداوند و فناء در او معرّفی کردند. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
بهائيت در ايران |
بهائیت، فرقه ای منشعب از آیین بابیت مي باشد، که خود برخاسته از مکتب شیخی است. این مکتب تفسیری فلسفی، عرفانی و باطنی از تشیع است، بنابراین بهائیت را به رغم منابع بهائی، نمی توان دین مستقل خواند (با این حال این فرقه، گاها داعیه یک دین جدید را دارند). بهائیت از فرقه هایي است که سابقه ای نسبتا طولانی در جامعه ما دارد. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
بررسی کارنامه فرقه بهاییت در ایران از قاجار تا اصلاحات |
بهائیان در دوران سازندگی و اصلاحطلبی نیز تلاش بسیاری برای تسلط بر حوزه های مهم اقتصادی و افزایش پیروان خود داشتند. عمده فعالیت اقتصادی این فرقه در حوزه هایی نظیر واردات لنز عینک، صنایع اپتیک، بهداشتی و آرایشی، صنایع شیمیایی و سموم کشاورزی، ساخت آسانسور، دوربین مداربسته، سیمان و شرکت های بزرگ ساخت چرخ خیاطی میباشد. |
|
|
|
|
|
|
|